Nhất Nam Y Viện nơi phục dựng mô hình khám, chữa bệnh của Thái y viện triều Nguyễn

Nhất Nam Y Viện là đơn vị khám chữa bệnh phục dựng lại mô hình khám, chữa bệnh của Thái y viện Triều Nguyễn. Với mô hình khám chữa bệnh độc đáo vừa kết hợp yếu tố lịch sử trong các bài thuốc vừa tuân thủ các quy định bào chế hiện đại, Nhất Nam Y Viện đa trở thành địa chỉ khám chữa bệnh lý tưởng cho khách hàng hiện đại. 

Bộ máy tổ chức của Thái Y Viện triều Nguyễn được hoạt động như thế nào?

Nhà Nguyễn được thành lập năm 1802 sau khi chúa Nguyễn Ánh lên ngôi và kết thúc năm 1945 sau khi hoàng đế Bảo Đại thoái vị. Tổng cộng triều Nguyễn tồn tại 143 năm. Ngay từ khi mới thành lập, triều Nguyễn đã rất chú trọng đến vấn đề chăm sóc sức khỏe cho các bậc vua chúa. Vào năm Gia Long thứ nhất 1802 Thái Y Viện được thành lập và hoàn thành vào năm 1804.

Thái y viện dưới thời vua Gia Long còn khá sơ sài, đến thời Minh Mạng thì bộ máy cơ bản hoàn chỉnh. Đứng đầu Thái y viện là quan ngự chính Ngự y, dưới quan chính ngự y có 2 quan phó ngự y, xuống dưới là 12 quan ngự y chính, 12 quan y phó. Dưới quan y chính là 12 quan chính y sinh, và 30 phó y sinh. Ngoại khoa có 20 người gồm 2 y chính, 2 phó y chính, 16 quan y sinh.

Đến năm Minh Mạng thứ 10 1829, người đứng đầu Thái y viện được thăng chức thành Viện sứ hàm Chánh tứ phẩm. Tới năm 1833 bộ máy Thái y viện có thêm hai chức là Tả viện phán (Bổ nhiệm Lê Phúc Thụ) và Hữu viện phán (bổ nhiệm Nguyễn Văn Đường) có vai trò ghi chép các công văn, sổ sách.

Thái y viện là bộ phận có chức năng quan tâm sức khỏe của vua chúa từ việc thăm bệnh, tìm ra các dược liệu quý, các công thức điều trị bệnh cho đến việc điều trị bệnh cho vua chúa, hoàng thân quốc thích. Là một bộ phận đóng vai trò rất quan trọng, vì vậy việc tuyển chọn Thái y vào Thái y viện được tổ chức rộng rãi, tất cả những người từng được học nghề thuốc và là thầy lang giỏi đều được sát hạch vào tổ chức Thái y viện.

Lịch làm việc của các Thái y viện được tuân thủ theo quy định nghiêm ngặt, các Thái y đều phải tuân thủ quy định, không được tự ý làm việc khi chưa được phép. Các viện sứ và ngự y thay nhau chầu trực, các thuộc viên cũng thay nhau túc trực để phục giúp.

Đối với việc khám bệnh và dâng thuốc lên vua chỉ có những ngự y hiểu về mạch lý được cấp bài ngà được vào ngự chẩn. Mỗi lần thăm khám bệnh cho vua có khi 1, 2 hoặc 3,4 ngự y. Người được khám bệnh cho vua có thể là ngự y của Thái y viện hoặc là các thầy lang am tường về y thuật ở bên ngoài.

Sau khi các Thái y giải thích cho vua về bệnh, các ngự y sẽ họp và bàn về bài thuốc và kê đơn thuốc để dâng lên vua. Sau khi vua đồng ý thì bài thuốc sẽ được bào chế bằng các vị thuốc quý và thượng hạng. Sau khi thuốc được đun sắc sẽ có một bộ phận kiểm tra, xem xét là Viện và Nội các.

Dưới triều đại nhà Nguyễn, cứ 2 năm sẽ có chế độ kiểm tra năng lực và chất lượng chữa bệnh của các ngự y. Các Thái y nếu chữa được bệnh cho vua và hoàng tộc sẽ được vua ban thưởng rất hậu hĩnh. Thế nhưng trong trường hợp ngự y cấp thuốc không hiệu quả hoặc có vấn đề sẽ bị phạt rất nặng. Có lần Thái y viện dâng thuốc lên có mọt trong thuốc. Sau này khi Nội giám kiểm tra xét ra thì Y chính Đoàn Văn Hòa và Nguyễn Tăng Long đều bị giáng 4 cấp.

Mặc dù làm việc trong Thái y viện sẽ được hưởng bổng lộc rất lớn của triều đình thế nhưng nếu khi kê đơn thuốc cho vua nếu vua không khỏi hoặc chẳng may qua đời sẽ bị tống giam, trở thành tội phạm.

Dù việc chăm sóc sức khỏe vua chúa chẳng dễ dàng gì và mọi thái y đều mang tâm thế sợ hãi, thế nhưng các Ngự y trong Thái y viện vẫn luôn nâng cao ý thức của mình, hết sức, hết lực tìm ra các cây thuốc quý, các bài thuốc quý để chữa bệnh cho vua, hoàn thành bổn phận bề tôi của mình.

Nhất Nam Y Viện Phục dựng mô hình khám, chữa bệnh của Ngự y triều Nguyễn

Với mong muốn gìn giữ và phát huy những tinh hoa của YHCT nói chung và Y học cung đình Huế nói riêng, Nhất Nam Y Viện đã ra đời nhằm mang lại một địa chỉ khám chữa bệnh an toàn, hiệu quả cho người bệnh.

Mặc dù trải qua hơn 140 năm trường tồn và phát triển, Thái Y Viện triều đại Nhà Nguyễn đã để lại rất nhiều phương pháp chăm sóc sức khỏe đặc biệt với những bài thuốc cổ phương quý hiếm. Thế nhưng hiện nay chưa thực sự có một đơn vị nào đứng ra nghiên cứu và phục dựng các bài thuốc này. Nhằm mang đến một không gian khám chữa bệnh giống Thái y viện, Nhất Nam Y Viện đã phục dựng lại mô hình khám chữa bệnh của Thái y viện chốn Hoàng cung. Nhất Nam Y Viện ra đời đã mang đến một luồng gió mới trong nền y học nước ta.

Nhất Nam Y Viện ra đời vừa trở thành đơn vị sưu tầm nghiên cứu và phục dựng các bài thuốc quý được chắt lọc trong cuốn Châu bản Triều Nguyễn. Mặt khác Nhất Nam Y Viện vừa sưu tầm và nuôi trồng các dược liệu sạch tự nhiên để cung ứng cho việc bào chế nên các bài thuốc quý. Không những phục dựng lại các bài thuốc cổ phương, Nhất Nam Y Viện còn phục dựng lại không gian khám chữa bệnh của Thái Y Viện triều Nguyễn.

Việc phục dựng lại mô hình khám chữa bệnh của Thái y viện đã giúp phục dựng nền y học cổ truyền nước ta và đưa nền y học cổ truyền sánh ngang với y học cổ truyền thế giới.

Sau khi phục dựng thành công hệ thống mô hình khám chữa bệnh của Thái y viện Triều Nguyễn, Nhất Nam Y Viện đã cứu chữa thành công cho hàng ngàn người bệnh. Sự ra đời của Nhất Nam Y Viện một lần nữa khẳng định được vai trò không thể thiếu của YHCT đối với người dân Việt Nam. Và Nhất Nam Y Viện hứa hẹn sẽ mang đến những dịch vụ khám chữa bệnh tốt nhất từ các dược liệu Việt chữa bệnh cho người Việt.