Lộ trình dinh dưỡng cho người đang điều trị bệnh Viêm xoang

Trong quá trình điều trị bệnh viêm xoang, bên cạnh các loại thuốc từ Tây y sang Đông Y thì chế độ dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng hỗ trợ đẩy nhanh tiến trình điều trị hiệu quả, cũng như nâng cao sức khỏe tổng thể ngăn ngừa bệnh tái phát. Tuy nhiên, không phải người bệnh viêm xoang nào cũng thực hiện được một lộ trình dinh dưỡng chuẩn chỉnh. Vì vậy, Trung tâm Dinh dưỡng Nhất Nam Y Viện ra đời để hiện thực hóa nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang bằng YHCT. 

Giới thiệu đề tài

Trong quá trình thăm khám chữa bệnh viêm xoang cho hàng ngàn bệnh nhân, các bác sĩ Nhất Nam Y Viện thấu hiểu và đồng cảm trước những khó chịu mà người bệnh chịu đựng. Đặc biệt là các triệu chứng ngạt mũi, chảy mũi mủ, đau mặt, có những người bệnh bị viêm xoang khiến đau cả vùng mặt, đau đầu,… khiến cơ thể mệt mỏi ảnh hưởng đến sức khỏe về lâu dài. 

Bên cạnh đưa ra phương pháp điều trị bằng thuốc từ thảo dược, tuy nhiên đặc điểm chung của những người bệnh là chủ quan trong việc ăn uống. Điều này ảnh hưởng đến chất lượng dinh dưỡng không được cung cấp đúng, đủ hoặc quá dư thừa khiến bệnh chậm khỏi hơn, tái phát nhiều lần. Với mong muốn người bệnh có nhận thức đúng đắn hơn về chế độ dinh dưỡng cũng như có một lộ trình dinh dưỡng chuẩn chỉnh hỗ trợ thêm cho quá trình điều trị bệnh hiệu quả. Các bác sĩ Trung tâm Dinh dưỡng Nhất Nam Y Viện đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu, xây dựng lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang”.

Đứng đầu đề tài này có sự dẫn dắt thực hiện của Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ Lê Phương, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng Nhất Nam Y Viện. Bằng những định hướng kế hoạch triển khai nghiên cứu đã được thống nhất qua các cuộc họp bàn với các cộng sự của mình, bác sĩ Phương cũng đã có những chia sẻ về mục tiêu, nhiệm vụ xây dựng lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang. Bác sĩ Phương cho biết:

Các mục tiêu nghiên cứu mà chúng tôi tập trung hướng đến bao gồm:

• Mô tả đặc điểm cơ địa, tình trạng sức khỏe của người bệnh bị viêm xoang hiện nay.
• Mô tả tình trạng dinh dưỡng của bệnh nhân bị viêm xoang khi đến khám chữa tại Nhất Nam Y Viện.
• Mô tả một số yếu tố liên quan đến tình trạng dinh dưỡng bệnh nhân bị viêm xoang.
• Nghiên cứu, xây dựng lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang. 

Bệnh viêm xoang trong y học cổ truyền

Lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang bằng y học cổ truyền được các bác sĩ dành nhiều thời gian tâm huyết nghiên cứu thông qua kết quả thăm khám chẩn đoán bệnh cho từng đối tượng người bệnh. Hơn hết, chế độ dinh dưỡng này còn đáp ứng được cơ địa, thể trạng, mức độ bệnh viêm xoang của mình, sao cho tối ưu hóa hiệu quả điều trị bằng thuốc từ thảo dược tự nhiên. 

Nguyên nhân tình trạng bệnh trong y học cổ truyền

Theo y học cổ truyền, viêm xoang thường được phân vào chứng Tỵ lậu, Não lậu, Tỵ uyên. Nguyên nhân là do vệ khí tự suy nhược (ăn uống thất thường, lao lực quá độ… ) hoặc do ngoại tà xâm nhập làm yếu vệ khí. Lâu dần tạo cơ hội cho tà khí từ bên ngoài xâm nhập, khiến chính khí trong cơ thể mất cân bằng gây ứ đọng tại các ổ xoang, sinh ra bệnh.

Ngoài ra, viêm xoang khởi phát còn là do cơ địa người bệnh bị dị ứng, do phong hàn thấp hoặc do thận âm hư, phế nhiệt, can hỏa. Dựa vào căn nguyên gây bệnh mà y học cổ truyền tập trung điều trị tận gốc bệnh, bằng cách tác động sâu vào tạng phủ, loại bỏ các triệu chứng viêm nhiễm. Chỉ khi căn nguyên bệnh được xử lý hoàn toàn mới bắt đầu tập trung bồi bổ, nâng cao sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch ngăn ngừa bệnh tái phát. 

Đặc điểm nhận biết

Thông qua quá trình thăm khám bằng phương pháp tứ chẩn: Văn – Vọng – Vấn – Thiết cho hàng ngàn người bệnh bị viêm xoang, mà các bác sĩ Nhất Nam Y Viện đã đúc kết được các đặc điểm nhận biết cơ bản của bệnh ở mỗi người. Từ đó các bác sĩ có những phân tích, đánh giá tình trạng, mức độ bệnh chuẩn nhất. Cụ thể, với những người bị viêm xoang sẽ có các đặc điểm nhận biết như sau:

• Màu lưỡi: Do tính chất viêm nhiễm nên lưỡi của người bệnh viêm xoang thường có sắc lưỡi nhợt, rêu lưỡi trắng, đầu lưỡi đỏ.
• Chân tay thường lạnh, thích đồ ấm nóng, cơ thể bệnh nhân thiên hàn.
• Màu nước tiểu: Ở giai đoạn cấp, vì nhiệt nhiều trong cơ thể mà nước tiểu màu vàng. Ở giai đoạn mạn tính, thể trạng sức đề kháng giảm, nước tiểu thường trong dài, thận tủy kém nên có thể đi tiểu nhiều lần trong ngày. 
• Khí sắc bệnh nhân: Mức độ nhẹ, thể trạng bình thường. Mức độ nặng, người mệt mỏi nhiều, đa số người gầy, xanh xao, sắc mặt không tươi nhuận, lờ đờ, làm việc không tập trung, biểu hiện của người thể trạng, hệ miễn dịch kém.
• Đối tượng người bệnh thường gầy, ở giai đoạn viêm mũi dị ứng mới mắc, thể trạng bệnh nhân có thể béo và bình thường, nhưng khi đã tiến tới viêm xoang đa số là gầy. Giai đoạn mạn tính, người bệnh thường có biểu hiện của huyết áp thấp, có cơ sốt, huyết áp có thể tăng nhẹ. 

Vai trò của dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, các loại thực phẩm hay món ăn mà người bệnh sử dụng hàng ngày có tác động nhất định trong việc hỗ trợ cải thiện bệnh, tối ưu hóa thời gian chữa bệnh viêm xoang cũng như ngăn ngừa bệnh tái phát. 

Vai trò của dinh dưỡng với cơ thể, với bệnh viêm xoang

Chế độ dinh dưỡng hợp lý là yếu tố quan trọng để tăng cường và duy trì sức khỏe tốt cho mỗi người. Bởi dinh dưỡng được dùng để cung cấp nguồn năng lượng giúp các cơ quan tạng phủ trong cơ thể hoạt động một cách trơn tru. Từ đó mà con người ta mới khỏe mạnh, hạn chế mắc phải các bệnh lý khác nhau.

Ngược lại, nếu ăn uống thiếu dinh dưỡng khiến cơ thể khó khăn trong việc hấp thu các dưỡng chất, hoạt chất thiết yếu, lâu dần khiến con người ta suy nhược, gây ra nhiều bệnh tật. Vì vậy, để ăn đủ dinh dưỡng, mỗi người cần học cách lựa chọn nhóm thức ăn sao cho phù hợp với thể trạng, sức khỏe của bản thân.

Mà trong Đông Y, thức ăn được được phân loại theo âm dương, việc ăn uống hài hòa sẽ tạo sự quân bình giữa âm và dương đem lại sức khỏe bình ổn, phòng chống lại nhiều bệnh tật. Trong đó, nhóm thức ăn có màu tối, đen, đục, chua đắng, mặn, lạnh, mát,… thuộc tính âm. Nhóm thức ăn có màu đỏ, vàng, xanh, trắng, trong, cay, the, ngọt, nóng,… thuộc tính dương. 

Đối với người bị bệnh viêm xoang, chế độ dinh dưỡng lại cần được ưu tiên hơn bao giờ hết. Nếu ăn đúng loại thức ăn sẽ giúp cho các triệu chứng bệnh được đẩy lùi, hỗ trợ cho quá trình điều trị bệnh bằng thuốc hiệu quả hơn, từ đó rút ngắn thời gian chữa bệnh. Ngược lại nếu không tuân thủ chế độ dinh dưỡng phù hợp, ăn thức ăn tùy ý khả năng cao bệnh sẽ ngày càng tệ hơn đi kèm với các triệu chứng viêm xoang như niêm mạc mũi sưng viêm, đi kèm cảm giác đau nhức khó chịu, dịch mủ trong xoang ngày càng đặc thêm,….

Lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang

Thông qua quá trình khám chữa bệnh viêm xoang bằng y học cổ truyền cho hàng ngàn người bệnh, các bác sĩ Trung tâm Dinh dưỡng Nhất Nam Y Viện đã hoàn thiện lộ trình dinh dưỡng cụ thể như sau:

Buổi sáng: 

Đối với bệnh viêm xoang, chế độ ăn vào bữa sáng các chuyên gia khuyến cáo nên lựa chọn ăn các món có vị ngọt như cháo súp thêm đường, xôi gấc ngọt, hoa quả thiên về loại hoa quả nóng như vải, xoài, chuối. Hoặc để đa dạng khẩu phần ăn, người bệnh có thể uống thêm nước ép, sữa hạt các loại./ Riêng nước ép rau quả thì thêm gừng.

Bữa sáng rất quan trọng trong việc nạp thêm dinh dưỡng vào cơ thể vì sau một đêm dài các chức năng tạng phủ đã tiêu hao nhiều nguồn năng lượng. Việc bỏ bữa sáng hoặc nạp các chất dinh dưỡng không đủ sẽ khiến cơ thể nhanh bị mệt mỏi, không có năng lượng để bắt đầu cho một ngày mới, tinh thần cũng vì thế mà dễ uể oải. Chưa kể nhiều khả năng càng về cuối ngày, người bệnh có nhu cầu ăn quá mức điều này ảnh hưởng xấu đến chức năng hoạt động của các tạng phủ làm việc quá tải. 

Buổi trưa:

Vào buổi trưa, người bệnh nên lựa chọn nhóm thức ăn chứa chất đạm, tinh bột, kết hợp thêm các loại củ, các loại hạt họ đậu, các loại rau thơm,… Để món ăn thêm hương vị cay thì bổ sung gừng, tiêu,… và vị chát như hoa chuối, chuối xanh, nõn ổi, lá mơ, sung,… một lượng vừa phải. Bên cạnh đó, người bệnh chú ý không ăn hoặc hạn chế ăn các vị chua, đắng, bởi đây là các vị khiến cho tình trạng viêm xoang diễn tiến theo mức độ xấu hơn, làm chậm quá trình điều trị bệnh bằng thuốc.

Gợi ý một số thực phẩm cho người viêm xoang lựa chọn sử dụng để chế biến các món ăn như: 

• Thực phẩm giàu omega 3 (cá hồi, cá nục, cá mòi, cá trích, hạt lanh,…) Đây là nhóm thực phẩm giúp hỗ trợ giảm triệu chứng đau nhức, khó chịu do viêm nhiễm gây ra. 
• Thực phẩm giàu vitamin C (bông cải xanh, cải bó xôi, khoai tây, khoai lang,… hoặc các loại trái cây như cam, quýt) có tác dụng tăng sức đề kháng, tăng hệ miễn dịch giúp giảm viêm nhiễm mũi xoang, làm loãng dịch nhầy.
• Thực phẩm có khả năng kháng sinh, chống viêm tự nhiên (gừng, hành hẹ, tỏi, mật ong,…) 

Buổi tối: 

Buổi tối, người viêm xoang lựa chọn nhóm thực phẩm chứa đạm, chất béo kết hợp thêm các gia vị cay như gừng, tỏi, sả,…Ưu tiên đạm thực vật, riêng chất béo ưu tiên các loại hạt đậu béo, đậu phộng. Nhằm tăng chất lượng dinh dưỡng trong bữa ăn tối, người bệnh nên kết hợp thêm nhóm nguyên tố từ các loại củ mọc dưới mặt đất. Trong số đó có thể kể đến các loại củ như khoai, củ sen, ấu, rong biển,…

Song song, người bệnh lưu ý bổ sung thêm vị chát (tuần 2 – 3 lần), cũng như chú ý kiêng thức ăn có vị đắng, chua, ngọt. Món ăn nên chế biến dưới dạng chiên xào. Đối với người bệnh đi kèm cơ thể ốm yếu, suy nhược, muốn tăng cân thì sau bữa tối uống thêm bột ngũ cốc, có thể thêm chút dầu ô liu, dầu dừa hoặc dầu mè.  Riêng với người muốn giảm cân có thể xem xét việc giảm ăn trưa, giảm lượng đạm và tinh bột trong khẩu phần ăn, giảm muối.

Lưu ý: Chế độ dinh dưỡng chỉ có tác dụng hỗ trợ thêm cho quá trình điều trị viêm xoang diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn, mà không có tác dụng chữa bệnh. Đặc biệt, tùy vào kết quả thăm khám về cơ địa, thể trạng, mức độ bệnh của mỗi người mà lộ trình dinh dưỡng sẽ có những điều chỉnh khác nhau. 

Một số lưu ý cho người bị bệnh viêm xoang

Trong quá trình điều trị bệnh viêm xoang bằng thuốc cũng như kết hợp tuân thủ lộ trình dinh dưỡng phù hợp, người bệnh cũng cần lưu tâm một số lưu ý quan trọng sau đây:

• Phòng tránh nhiễm trùng đường hô hấp: Vì bản thân đang bị viêm xoang vậy nên hạn chế tiếp xúc với người bị cảm lạnh, nếu không tình trạng bệnh sẽ ngày càng diễn tiến nặng hơn. 
• Thường xuyên đeo khẩu trang, tránh tâm trạng căng thẳng, lo âu.
• Tránh xa môi trường khói thuốc không khí ô nhiễm
• Tránh xa các yếu tố gây dị ứng đường hô hấp như lông chó mèo, nước hoa, mỹ phẩm,…
• Tránh ăn nhiều đồ ăn cay nóng do chúng dễ gây ra kích thích niêm mạc, tăng tiết dịch nhầy mủ khiến bệnh khó điều trị hơn. 
• Hạn chế đồ uống có cồn, rượu bia, chất kích thích, cà phê, nước có ga,… bởi đây là những thức uống dễ gây kích ứng cổ họng, làm tăng nguy cơ ứ đọng dịch trong xoang. 

• Ưu tiên lựa chọn các loại thực phẩm tươi sạch, nói không với việc dùng đồ đông lạnh hoặc có chất bảo quản. 
• Thường xuyên vệ sinh mũi bằng dung dịch nước muối ấm, sau đó xông mũi bằng cốc nước nóng thêm 1 – 2 nhánh tỏi đập dập. Ngày xông 1 lần trước khi ngủ.
• Để giảm nhanh bệnh viêm xoang với người đang bị cấp tính, thì có thể ăn cháo thịt cà rốt cả ngày, cho thêm nhiều hành tiêu gừng và nên ăn khi còn nóng.
• Với giai đoạn cấp tính, người bệnh dễ khát nước do nước tiểu vàng, vẫn có thể uống đường hoặc ăn trái cây ngọt sáng/ chiều. 
• Người xoang mãn tính thuộc hàn do chế độ ăn mất cân bằng, ăn nhiều đồ hàn lạnh (rau, quả mát) và ăn thiếu đạm, thiếu béo, thiếu vị cay. Vì vậy cần bổ sung thêm các nhóm thức ăn này.
• Ngoài ăn và tập thể dục, người bệnh nên áp dụng thêm bài sấy nóng lòng bàn châm cột sống lưng, bụng ngực thì bệnh sẽ nhanh khỏi. 

Việc sở hữu một lộ trình dinh dưỡng trong điều trị bệnh viêm xoang sẽ giúp người bệnh không chỉ tối ưu hóa thời gian chữa bệnh bằng thuốc mà còn giúp kiểm soát bệnh, ngăn ngừa bệnh tái phát. Để được tư vấn chi tiết lộ trình dinh dưỡng phù hợp cho bản thân phục vụ cho quá trình điều trị viêm xoang hiệu quả hơn, bạn chủ động liên hệ với Trung tâm Dinh dưỡng Nhất Nam Y Viện qua thông tin sau: 

• Địa chỉ: Biệt thự 16, Ngõ 168 Nguyễn Khánh Toàn, Cầu Giấy, Hà Nội 
• Hotline: (024) 8585 1102 – 0928 42 1102
• Facebook: Nhất Nam Y Viện