Chuyên gia YHCT nói gì về những giá trị của các bài thuốc quý Ngự y triều Nguyễn

Những bài thuốc quý của Thái Y Viện đã được Nhất Nam Y Viện nghiên cứu và phục dựng thành công và đưa vào ứng dụng thực tế đem lại hiệu quả điều trị cao. Các bài thuốc này được các chuyên gia hàng đầu về YHCT đánh giá cao và khuyên người bệnh nên sử dụng. 

Chuyên gia đánh giá về các bài thuốc cổ phương của Ngự y triều Nguyễn

Dưới triều đại nhà Nguyễn, có một bộ phận chuyên chăm sóc sức khỏe cho vua chúa được gọi là Thái y viện. Thái y viện là nơi quy tụ rất nhiều ngự y giỏi trên khắp cả nước. Nơi đây cũng lưu giữ rất nhiều bài thuốc cổ phương, các vị thuốc quý đã được các Thái y tuyển chọn kỹ lưỡng và dâng lên vua chúa triều Nguyễn. Nền y học cung đình Huế tồn tại cùng triều đại nhà Nguyễn 143 năm thì y học cũng rất phát triển. Nền Y học cung Đình Huế đã ảnh hưởng rất lớn đến nền YHCT của nước nhà. Có lẽ vì vậy mà sau này khi nhắc đến triều đại nhà Nguyễn người dân Việt Nam hiện đại vẫn không quên công ơn của các Thái y triều Nguyễn đã để lại cho hậu thế những bài thuốc quý.

Nói đến giá trị của các bài thuốc cổ phương của Thái y viện trước hết phải nhắc đến giá trị gìn giữ văn hóa dân tộc sâu sắc. Bởi vì chúng ta biết rằng Y học hiện đại đã du nhập vào nước ta từ rất lâu, giai đoạn pháp thuộc. Thế nhưng trước khi có y học hiện đại thì dân tộc Việt Nam đã có nền YHCT riêng của nước ta. Bởi nước ta có tiềm năng dược liệu rất lớn, ngay từ thuở khai thiên lập quốc người dân Việt Nam đã biết dùng các cây thuốc tự nhiên để chữa bệnh cho mình. Sau này khi triều đại nhà Nguyễn xây dựng Thái y viện – Bộ phận chuyên chăm sóc sức khỏe cho vua chúa thì các bài thuốc nam bắt đầu có hệ thống, bài bản hơn. Như vậy các bài thuốc của Thái y viện mang giá trị gìn giữ văn hóa của dân tộc rất sâu sắc.

Chia sẻ giá trị mà những bài thuốc của Thái y viện mang lại, Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Lan –  Trưởng khoa khám bệnh, bệnh viện YHCT Trung ương chia sẻ: “Trong tiến trình lịch sử của dân tộc, nền y học cổ truyền đã song hành cùng với văn hóa và chiều dài lịch sử của đất nước. Nền y học nước ta cũng chịu sự ảnh hưởng rất lớn của nền y học cung đình Huế. Nền y học cung đình Huế đã phát triển ở trình độ cao do được nhà nước tổ chức và quản lý. Ngoài ra triều đình Huế còn thu nhận rất nhiều thái y giỏi trong nhân gian, chính điều này đã làm cho nền y học cung đình và các bài thuốc giai đoạn này phát triển rất rực rỡ. Bản thân tôi là một bác sĩ YHCT, tôi đánh giá rất cao các bài thuốc cổ phương của Thái y viện. Các bài thuốc này vừa mang giá trị gìn giữ văn hóa dân tộc vừa tạo tiền đề để phát triển nền y học Việt Nam sau này”. 

Giá trị của các bài thuốc cổ phương của Thái y viện càng tăng cao khi những tài liệu, những ghi chép về các bài thuốc, vị thuốc của Thái y viện đã được hệ thống hóa trong cuốn Châu bản triều Nguyễn – Ngự dược nhật kí.

Các bài thuốc trong cuốn Châu bản triều Nguyễn được vua phê bằng 4 loại chữ Viết là chữ Nôm, chữ hán, chữ pháp và chữ Quốc ngữ. Những bản thảo soạn tay bằng bút lông được lưu giữ lại trong cuốn châu bản với hệ thống chữ viết tiếng việt nữ phản ánh các chuyển biến trong việc sử dụng ngôn ngữ. Những bài thuốc cổ phương của Thái y viện cũng trở thành 1 phần tài liệu quý giá để biên soạn lại các sách điển lệ như Đại Nam thực lục chính biên, Đại Nam liệt truyện, Đại Nam nhất thống chí, …

Ngoài giá trị gìn giữ văn hóa dân tộc thì các bài thuốc quý của Ngự y triều Nguyễn còn có giá trị chữa bệnh cứu người.

Một số bài thuốc rất nổi tiếng của Thái y viện:

Toa Quy Tỳ Hoàn Gia Giảm được Thái y viện kê và dâng lên vua Minh Mạng thứ 10. Toa thuốc này được phát triển từ 2 tháng Tuy Tỳ Thang của Tế Sinh Phương 1253 và Nghiêm Dụng Hòa đời Tống Trung Quốc. Sau khi nghiên cứu, kế thừa và phát triển thì toa thuốc này được dùng để điều trị các bệnh về sinh lý cho vua.

Ngoài ra bài thuốc Minh Mạng Thang, Nhất Dạ Ngũ Giao ( 1 đếm ngủ với 5 mỹ nữ sinh 4 con trai), Nhất Dạ Lục Giao Sinh Ngũ Tử (1 đêm ngủ với 6 mỹ nữ sinh 5 con trai) cũng là những bài thuốc nổi tiếng, trở thành giai thoại lưu truyền vào nhân gian.

Nói đến giá trị ứng dụng chữa bệnh thực tế, Bác sĩ Lê Hữu Tuấn – Nguyên Phó Giám đốc phụ trách chuyên môn bệnh viện YHCT Trung ương chia sẻ: “Trước đây tôi đã nghe rất nhiều giai thoại về những bài thuốc chữa các bệnh như sinh lý nam, sỏi, xương khớp, mất ngủ, … của Thái y viện dâng lên vua chúa triều Nguyễn. Sau này tôi cùng đồng nghiệp của mình tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc cũng đã nghiên cứu và phục dựng rất nhiều bài thuốc của Thái y viện. Quả thực Thái y viện nắm giữ rất nhiều bài thuốc quý mà nền y học hiện đại cũng khó có được. Những bài thuốc này khi điều trị trên cơ địa người Việt hiện đại lại cho hiệu quả điều trị rất cao”. 

Nhất Nam Y Viện – Tự hào là nơi tiếp nối và lưu giữ những tinh hoa YHCT dân tộc

Nhằm lưu giữ và phục dựng lại những giá trị của nền y học cung đình Huế, một đơn vị chăm sóc sức khỏe theo chuẩn hoàng cung đã ra đời mang tên Nhất Nam Y Viện.

Nhât Nam Y Viện không chỉ phục dựng lại cảnh quan, không gian của Thái y viện mà nơi đây còn nghiên cứu và phục dựng lại các bài thuốc cổ phương của Thái y viện triều Nguyễn. Để phục dựng thành công các bài thuốc của Thái y viện, Nhất Nam Y Viện đã liên kết với Viện Nghiên cứu và Phát triển Y dược cổ truyền dân tộc. Tại đây rất nhiều bài thuốc đã được nghiên cứu và phục dựng: Bài thuốc Uy Long Đại Bổ chữa các bệnh về sinh lý nam, bài thuốc Nhất Nam Cốt Vương Thang chữa bệnh về xương khớp, thần kinh tọa; bài thuốc Nhất Nam Tiêu Thạch Khang chữa các bệnh về sỏi mật, sỏi tiết niệu; bài thuốc Nhất Nam Định Tâm Đan chữa bệnh mất ngủ, …

Chia sẻ về việc ứng dụng các bài thuốc của Thái y viện vào điều trị bệnh tại Nhất Nam Y Viện, Ts.Bs Nguyễn Thị Vân Anh chia sẻ: “Trong suốt quá trình công tác tôi đã chứng kiến rất nhiều trường hợp bệnh nhân bị dày vò vì nỗi đau bệnh tật. Rất nhiều bệnh nhân phải sống chung với bệnh tật mà không có một phương thuốc nào có thể giúp họ chữa dứt điểm căn bệnh. Thế nhưng lịch sử nền y học cung đình Huế lại có rất nhiều bài thuốc quý, vậy tại sao chúng ta không ứng dụng những bài thuốc này vào điều trị bệnh cho người Việt hiện đại. Hơn nữa nước ta lại có rất nhiều tài nguyên dược liệu sạch, đạt chuẩn, nếu tận dụng được điều này thì người Việt sẽ có cơ hội được dùng thuốc Việt với chi phí rẻ hơn, hiệu quả cao hơn và an toàn hơn. Một phần vừa muốn giữ gìn và phát huy nền YHCT, một phần vừa muốn mang lại những bài thuốc tốt cho người dân nên tôi cùng đội ngũ cộng sự đã quay lại Huế để tìm hiểu về những bài thuốc cổ phương dưới triều Nguyễn, và may mắn khi chúng tôi được tiếp cận với cuốn Ngự dược nhật kí – Châu bản Triều Nguyễn. Sau quá trình nghiên cứu chúng tôi đã phục dựng thành công các bài thuốc chữa yếu sinh lý, mất ngủ, sỏi, xương khớp. Sau khi nghiên cứu xong chúng tôi nhận thấy Nhất Nam Y Viện là đơn vị có đủ tiềm lực về kinh tế cũng như năng lực để đưa những bài thuốc đến gần hơn với người dân, vì vậy chúng tôi đã liên kết với đơn vị này và ứng dụng các bài thuốc vào điều trị bệnh thực tế”. 

Nhờ chắt lọc từ những tinh hoa của các bài thuốc cổ phương của Thái y viện, các bài thuốc của Nhất Nam Y Viện sau khi đưa vào nghiên cứu và ứng dụng thực tế đã cho kết quả điều trị rất cao, hàng ngàn khách hàng đã hết bệnh chỉ sau 1 liệu trình điều trị.

Việc Nhất Nam Y Viện phục dựng lại những bài thuốc cổ phương của Thái y viện không chỉ mang lại giá trị khám chữa bệnh cho người Việt mà thông qua đó còn gìn giữ những giá trị lịch sử, văn hóa của dân tộc. Cũng thông qua việc phục dựng lại các bài thuốc của ngự y triều Nguyễn là cơ hội để phục hưng nền YHCT đang ngày một lụi tàn của nước ta.