Các Giai Đoạn Ung Thư Tuyến Tiền Liệt Và Cách Phòng Ngừa Bệnh

Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt là một cách dùng từ để chỉ vị trí của khối u ác tính, đánh giá xem nó đã di căn hay chưa, có gây ra những ảnh hưởng đến bộ phận khác trên cơ thể không. Nếu xác định đúng giai đoạn của bệnh sẽ giúp việc xây dựng phác đồ điều trị trở nên dễ dàng hơn và kết quả đạt được ở mức cao nhất.

Chẩn đoán bệnh ung thư tiền liệt tuyến bằng cách nào?

Ung thư tuyến tiền liệt xảy ra khi các tế bào phát triển một cách bất thường và có thể di căn đến những bộ phận khác. Hầu hết đó là những tế bào ung thư biểu mô tuyến. Mặc dù những tế bào ung thư này phát triển nhanh nhưng khi ở giai đoạn đầu của bệnh nó không ra những triệu chứng rõ ràng. Do vậy nam giới thường phát hiện khi bệnh ở giai đoạn muộn. Chính điều này gây khó khăn cho việc điều trị, thậm chí một số trường hợp có thể dẫn đến tử vong.

Các chuyên gia của Nhất Nam Y Viện cho biết, những tế bào ung thư ác tính này có khả năng di căn sang bộ phận khác, ví dụ như máu hoặc xương. Sự di căn căn này cũng gây nên những biến chứng nặng nề khác, ảnh hưởng sức khỏe người bệnh. Do vậy, đây được đánh giá là bệnh lý nguy hiểm nhưng vẫn có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm.

Vì vậy, các chuyên gia khuyên rằng, nam giới nên đi thăm khám sức khỏe định kỳ 1 năm 2 lần để nhanh chóng phát hiện bệnh và có biện pháp điều trị tốt nhất. Để xác định bệnh lý ung thư tiền liệt tuyến, bác sĩ sẽ chỉ định bạn thực hiện những xét nghiệm sàng lọc như:

• Thử nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến (PSA): Theo đó người bệnh được lấy một mẫu máy từ tĩnh mạch tay và đem đi phân tích PSA. Số lượng PSA trong máu nhỏ là biểu hiện sức khỏe bình thường. Trường hợp chỉ số PSA cao hơn mức bình thường có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng tiền liệt tuyến hoặc ung thư.
• Thăm khám qua trực tràng (DRE): Bác sĩ sẽ chèn một ngón tay (đã đeo găng tay bôi trơn) vào trực tràng của người bệnh để kiểm tra tình trạng của tuyến tiền liệt. Nếu bác sĩ phát hiện bất thường về hình dạng, kết cấu hoặc kích thước của tuyến tiền liệt sẽ chỉ định người bệnh làm thêm một số kiểm tra khác để có thể đưa ra kết luận chính xác.
• PSA kết hợp với DRE: Chỉ định kết hợp này giúp bác sĩ xác định các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt một cách chính xác và sớm nhất. Mặc dù vậy một vài nghiên cứu chỉ ra rằng, thử nghiệm này không thực sự hữu ích. Do vậy đến nay vẫn còn rất nhiều tranh luận xung quanh vấn đề tầm soát ung thư tuyến tiền liệt.

Như đã nói, thông qua những kết quả thử nghiệm nêu trên, bác sĩ nếu phát hiện bất thường sẽ chỉ định người bệnh làm thêm một số kiểm tra khác. Ví dụ như:

• Siêu âm: Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn mắc ung thư tiền liệt tuyến sẽ chỉ định thực hiện siêu âm để đánh giá chi tiết hơn. Việc thăm dò này cần sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh của tuyến tiền liệt.
• Thu thập mẫu mô tiền liệt tuyến: Nếu kết quả thử nghiệm ban đầu là ung thư tiền liệt tuyến, lúc này bác sĩ có thể đề nghị thu thập mẫu mô tế bào (sinh thiết). Sinh thiết được thực hiện bằng cách dùng một chiếc kim nhỏ đưa vào tiền liệt tuyến và lấy mẫu mô. Bác sĩ phân tích mẫu mô này trong phòng thí nghiệm để xác định sự có mặt của tế bào ung thư.

Khi kết quả sinh thiết khẳng định sự có mặt của tế bào ung thư, bác sĩ sẽ tiếp tục phân loại và đánh giá tính chất của chúng. Cũng dựa vào mẫu mô này, bác sĩ nghiên cứu tế bào ung thư so với tế bào khỏe mạnh. Nếu như tế bào ung thư khác nhau nhiều chứng tỏ bệnh có khả năng chuyển biến nhanh và dễ lây lan sang các cơ quan lân cận.

Điểm số Gleason được ứng dụng phổ biến trong việc đánh giá các tế bào ung thư ở tiền liệt tuyến. Phổ điểm có thể từ 2 (không ung thư) đến 10, trong đó điểm thấp nhất cho bệnh ung thư là 6 – nghĩa là ung thư tiến triển chậm. Ngược lại điểm số Gleason 7 nghĩa là bệnh ung thư tiến triển ở mức vừa. Điểm Gleason 8, 9, 10 tức ung thư đang tiến triển nhanh chóng và có nguy cơ di căn.

Nói tóm lại, điểm Gleason càng cao, bệnh ung thư càng nguy hiểm, tiến triển càng nhanh. Hiện nay bác sĩ chuyên khoa cũng sử dụng những thông tin này cùng với các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt để xác định phương pháp điều trị nào hiệu quả nhất cho người bệnh.

Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt

Dựa vào kết quả chẩn đoán ung thư ở trên, bác sĩ sẽ xác định rõ các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt. Từ đó đưa ra phương pháp điều trị tối ưu nhất cho người bệnh, đảm bảo hiệu quả cao và kéo dài sự sống.

Hiện bệnh ung thư tiền liệt tuyến được chia làm 4 giai đoạn với những triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Cụ thể là:

Giai đoạn I

Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn 1, bệnh thường tiến triển khá chậm, lúc này các tế bào ung thư ác tính chỉ khu trú ở 1 phần của tuyến. Hình dạng của các tế bào ung thư trong giai đoạn này trông khá giống với tế bào khỏe mạnh bình thường.

Các chuyên gia cho biết, mọi bệnh lý nếu được phát hiện càng sớm, khả năng điều trị khỏi càng cao, tiên lượng sống tốt. 100% bệnh nhân phát hiện ung thư tiền liệt tuyến ở giai đoạn đầu đều có tiên lượng sống trên 5 năm.

Thế nhưng, bệnh ung thư tiền liệt tuyến khi ở giai đầu, các tế bào ác tính phát triển một cách thầm lặng nên không gây ra bất cứ triệu chứng khác thường nào, do vậy rất khó để phát hiện. Những biện pháp chẩn đoán cận lâm sàng cũng không được đánh giá cao trong giai đoạn này.

Trong các giai đoạn của ung thư tuyến tiền liệt, cụ thể là giai đoạn 1, nồng độ PSA trong máu thường rất thấp. Vì vậy việc phát hiện sớm ở giai đoạn đầu thực sự là một vấn đề khó khăn, bên cạnh đó sự di căn của ung thư cũng diễn ra âm thầm.

Ở giai đoạn 1, nếu người bệnh không có triệu chứng ung thư, bệnh nhân cao tuổi hoặc có vấn đề về sức khỏe thường được khuyến khích theo dõi và không can thiệp điều trị. Với những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao được xem xét tiến hành xạ trị hoặc cắt bỏ tuyến tiền liệt.

Giai đoạn II

Ung thư tiền liệt tuyến ở giai đoạn 2, lúc này các tế bào ác tính bắt đầu phát triển mạnh mẽ, khối u sẽ được phát hiện thông qua thăm khám lâm sàng. Tuy nhiên nồng độ PSA trong máu của người bệnh vẫn ở mức trung bình hoặc thấp.

Ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn 2 vẫn có thể phát triển và lâu lan nếu gặp điều kiện thích hợp.

• Giai đoạn 2a: Lúc này bác sĩ không sờ thấy khối u tiền liệt tuyến, nồng độ PSA trong máu ở mức trung bình, các tế bào ung thư được biệt hóa tốt. Giai đoạn này bao gồm các khối u lớn hơn được giới hạn trong tiền liệt tuyến và phải đảm bảo các tế bào ung thư còn biệt hóa tốt.
• Giai đoạn 2b: Khối u tiền liệt tuyến được tìm thấy thông qua việc sờ nắn khi thực hiện DRE. Bên cạnh đó nồng độ PSA trong máu ở mức trung bình, các tế bào ung thư được biệt hóa vừa phải.
• Giai đoạn 2c: Cũng trong giai đoạn này khối u đã đủ lớn và có thể sờ thấy thông quan DRE. Chỉ số PSA trong máu ở mức trung bình, các tế bào ung thư được biệt hóa trung bình hoặc kém.

Kích thước khối u trong giai đoạn này tuy còn khá nhỏ nhưng vẫn có thể phát hiện thông qua thăm khám trực tràng, chỉ số PSA dưới mức 20g/ml. Do đó, chuyên gia khuyên nam giới nên đi thăm khám định kỳ nếu thấy những triệu chứng như tiểu khó, tiểu đêm, tiểu nhiều lần, tiểu ra máu, tiểu đau,…

Phương pháp điều trị trong giai đoạn này có thể là phẫu thuật cắt bỏ 1 phần tiền liệt tuyến kết hợp với xạ trị. Tùy tình trạng bệnh lý bác sĩ có thể chỉ định thời gian xạ trị tiền liệt tuyến sao cho phù hợp, tuy nhiên thông thường sẽ kéo dài trong 6 tuần.

Giai đoạn III

Trong các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt, giai đoạn 3 là lúc tế bào ác tính đã lộ rõ nguyên hình và bắt đầu xâm lấn, di căn ra bên ngoài. Khối u lúc này đã tiến đến mục tiêu đầu tiên là túi tinh, nơi sản xuất ra chất dịch tạo nên tinh dịch.

Mặc dù vậy nó chưa thể di căn xa hơn đến bàng quang hoặc trực tràng. Nồng độ PSA trong máu lúc này rất cao, có thể phát hiện thông qua các xét nghiệm thông thường.

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 sẽ khó điều trị dứt điểm cũng như tỷ lệ tái phát cao.

• Giai đoạn 3a: Lúc này tế bào ung thư ác tính đã lây lan ra lớp ngoài của tiền liệt tuyến và đi vào các mô xung quanh. Không những vậy nó cũng di chuyển đến túi tinh của nam giới, chỉ số PSA cao.
• Giai đoạn 3b: Khối u đã phát triển ra bên ngoài của tuyến tiền liệt, xâm lấn đến cấu trúc lân cận, điển hình là bàng quang và trực tràng.
• Giai đoạn 3c: Các tế bào ung thư ác tính ở giai đoạn này thường biệt hóa kém, nghĩa là chúng trông khác với những tế bào khỏe mạnh bình thường, rất dễ phát hiện.

Phương pháp điều trị ở các giai đoạn ung thư của tuyến tiền liệt thường không giống nhau. Theo đó ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn 3 bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh xạ trị (đây là bắt buộc), phẫu thuật cắt bỏ tiền liệt tuyến (cắt hạch bạch huyết vùng chậu) kết hợp với liệu pháp hormone để đạt kết quả tốt nhất.

Giai đoạn IV

Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt, giai đoạn 4 (giai đoạn cuối) được đánh giá là nguy hiểm nhất. Bởi lẽ lúc này khối u đã đi xâm lấn và di căn diện rộng.

Cụ thể, ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối, các tế bào ác tính di căn vào bàng quang và trực tràng, hoặc chúng có thể đi xa hơn đến xương, phổi,… theo đường bạch huyết.

• Giai đoạn 4a: Tế bào ung thư ác tính lây lan đến các hạch bạch huyết trong cùng khu vực.
• Giai đoạn 4b: Tế bào ung thư di căn đến các hạch huyết ở xa hơn hoặc một vài bộ phận khác, điển hình như xương.

Triệu chứng ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn cuối thường rõ ràng, vì vậy người bệnh cảm nhận rõ những rối loạn tiểu tiện cũng như đau nhức do khối u chèn ép. Những biểu hiện điển hình ở các cơ quan khác mà khối u di căn gây ra như: Khó thở, chi dưới yếu, gãy xương, đau xương,…

Thực tế chỉ một số ít bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối có thể điều trị tốt. Vậy ung thư tiền liệt tuyến di căn xương sống được bao lâu? Theo đó, có khoảng 31% bệnh nhân ung thư giai đoạn 4 sống được sau 5 năm. Mục tiêu điều trị ở giai đoạn này thường là cải thiện chất lượng cuộc sống, kiểm soát mức độ tiến triển của bệnh.

Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt sẽ thích hợp với một phương pháp điều trị khác nhau, ở giai đoạn cuối, người bệnh được chỉ định:

• Sử dụng liệu pháp hormon kết hợp cùng hóa trị để đạt hiệu quả cao.
• Người bệnh có thể xạ trị kết hợp với liệu pháp hormone.
• Người bệnh cắt bỏ tuyến tiền liệt.
• Phẫu thuật (TURP) để làm giảm triệu chứng chảy máu hay tắc nghẽn đường tiết niệu do bệnh gây ra.
• Hạn chế khả năng tế bào ung thư di căn đến xương bằng denosumab (Xgeva), zoledronic acid (Zometa) hoặc xạ trị bên ngoài.

Những phương pháp điều trị trên có thể kết hợp với tiêm morphin giảm đau nhằm giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn. Bởi lẽ, ở giai đoạn cuối, ung thư tiền liệt tuyến gây đau đớn vô cùng, hơn nữa tiên lượng sống cực thấp, chỉ khoảng vài tháng hoặc vài tuần.

Ngoài các giai đoạn của ung thư tuyến tiền liệt được nêu ở nội dung trên, người bệnh sẽ đối diện với nguy cơ tái phát. Theo đó, ung thư tiền liệt tuyến có thể tái phát lại tại chính khu vực này hoặc ở một bộ phận khác trên cơ thể.

Khi ung thư tái phát, người bệnh vẫn cần thực hiện lại các xét nghiệm chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân cũng như xác định các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt. Từ đó đưa ra những cách điều trị thích hợp, đồng thời bác sĩ đánh giá tiên lượng sống cho bệnh nhân một cách cụ thể.

Biện pháp ngăn ngừa bệnh lý ung thư tiền liệt tuyến

Các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt sẽ có những triệu chứng khác nhau nhất định và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm. Vì thế người bệnh cần được chẩn đoán sớm để có biện pháp điều trị tốt nhất. Bên cạnh đó nam giới cũng nên chủ động phòng tránh bệnh bằng cách cách sau:

• Ngay từ bây giờ nam giới bị ung thư tiền liệt tuyến hãy xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Theo đó bạn nên ăn nhiều thực phẩm có chất xơ, khoáng chất và vitamin, hạn chế dung nạp chất béo vào cơ thể.
• Anh em nên dành ra 30 phút mỗi ngày để tập luyện thể dục thể thao, phòng ngừa ung thư tiền liệt tuyến hiệu quả. Hơn nữa việc tập thể dục cũng giúp nam giới duy trì cân nặng ở mức hợp lý, cải thiện tâm trạng, ngăn ngừa một số bệnh lý khác.
• Nam giới tuyệt đối không được nhịn tiểu, đồng thời luôn vệ sinh sạch sẽ cơ thể, nhất là cơ quan sinh dục. Điều này giúp cánh mày râu ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở tuyến tiền liệt.
• Thăm khám định kỳ 1 năm 2 lần, việc này giúp tầm soát ung thư hiệu quả.

Như vậy thông tin về các giai đoạn ung thư tuyến tiền liệt đã được chúng tôi giải đáp chi tiết ở nội dung trên. Theo đó, mỗi giai đoạn sẽ có những biểu hiện và cách điều trị không giống nhau. Để đạt hiệu quả cao nhất trong quá trình chữa bệnh cũng như ngăn ngừa ung thư tái phát, nam giới cần tuân thủ nghiêm túc chỉ định bác sĩ đề ra. Đồng thời người bệnh cũng không được chủ quan, hãy thăm khám ngay khi bắt gặp những vấn đề bất thường ở tuyến tiền liệt.