Dấu hiệu nhận biết viêm xoang và cách điều trị hiệu quả – thông tin từ Bộ Y Tế

• Dấu hiệu nhận biết bạn đang bị viêm xoang nặng hay nhẹ, đang ở giai đoạn cấp hay mãn tính, nguy cơ gặp phải biến chứng bệnh
• Cách nhận biết bạn đang bị viêm xoang mũi, viêm xoang sàng, viêm xoang bướm, viêm xoang hàm, viêm xoang trán hay viêm đa xoang
• Cung cấp thông tin về các cách chữa viêm xoang hiện nay, hướng dẫn lựa chọn giải pháp phù hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân

Thông tin được Phòng khám Nhất Nam Y Viện biên tập theo tài liệu “Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh tai mũi họng” của Bộ Y tế, cùng với nhận định thực tế về bệnh nhân hiện nay của Thầy thuốc Ưu tú Lê Phương – chuyên gia có hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị viêm xoang.

Viêm xoang là gì? Các giai đoạn bệnh

Hệ thống xoang là các hốc xương rỗng nằm trong khối xương sọ – mặt và thông với hốc mũi. Chức năng của xoang là làm giảm trọng lượng của đầu, tạo ra âm thanh đặc trưng cho từng người, tạo lưu thông không khí.

Thầy thuốc Ưu tú Lê Phương cho biết, bệnh viêm xoang là tình trạng viêm niêm mạc hệ thống xoang. Có hai cơ chế bệnh sinh:

Viêm xoang nhiễm trùng: Tình trạng nhiễm trùng xoang do siêu vi trùng, vi rút, vi khuẩn, nấm. Nhiễm trùng thường gây ra triệu chứng trong xoang có mủ, dịch xoang mũi có mùi hôi hoặc màu vàng/xanh.

Viêm xoang dị ứng: Khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân xa lạ (hay còn gọi là dị nguyên) ngoài môi trường, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt cơ chế dị ứng và giải phóng rất nhiều hoạt chất trung gian. Các hoạt chất này thường gây sưng viêm niêm mạc mũi, tăng tiết dịch mũi, ngứa mũi,… 

Tác nhân gây dị ứng phổ biến là khói bụi ô nhiễm, khí lạnh điều hòa, khói thuốc, các loại hoá chất, phấn hoa, thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản,…

Bệnh viêm xoang có hai giai đoạn là viêm xoang cấp tính và viêm xoang mãn tính.

Viêm xoang cấp tính 

Các triệu chứng viêm xoang cấp tính chỉ kéo dài trong khoảng 4 tuần. Phần lớn người bị viêm xoang cấp là do cơ chế nhiễm trùng, trong đó có hơn 90% là do virus. 

Viêm xoang mãn tính

Khi viêm xoang kéo dài trên 8 tuần và tái phát nhiều đợt trong năm thì người bệnh được chẩn đoán là mắc viêm xoang mãn tính. 

Với hơn 40 năm kinh nghiệm điều trị bệnh viêm xoang, bác sĩ Phương cho biết: cơ chế dị ứng là nguyên nhân hàng đầu gây viêm xoang mạn. Trong tổng số hơn 5000 bệnh nhân viêm xoang chữa tại Nhất Nam Y Viện, tỷ lệ bệnh nhân bị viêm xoang mãn có cơ địa dị ứng chiếm đến hơn 90%. 

Phần còn lại mắc bệnh là do:

• Viêm mũi xoang cấp không được điều trị đúng cách: Niêm mạc mũi bị tổn thương quá mức do người bệnh lạm dụng thuốc xịt mũi corticoid trong điều trị những đợt cấp. Hoặc hệ miễn dịch suy giảm do quá trình dùng quá nhiều kháng sinh.
• Hội chứng trào ngược thực quản dạ dày: dịch axit từ dạ dày trào lên khiến niêm mạc xoang bị tổn thương 
• Tiếp xúc thường xuyên với các yếu tố gây dị ứng và gây độc cơ thể: chẳng hạn như hít khói thuốc lá, hít hóa chất, sống và làm việc trong ô nhiễm,…  
• Cấu trúc giải phẫu bất thường: Vẹo lệch vách ngăn, bóng hơi cuốn giữa, V.A quá phát,…)

Kiểm tra bạn đang bị viêm xoang nặng hay nhẹ?

Ở giai đoạn ban đầu, triệu chứng viêm xoang thường biểu hiện nhiều ở phần mũi:

• Sổ mũi, nghẹt mũi nhiều gây khó thở
• Cảm giác nghẹt mũi nặng hơn vào buổi tối và sáng khi ngủ dậy
• Cảm giác nặng mặt, nhức mũi xoang
• Dịch tiết đặc, nhầy
• Dịch mũi có màu vàng hoặc xanh, đôi khi có mùi hôi
• Giảm ngửi hoặc mất khứu giác

Khi viêm xoang tiến triển nặng và có nguy cơ biến chứng đến cơ quan khác, người bệnh có thể gặp các triệu chứng:

• Viêm xoang đau hốc mắt: Do hệ thống xoang bao quanh mắt nên nhiễm trùng tại xoang có thể lan sang mắt, tạo nên triệu chứng đau nhức mắt, đau nhức hai cung lông mày, mờ mắt,… 
• Viêm xoang đau đầu buồn nôn: Viêm xoang trán thường gây đau đầu do dịch viêm tích tụ quá nhiều tại xoang trán. Khi dịch viêm xuất tiết xuống họng có thể gây buồn nôn, khó chịu. Trong trường hợp người bệnh có triệu chứng đau đầu buồn nôn kèm theo sốt li bì, mất ý thức thì đây có thể là dấu hiệu viêm xoang não rất nguy hiểm.
• Viêm xoang chảy máu mũi: Khi niêm mạc mũi bị viêm quá mức dẫn đến tổn thương mạch máu có thể gây chảy máu mũi, hỉ mũi ra máu.
• Viêm xoang chảy mủ xuống họng: Nếu dịch xoang có mủ chảy về phía họng có thể gây nhiễm trùng tại amidan và họng. Dịch mủ tiếp tục đi xuống ống tiêu hóa đi kèm với vi khuẩn khiến axit dạ dày tăng cao và gây tình trạng trào ngược dạ dày. 
• Viêm xoang gây ù tai: Dịch viêm tích tụ tại mũi có thể chảy ngược vào tai khi xuất tiết quá nhiều hoặc do hành động xì mũi mạnh. Người bệnh thường cảm thấy ù tai, nghe thấy tiếng tim đập, tiếng vo ve.
• Viêm xoang gây đau răng: Xoang hàm ở gần răng nên khi bị viêm xoang hàm, bạn có thể bị nhiễm trùng chân răng hoặc viêm tủy răng.
• Viêm xoang mũi có mùi hôi: Một ổ nhiễm trùng trong xoang có thể tạo thành áp xe, gây ra mủ tích tụ và tạo ra mùi hôi.

Có mấy loại viêm xoang?

Hệ thống xoang bao gồm xoang cạnh mũi, xoang sàng, xoang bướm, xoang hàm, xoang trán. Tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở vị trí xoang nào thì bệnh lý được đặt tên theo vị trí đó. Ví dụ nhiễm trùng ở xoang bướm thì gọi là viêm xoang bướm,… Trường hợp nhiễm trùng nhiều hốc xoang cùng lúc thì gọi là viêm đa xoang. 

Từng dạng viêm xoang có những triệu chứng điển hình riêng:

Viêm xoang mũi

Mũi bị viêm xoang thường có các triệu chứng:

• Nghẹt mũi hoặc tắc nghẽn mũi kéo dài
• Chảy dịch mũi, dịch có thể trong, màu vàng hoặc xanh
• Đau nhức ở vùng mũi, trán, hoặc mặt
• Giảm hoặc mất khứu giác

Viêm mũi xoang xuất tiết là tình trạng tiết dịch nhầy quá mức thường xuất hiện khi thời tiết thay đổi. Bệnh có thể mắc ở nhiều đối tượng nhưng phổ biến nhất ở trẻ em.

Viêm xoang sàng

Xoang sàng được cấu tạo từ 4 khoang rỗng thông với nhau. Xoang sàng trước nằm gần ở hốc mắt và dịch viêm thường đổ xuống mũi. Xoang sàng sau nằm dưới nền sọ, hướng ra phía sau gáy nên dịch viêm tiết xuống họng và triệu chứng biểu hiện nhiều ở phần đầu – vai – gáy.

Triệu chứng viêm xoang sàng trước:

• Đau nhức quanh hai hốc mắt
• Đau vùng sống mũi trên
• Chảy dịch mũi, nghẹt mũi
• Giảm hoặc mất khứu giác
• Hơi thở có mùi

Triệu chứng viêm xoang sàng sau:

• Nghẹt mũi, khó thở
• Viêm xoang chảy dịch xuống họng, có thể gây ho
• Đau nhức mắt
• Đau nhức vùng sau đầu, gáy, cổ – vai 

Viêm xoang trán

Xoang trán nằm ở phía trên ổ mắt, ở mỗi bên của xương trán, khi bị viêm biểu hiện nhiều ở phần trán và đỉnh đầu.

• Cảm giác nặng ở vùng trán, đau nhức vùng giữa trán 
• Cơn đau có thể lan sang thái dương và hốc mắt
• Nghẹt mũi, chảy dịch mũi (dịch mủ hoặc trong)
• Đau đầu liên tục, có thể tăng khi cúi đầu hoặc ho, ngồi điều hòa

Viêm xoang bướm

Xoang bướm là một trong các xương sọ, nằm giữa nền sọ nên khi bị viêm thường biểu hiện nhiều ở phần sau đầu.

• Nhức đầu dữ dội, đặc biệt ở đỉnh đầu
• Nhức đầu có thể lan xuống phía sau đầu, đến vai – gáy
• Dịch mũi chảy xuống họng
• Đau mắt, mờ mắt, ảnh hưởng đến thị lực

Viêm xoang hàm

Xoang hàm có thể viêm do nhiễm trùng răng. Ngược lại, viêm xoang hàm cũng có thể gây ra các bệnh lý về răng. Vì vậy, triệu chứng bệnh biểu hiện cả ở phần mũi, vùng má và răng:

• Nghẹt mũi, chảy dịch mũi
• Dịch mũi có màu đục, mùi hôi
• Đau nhức vùng mặt, đặc biệt là xung quanh má và xương gò má.
• Sưng quanh mắt và má
• Đau đầu, đau răng (thường là các răng hàm trên)

Viêm đa xoang

Viêm đa xoang là tình trạng viêm nhiều xoang cùng lúc. Người bệnh có đầy đủ biểu hiện của các loại viêm xoang khác. 

• Nghẹt mũi kéo dài, khó thở
• Chảy dịch mũi, dịch có thể màu vàng hoặc xanh
• Đau nhức vùng mặt, đặc biệt là vùng trán, má, và sau gáy
• Nhức đầu thường xuyên, cơn đau có thể lan xuống răng và hàm
• Ho kéo dài, đặc biệt vào ban đêm
• Sốt cao, mệt mỏi, cảm giác ớn lạnh
• Giảm hoặc mất khứu giác
• Hơi thở hôi
• Cảm giác đau hoặc căng tức ở vùng mắt

Viêm xoang có nguy hiểm không? 

Hệ thống xoang tiếp giáp với nhiều cơ quan, trong đó: mũi nối thông với tai – họng; xoang sàng, xoang trán bao quanh mắt; còn xoang bướm và xoang sàng sau tiếp giáp với não bộ. Người bệnh có nguy cơ phải đối mặt với các biến chứng viêm xoang nguy hiểm như:

Viêm xoang gây biến chứng tại mắt

Nguy cơ bị nhiễm trùng mắt, viêm mí mắt, viêm túi lệ ở người bị viêm xoang cấp lên đến 80%, nhất là những bệnh nhân bị viêm xoang sàng và viêm xoang trán. Biến chứng viêm dây thần kinh thị giác tuy ít gặp nhưng là biến chứng nặng nề nhất, có thể gây mù lòa vĩnh viễn. 

Người bệnh không được chủ quan khi có triệu chứng nhức mỏi hốc mắt, đau mắt, sưng viêm mí mắt, thị lực giảm, mắt mờ.

Viêm xoang gây viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản mãn tính

Đây là biến chứng phổ biến ở người bị viêm xoang mãn tính hoặc viêm xoang sàng sau, viêm xoang bướm. Dịch viêm từ xoang có thể lây lan sang cơ quan lân cận là họng, tạo thành các ổ nhiễm trùng tại đây. Người bệnh sẽ cảm thấy dịch đờm vướng cổ họng, lúc nào cũng muốn khạc nhổ, đau rát họng, ho nhiều,…

Viêm xoang ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Người mắc viêm xoang lâu ngày dễ mắc thêm hội chứng trào ngược dạ dày. Một phần là do khi dịch viêm xoang chảy xuống họng, người bệnh nuốt phải dịch viêm mang theo vi khuẩn và virus, làm tăng axit dạ dày và gây trào ngược dạ dày. Phần còn lại là do bệnh nhân dùng thuốc tây nhiều khiến dạ dày bị ảnh hưởng.

Khi viêm xoang đã ảnh hưởng đến tiêu hóa, bệnh nhân sẽ cảm thấy nóng rát và đau thắt ở ngực và cổ họng, thường xuyên ợ hơi ợ chua, cùng với cảm giác buồn nôn và khó chịu sau khi ăn, đầy bụng, khó tiêu,…

Viêm xoang gây viêm tai giữa

Người bị viêm xoang cũng dễ bị viêm tai giữa. Nguyên nhân có thể do dịch viêm từ xoang chảy ngược vào tai khi bệnh nhân vì mũi mạnh. Viêm tai giữa khiến người bệnh bị đau nhức tai, cơ hàm khó cử động, thính lực giảm, tai thường có dịch mủ hôi, ù tai,…

Viêm xoang biến chứng tại não

Viêm não, áp xe não tuy hiếm gặp nhưng là những biến chứng cực nguy hiểm. Biến chứng tại não sẽ để lại di chứng vĩnh viễn, không hồi phục. Khi gặp biến chứng này, người bệnh có cảm giác đau nhức đầu, buồn nôn, mất nhận thức, sốt li bì,…

Theo bác sĩ Lê Phương: người bệnh viêm xoang ít khi chỉ gặp một biến chứng. Hệ thống xoang tiếp giáp với nhiều cơ quan nên các tác nhân vi sinh (virus, vi khuẩn, nấm) có thể di chuyển đến và gây nhiễm trùng cùng lúc. Trường hợp bệnh nhân bị viêm xoang dị ứng, cơ chế dị ứng có thể kích thích và làm suy yếu toàn bộ hệ thống cơ thể. 

“Hầu như ai mắc viêm xoang lâu ngày đều kèm theo viêm họng, ho mãn tính hoặc hội chứng trào ngược dạ dày. Nhiều bệnh nhân có triệu chứng tiệm cận với biến chứng mắt (nhức hốc mắt nhiều, mắt mờ) mà không biết. Người bệnh không nên chủ quan trong điều trị viêm xoang vì bệnh có thể ảnh hưởng toàn trạng chứ không riêng gì bộ phận xoang”.

Xem video Bác sĩ Lê Phương chia sẻ Giải pháp điều trị cho bệnh nhân viêm xoang nhiều biến chứng

Viêm xoang có chữa được không? Giải pháp nào hiệu quả nhất?

Bác sĩ chia sẻ: Bệnh viêm xoang có thể chữa được, kiểm soát ổn định và hạn chế tái phát trong nhiều năm. Song điều này còn phụ thuộc vào khả năng bảo vệ sức khỏe sau quá trình điều trị của mỗi người bệnh.

“Bệnh nhân tôi từng điều trị hầu như đều hỏi: bệnh viêm xoang này có thể chữa khỏi dứt điểm không? Câu trả lời là vừa có vừa không. 

Nếu bạn bị viêm xoang do nhiễm trùng, bác sĩ chỉ cần giúp bạn loại bỏ ổ viêm là xong. Thể viêm xoang dị ứng thì điều trị khó và mất nhiều thời gian hơn, nhưng chỉ cần nâng cao hệ miễn dịch để ổn định cơ địa là được. Cho dù nguyên nhân gây bệnh là gì thì bác sĩ đều giúp bạn đẩy lùi được.

Tuy nhiên, muốn viêm xoang không tái phát thì bệnh nhân không được lơ là với sức khỏe của mình sau điều trị. Bệnh đã ổn định rồi thì phải thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa bệnh. 

Cách tốt nhất là nâng cao hệ miễn dịch giúp cơ thể có sức đề kháng tốt. Hệ miễn dịch khỏe vừa loại bỏ được các tác nhân gây nhiễm trùng (virus, vi khuẩn, nấm) vừa ngăn chặn tác động tiêu cực của các dị nguyên gây dị ứng” – Bác sĩ Phương cho hay.

Trong điều trị viêm xoang hiện nay, y học có ba phương pháp chính: thuốc tây y, thuốc đông y và phẫu thuật.

Riêng phương pháp phẫu thuật chỉ khuyến cáo với trường hợp viêm xoang do bất thường về cấu trúc mũi: lệch vách ngăn, polyp mũi,…

Thuốc tây y và thuốc đông y đều có thể sử dụng để điều trị cho bệnh nhân viêm xoang từ cấp đến mãn tính. 

Đơn thuốc chữa viêm xoang của tây y thường bao gồm:

• Kháng sinh chống nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc kháng sinh chống dị ứng
• Thuốc xịt mũi chứa hoạt chất corticoid giúp giảm sưng viêm niêm mạc, làm khô mũi, giảm tắc ngạt, khó thở

Người bệnh chỉ được dùng thuốc tây y khi đã đi khám và có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Thuốc tây tiềm ẩn rất nhiều tác dụng phụ và việc dùng sai cách chính là nguồn cơn khiến viêm xoang cấp chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Theo khuyến cáo của bác sĩ Phương: hệ miễn dịch suy yếu khi sử dụng nhiều thuốc kháng sinh và thuốc xịt mũi corticoid.

Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn, đồng thời dễ gây hại gan, thận và dạ dày. Hơn hết, kháng sinh tiêu diệt cả hại khuẩn lẫn lợi khuẩn làm mất cân bằng miễn dịch tự nhiên. Điều này tạo điều kiện cho virus, vi khuẩn vốn cư trú tại mũi họng dễ dàng tấn công và gây nhiễm trùng xoang lần nữa. Sử dụng nhiều kháng sinh cũng khiến hệ tiêu hóa bị tổn thương và bệnh nhân mắc hội chứng trào ngược dạ dày. 

Với người bệnh có thói quen lạm dụng thuốc xịt corticoid, niêm mạc xoang dễ bị teo và trở nên khô, vỡ mạch máu, gây chảy máu mũi. Loại thuốc xịt này thông qua ức chế hệ miễn dịch để làm giảm phản ứng viêm. Việc dùng thuốc kéo dài khiến hệ miễn dịch bị ức chế trong thời gian dài, làm giảm vai trò bảo vệ và phòng chống bệnh tật tự nhiên.

Khi bệnh nhân chuyển sang giai đoạn viêm xoang mãn tính, bệnh nhân thường phải đổi loại thuốc hoặc tăng liều, nguy cơ gặp tác dụng phụ theo đó cũng tăng lên. Người bệnh rơi vào vòng luẩn quẩn bệnh tật và có xu hướng trở nặng hơn theo thời gian.

Đọc ngay thông tin chuyên gia khuyến cáo: Còn mắc những sai lầm này thì viêm xoang còn tái phát, bệnh trở nặng

Về giải pháp chữa viêm xoang bằng đông y, bác sĩ Phương khuyến cáo: Nếu người bệnh đang ở trong những trường hợp sau thì nên xác định điều trị viêm xoang bằng đông y:

• Bị viêm xoang cấp muốn chữa viêm xoang hiệu quả ngay từ đầu, không muốn bệnh diễn tiến sang giai đoạn mãn tính
• Bệnh nhân bị viêm xoang mãn tính không còn đáp ứng tốt với thuốc tây y
• Bệnh nhân bị viêm xoang dị ứng 

Lý giải về điều này, bác sĩ Phương cho biết: “Thuốc đông y cũng có thuốc xịt xử lý triệu chứng viêm xoang tốt như thuốc của tây y, song được bào chế từ thảo dược tự nhiên nên an toàn hơn. Đặc biệt, đông y có cả thuốc uống để cải thiện hệ miễn dịch cho bệnh nhân. Đây cũng là lý do thuốc đông y có khả năng xử lý viêm xoang từ căn nguyên và ngăn chặn bệnh tái đi tái lại”.

Tham khảo ngay Bài thuốc chữa viêm xoang hiệu quả cho mọi đối tượng được VTC2 “Góc nhìn người tiêu dùng” giới thiệu

Tuy nhiên, thị trường thuốc đông y hiện nay cũng có nhiều loại thuốc “thật – giả lẫn lộn”, quảng cáo không đúng sự thật. Nhiều người bệnh không phân biệt được đâu là thuốc trị bệnh, đâu là thực phẩm chức năng chỉ có tác dụng hỗ trợ trị triệu chứng. Cũng có nhiều loại thuốc “cộp mác đông y” nhưng thực chất trộn hoạt chất tây y, cực kỳ nguy hại cho sức khỏe người bệnh.

Để không rơi vào tình cảnh “tiền mất tật mang”, người bệnh nên lựa chọn cơ sở đông y khám, chữa viêm xoang uy tín theo tiêu chí:

• Cơ sở có giấy phép hoạt động, được cấp phép bởi Bộ Y Tế
• Có cơ sở hoạt động rõ ràng, cơ sở vật chất đầy đủ
• Có bác sĩ/thầy thuốc được đào tạo chính quy tại các trường đại học, có chuyên môn, có kinh nghiệm 
• Bài thuốc điều trị bệnh đáp ứng đúng nguyên tắc của YHCT, điều trị cả triệu chứng lẫn căn nguyên bệnh viêm xoang, có tác dụng ngăn ngừa bệnh

Giấy phép hoạt động
phòng khám
Nhất Nam Y Viện

Giấy phép Hoạt động Phòng khám Nhất Nam Y Viện

Giấy phép Quảng cáo
của Nhất Nam Y Viện

Nhất Nam Y Viện được cấp phép quảng cáo các nội dung về hoạt động khám, chữa bệnh, các hạng mục kĩ thuật và chuyên môn

Giấy Chứng chỉ
hành nghề khám,
chữa bệnh

Tiến sĩ, Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh - Giám đốc Chuyên môn Nhất Nam Y Viện

Giấy Chứng chỉ
hành nghề khám,
chữa bệnh

TTUT, Bác sĩ CKII Lê Phương - Phó Giám đốc Chuyên môn Nhất Nam Y Viện

TÌM HIỂU NGAY

Thầy thuốc Ưu tú Lê Phương - Bác Sĩ Chữa Viêm Xoang Giỏi Hơn 40 Năm Kinh Nghiệm

Đánh Giá Hiệu Quả Thực Tế Chữa Viêm Mũi Xoang Tại Nhất Nam Y Viện

Ai Nên Dùng Thuốc Chữa Viêm Xoang Của Nhất Nam Y Viện?

Chữa viêm xoang tại Nhất Nam Y Viện giá bao nhiêu? Bao lâu thì khỏi?

ĐỌC NGAY

Phác đồ điều trị viêm xoang không kháng sinh, không xâm lấn từ Ngự y triều Nguyễn

Cụ bà chia sẻ bí quyết ĐÁNH BẠI viêm xoang 30 năm ở tuổi "thất thập cổ lai hy"