Ợ chua
Theo dõi Nhất Nam Y Viện trên
Ợ chua là biểu hiện mà nhiều người thường hay mắc phải trong cuộc sống. Tình trạng này có thể chỉ là do đầy bụng, chướng bụng, khó tiêu do chế độ ăn uống hoặc cũng có thể là triệu chứng bệnh lý nào đó mà bạn gặp phải. Cho nên mỗi chúng ta cần trang bị một số thông tin hữu ích nhất về vấn đề này để kịp thời thấy những dấu hiệu bất thường, thăm khám bác sĩ và điều trị sớm.
Ợ chua là gì? Biểu hiện của bệnh gì
Ợ chua là bị gì? Ợ chua là biểu hiện khi dạ dày đang gặp một gặp vấn đề nào đó liên quan đến chức năng tiêu hóa. Lúc này dịch vị acid tiết ra quá nhiều khiến chúng bị dư thừa và đẩy ngược trở lại thực quản và tạo thành luồng hơi thoát ra khỏi miệng mà chúng ta gọi là ợ. Theo thống kê tại Việt Nam hơn 65% dân số sẽ gặp về này ở mức độ trung bình và nặng và gần như ai cũng sẽ bị ợ chua ít nhất một lần trong đời.
Ợ chua gây nên cảm giác khó chịu cho người gặp phải, cảm giác chua miệng, khó chịu, kèm theo một vài triệu chứng khác nữa ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống. Ngoài ra những người làm việc ở môi trường công cộng, đông người, thường xuyên gặp gỡ khách hàng thì ợ chua sẽ tác động đến chất lượng công việc, giao tiếp của họ.
Ợ chua có thể có hoặc có thể không quá nguy hiểm hoàn toàn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe hiện tại của họ. Biểu hiện này cũng có thể mất đi nhanh chóng nếu như bị ợ chua đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng,….
Nhưng đây có thể cũng sẽ rất nguy hiểm nếu như ợ chua là báo hiệu bạn mắc một căn bệnh nào đó trong hệ thống tiêu hóa của cơ thể. Vậy ợ chua là triệu chứng của bệnh gì? Trong đó phải kể đến như:
Trào ngược dạ dày thực quản
Ợ chua có thể là biểu hiện của bệnh trào ngược dạ dày thực quản – một căn bệnh khá phổ biến hiện nay tại Việt Nam. Theo nguyên lý, thức ăn đi từ miệng xuống thực quản và đẩy xuống dạ dày, phần nối giữa dạ dày và thực quản có một cái nắp đóng mở liên tục.
Nhưng vì một nguyên nhân đó mà cái nắp này không tự đóng lại mà mở ra liên tục, tạo điều kiện cho vi khuẩn, axit dạ dày trào ngược đẩy lên trên thực quản gây bệnh trào ngược dạ dày thực quản. Biểu hiện của căn bệnh này chính là những cơn ợ nóng, ợ chua liên tục, đi kèm với chúng là biểu hiện buồn nôn, và nôn, ho khan, tức ngực. Bệnh tương đối nghiêm trọng và dễ xảy ra biến chứng nên cần được điều trị từ sớm.
Thoát vị hoành
Ợ chua. ợ ợ hơi cũng có thể là biểu hiện của việc người bệnh bị thoát vị hoành. Bệnh có thể quan sát khi nội soi, một phần của dạ dày nhô lên bất thường, căng tức và còn chèn ép lên lồng ngực. Trên thực tế, thoát vị hoành chính là giai đoạn khởi phát của bệnh trào ngược dạ dày thực quản dạ dày.
Bệnh viêm loét dạ dày
Người bệnh bị viêm loét dạ dày từ giai đoạn khởi phát đến khi phát triển nặng thêm thì ợ chua là biểu hiện dễ thấy nhất. Chúng xuất hiện và đi kèm cùng những cơn đau nhói dữ dội ở vùng dạ dày.
Tình trạng trạng ợ chua sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn khi không được điều trị kịp thời. Cơn ợ chua sẽ kéo dài, tần suất xuất hiện cũng nhiều hơn bình thường. Người bệnh sẽ thấy mỗi lần ợ như cuộn trào tất cả thức ăn ở bên trong dạ dày ra ngoài gần giống như nôn.
Bệnh viêm thực quản
Nếu được hỏi ợ chua là bệnh gì? Có thể trả lời đây là dấu hiệu nghiêm trọng của bệnh viêm thực quản. Đây cũng là do tình trạng acid dạ dày bị đẩy ngược trở lại thực quản, kéo theo vi khuẩn cũng theo đó đi lên gây sưng, viêm nhiễm, nhiễm trùng thực quản. Và khi thực quản gặp vấn đề, thức ăn khi di chuyển xuống đến dạ dày cũng bị chặn lại, ảnh hưởng, khó tiêu hóa, khiến tình trạng đầy bụng, khó tiêu xuất hiện. Biểu hiện rõ ràng nhất chính là tình trạng đầy bụng, đầy hơi.
Hội chứng ruột kích thích
Khác với những biểu hiện của bệnh về dạ dày, thực quản thì ợ hơi, ợ chua cũng có thể là do rối loạn hoạt động chức năng ở phần ruột già của hệ thống đường tiêu hóa. Ruột già là bộ phận chứa đựng chất thải dạng rắn đã được loại bỏ và chuẩn bị thải ra ngoài cơ thể.
Nhưng vì một vài nguyên nhân từ bên ngoài và bên trong khiến chức năng hoạt động bị rối loạn khiến xuất hiện tình trạng ợ chua nghiêm trọng. Hội chứng ruột kích thích thì ở Việt Nam không phổ biến như những bệnh khác chỉ chiếm một phần rất nhỏ.
Ợ chua là biểu hiện bệnh gì? Trên đây chỉ là những căn bệnh nổi bật và có khả năng nhiễm cao nhất. Ngoài ra, ợ chua còn có thể là dấu hiệu của bệnh cường tuyến cận giáp, bệnh thực quản Barrett, co thắt thực quản, khó tiêu chức năng thành bệnh, nhiễm khuẩn HP,….. Và nhiều bệnh lý khác về hệ thống đường tiêu hóa.
Giải đáp tiếp thắc mắc của một vài người ợ chua có phải dấu hiệu mang thai không? Câu trả lời là có thể có. Bởi vào những trang đầu của thai kỳ, phụ nữ mang thai có thể bị nghén và buồn nôn, khiến các acid dạ dày bị đẩy lên trên nhiều, xuất hiện tình trạng ợ chua, ợ hơi gần giống như bị bệnh về đường tiêu hóa.
Tuy nhiên chẩn đoán này có thể sẽ không đúng ở nhiều người vì không phải thai phụ nào cũng bị nghén, nhiều người còn không có cảm giác gì. Cho nên chị em khi gặp tình trạng này, căn cứ theo lối sống và sinh hoạt của mình đã đi khám bệnh, kiểm tra sức khỏe xem có phải mình mang thai hay không.
Nguyên nhân, triệu chứng khi bị ợ chua
Vậy nguyên nhân do đâu khiến người bệnh bị ợ chua, ợ nóng và những triệu chứng đi kèm theo như thế nào. Dưới đây là một số thông tin:
Nguyên nhân gây tình trạng ợ chua
Ngoài những nguyên nhân của tình trạng ợ chua có thể là biểu hiện của bệnh lý thì cũng có nhiều căn nguyên khác gây ra tình trạng này. Các bạn cũng cần biết để phòng tránh trong cuộc sống, sinh hoạt hằng ngày.
Căng thẳng tinh thần, stress kéo dài
Hệ thống thần kinh trung ương ảnh hưởng rất nhiều đến các cơ quan khác trong cơ thể. Cụ thể là khi tinh thần căng thẳng mệt mỏi, không thoải mái cũng sẽ khiến dịch acid dạ dày tiết ra nhiều hơn, rối loạn quá trình nhu động ruột co bóp ngay cả khi không có thức ăn. Do đó, khi thức ăn trong dạ dày bị lên men mà chưa được tiêu hóa sẽ gây tình trạng ợ nóng, ợ chua và rát ngực.
Rối loạn khuẩn
Các vi khuẩn trong dạ dày gặp vấn đề gây rối loạn chức năng ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển, tiêu hóa thức ăn. Lúc này thức ăn bị tồn đọng trong dạ dày không được tiêu hoá, lên men gây tình trạng ợ chua, đầy bụng, không tiêu.
Rối loạn nhu động ruột
Nhu động ruột nói riêng hay toàn bộ hệ thống đường ruột nói chung gặp vấn đề cũng ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Lúc này tại dạ dày sẽ những cơn co bóp không làm thức ăn đi xuống dưới mà đẩy ngược trở lại thức ăn lên miệng xuất hiện tình trạng ợ chua.
Thói quen ăn uống và sinh hoạt hằng ngày
Thói quen ăn uống như quá nhanh, không nhai kỹ, ăn đêm, ăn xong rồi nằm luôn,…. Ngoài ra những thực phẩm mà chúng ta nạp vào cơ thể hằng ngày không đầy đủ dưỡng chất, nhiều chất cay, nóng, đồ dầu mỡ,… được xem là nguyên nhân gây ợ chua của nhiều đối tượng.
Do tuổi tác
Đây là tác nhân từ bên ngoài, ở những người cao tuổi, các cơ quan dần suy giảm hoạt động, cơ vòng tại thực quản và dạ dày dần bị giãn rộng. Từ đó, xuất hiện những cơn ợ chua, không do nguyên nhân bệnh lý nào.
Triệu chứng của bị ợ chua, ợ nóng
Đi kèm ở biểu hiện ợ chua là một số những triệu chứng khác. Ngoài ra từng tình trạng bệnh lý sẽ có những dấu hiệu riêng biệt. Nhưng nhìn chung, người bệnh sẽ thấy:
- Ợ chua đầy bụng khó thở, cảm giác nóng rát ngực và xương ức mỗi khi ợ xong.
- Cảm giác đau tức ngực, vùng cổ họng mỗi khi nuốt thức ăn.
- Cảm giác chua, đắng miệng khi ợ.
- Mệt mỏi, cơ thể bị suy nhược, sụt giảm cân nặng, người nôn nao, đau đầu, chóng mặt.
- Ợ hơi có thể kèm theo cảm giác buồn nôn và nôn do thức ăn bị đẩy ngược trở lại thực quản và trào ra bên ngoài.
Bạn gặp triệu chứng ợ chua, ợ nóng? Liên hệ chuyên gia hỗ trợ ngay
Thầy thuốc Ưu tú, BSCKII. Lê Phương
- Bác sĩ YHCT CKII
- Nguyên Phó Giám Đốc Bệnh viện YHCT Hà Đông
- Hơn 40 năm kinh nghiệm trong khám chữa bệnh bằng YHCT 
Chẩn đoán và cách điều trị tình trạng ợ chua hiệu quả
Người bệnh khi thấy những dấu hiệu và tình trạng ợ chua ngày càng xuất hiện nhiều, tần suất cao thì nên đi thăm khám bác sĩ. Những hình thức kiểm tra sẽ chẩn đoán chính xác sức khỏe hiện tại của bệnh nhân và có phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Phương pháp chẩn đoán
Hiện nay khoa học kỹ thuật tương đối phát triển, nên có nhiều cách để chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe hiện tại của bệnh nhân. Một số phương pháp kiểm tra như sau:
Chẩn đoán lâm sàng
Bệnh nhân sẽ được bác sĩ yêu cầu trình bày về tình trạng hiện tại mình đang gặp phải, những dấu hiệu, tần suất ợ chua xuất hiện, tiểu sử bệnh lý mình từng gặp phải,.. Dựa trên những thông tin này sẽ bước đầu đưa ra kết quả là do rối loạn tiêu hóa, bệnh lý hay do căn nguyên nào khác.
Test hơi thở
Bệnh nhân sẽ được chỉ định test hơi thở bằng cách thở hơi vào một chiếc ống, có gắn máy phân tích. Hình thức này để kiểm tra có nhiễm khuẩn HP hay không. Vì đây cũng là nguyên nhân gây các bệnh lý về tiêu hóa như viêm loét dạ dày, nhiễm khuẩn HP, viêm hang vị,…
Một vài trường hợp bệnh nhân bị ợ chua kèm theo nhiều biểu hiện bệnh lý khác về đường tiêu hóa, bác sĩ sẽ chỉ định yêu cầu thực hiện nội soi dạ dày. Đây là phương pháp hiện đại nhất hiện nay để chẩn đoán bệnh lý về đường tiêu hóa.
Một ống nội soi có gắn camera ở đầu đi vào miệng qua thực quản và xuống đến dạ dày. Trên màn hình hiển thị thu từ camera, bác sĩ sẽ quan sát được toàn bộ bên trong dạ dày, những ổ viêm nhiễm, sưng huyết,…
Trên đây là những phương pháp chẩn đoán chính ở hầu hết bệnh nhân. Tùy vào từng tình trạng sức khỏe mà họ sẽ còn được làm một số những xét nghiệm như: Xét nghiệm máu, sinh thiết, chụp X-quang,… Tất cả những kết quả thu được sẽ là cơ sở đúng nhất để bác sĩ chẩn đoán sức khỏe, bệnh lý mà người khám đang gặp phải. Từ đó có một phác đồ điều trị phù hợp nhất bằng Tây y, Đông y hay những mẹo dân gian tại nhà.
Mẹo dân gian chữa ợ chua ăn không tiêu, đầy bụng
Ợ chua làm sao hết và không để lại những biến chứng. Có nhiều cách khác nhau cải thiện tình trạng. Một trong số đó phải kể đến là những mẹo dân gian áp dụng tại nhà. Ưu điểm của phương pháp này là thành phần thiên nhiên an toàn, lành tính, dễ tìm và dễ thực hiện tại nhà.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên quá lạm dụng mà chỉ dùng ở một liều lượng nhất định, tránh trường hợp gây ra tác dụng phụ. Một số mẹo dân gian thực hiện tại nhà phải kể đến như sau:
Gừng kết hợp với nước chanh
Gừng là một loại gia vị có tác dụng chống viêm, làm lành và liền nhanh những vết viêm loét dạ dày trong trường hợp ợ chua là biểu hiện của bệnh lý tiêu hóa. Trong khi đó, chanh lại giúp sát khuẩn và khử mùi do ợ chua, gây ra ở trong khoang miệng. Bạn chỉ cần làm như sau:
- Chuẩn bị một củ gừng tươi, rửa sạch và thái thành từng lát mỏng, vắt lấy 2 thìa cốt chanh.
- Đồ khoảng 200ml nước sôi vào trong một cái cốc và thả vào đó gừng thái lát. Hãm gừng trong 10 phút để tiết hết chất hòa cùng nước.
- Sau đó, cho 2 thìa cốt chanh vào cốc và khuấy đều.
- Bạn có thể uống trước hoặc sau khi ăn đều được để cải thiện tình trạng ợ hơi, giảm đầy bụng và dễ tiêu hóa hơn.
Sử dụng lá bạc hà
Lá bạc hà được xem là khắc tinh của ợ chua nói riêng và các bệnh khác về đường tiêu hóa nói chung. Trong loại lá này có nhiều chất kháng khuẩn, sát trùng vết thương, làm lành những vùng niêm mạc bị tổn thương. Đồng thời tinh dầu trong lá bạc hà sẽ giúp giảm tình trạng hôi miệng do tình trạng ợ hơi xuất hiện. Các bước thực hiện như sau:
- Bạn chỉ cần chuẩn một ít lá bạc hà tươi nguyên chất, rửa sạch và ngâm qua nước muối để loại bỏ vi khuẩn.
- Cho lá bạc hà vào cốc và rót nước sôi vào và hãm trong 5 – 10 phút. Các dưỡng chất và tinh dầu sẽ hòa quyện vào nước.
- Mỗi ngày sử dụng 1 – 2 cốc vào buổi sáng và trước khi đi ngủ. Tình trạng ợ hơi sẽ được cải thiện đáng kể.
Cách chữa ợ chua dạ dày bằng Tây y
Phương pháp Tây y là hình thức điều trị được nhiều người áp dụng nhất hiện nay. Bởi hình thức này đơn giản, dễ sử dụng, không mất nhiều thời gian để sắc thuốc, phù hợp với mọi đối tượng người lớn hay trẻ nhỏ. Nhưng người bệnh không nên tự ý sử dụng những loại thuốc tây y để điều trị mà nên được sự chẩn đoán và kê đơn cụ thể của bác sĩ chuyên khoa. Điều này là để việc dùng thuốc mang lại hiệu quả cao, không gây tác dụng phụ.
Một số loại thuốc Tây được kê đơn cho bệnh nhân phải kể đến như:
- Thuốc trung hòa acid: Loại thuốc này có tác dụng giảm lượng acid trong dịch vị dạ dày tiết ra, như vậy tình trạng ợ hơi cũng được giảm đáng kể. Những loại thuốc thuộc nhóm này phải kể đến như: Alka-Seltzer, Rolaids, Mylanta, Maalox, …
- Thuốc ngăn chặn tiết acid: Có tác dụng gần giống như thuốc trung hòa acid nhưng với tác động mạnh hơn: Pepcid, Zantac, Tagamet, …
- Thuốc ức chế bơm proton: Thuốc này sẽ giúp quá trình tiêu hóa, co bóp của thành dạ dày diễn ra định kỳ và đều đặn hơn: Esomeprazole, Omeprazole,….
Lưu ý trong chế độ ăn uống cho người bị ợ chua
Bên cạnh việc ứng dụng những biện pháp điều trị bằng Tây y, Đông y hay dân gian để cải thiện tình trạng ợ chua diễn ra thì chế độ ăn uống cũng đặc biệt quan trọng. Bởi đây là một phần nguyên nhân gây tình trạng ợ chua xuất hiện cũng như nếu chế độ ăn uống không khoa học còn có thể làm nặng thêm tình trạng này. Cụ thể những thực phẩm nên và không nên sử dụng như sau:
Tăng cường bổ sung thực phẩm chứa nhiều đạm
Đạm là chất rất tốt trong việc trung hòa dịch vị acid dạ dày, giúp cho quá trình tiêu hóa thức ăn được diễn ra nhanh và dễ dàng hơn. Từ đó hạn chế tình trạng trào ngược, đầy bụng, khó tiêu.
Tăng cường thực phẩm có chất xơ
Chất xơ có rất nhiều trong các loại rau, củ, quả trái cây,… Đây là một chất rất tốt cho sức khỏe giúp tiêu hóa tốt hơn, sạch đường ruột và hỗ trợ tiêu diệt các vi khuẩn gây bệnh.
Bánh mì
Bánh mì đặc biệt tốt cho những ai bị ợ chua do bệnh trào ngược thực quản dạ dày gây ra. Đặc biệt khi có cơn buồn nôn, ợ chua bạn chỉ cần ăn một ít ruột bánh mì, thành phần tinh bột bên trong sẽ hút hết các acid dạ dày tiết ra và cải thiện tình trạng sức khỏe hiện tại.
Rau họ cải
Hầu hết các loại rau họ cải đều rất tốt cho chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ điều trị bệnh. Trong loại rau này có dưỡng chất làm liền những vết tổn thương ở thành dạ dày, tiêu hóa tốt, cung cấp chất chống oxy hóa và chất xơ.
Không nên sử dụng đồ cay nóng
Đây là một loại thực phẩm không tốt cho sức khỏe, đồ ăn cay nóng, chua, lên men có thể cọ xát vào thành dạ dày gây tổn thương niêm mạc. Từ đó hình thành nên các bệnh lý về đường tiêu hóa và xuất hiện triệu chứng ợ chua.
Không sử dụng rượu bia và các chất kích thích
Đây là những loại thức uống không tốt cho sức khỏe, sử dụng nhiều không chỉ ảnh hưởng đến dạ dày mà còn là nguyên nhân gây nên nhiều bệnh lý khác.
Biện pháp phòng tránh bệnh ợ chua đau dạ dày trong cuộc sống
Ợ chua nếu chỉ là do đầy bụng khó tiêu thì không quá nghiêm trọng tuy nhiên khi nó là biểu hiện của bệnh lý thì rất nguy hiểm. Cho nên mỗi chúng ta cần có những biện pháp để phòng tránh một cách tốt nhất. Cụ thể như sau:
- Xây dựng một chế độ ăn uống hợp lý, ăn đúng bữa, không bỏ bữa đặc biệt là bữa sáng. Bạn có thể chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì 3 bữa chính như trước đây để giúp tiêu hóa tốt hơn.
- Không ăn quá no, khi ăn xong không nên nằm luôn hay vận động quá mạnh cũng sẽ gây hiện tượng ợ chua. Không vừa ăn vừa nói sẽ khiến không khí lọt vào và đi xuống dạ dày cũng gây hiện tượng ợ chua.
- Tăng cường bổ sung những thực phẩm giàu dinh dưỡng, khoáng chất và vitamin cho cơ thể. Những loại đồ ăn không tốt cho sức khỏe thì bạn không nên dùng hoặc hạn chế trong cuộc sống thường ngày.
- Cẩn thận trong quá trình sử dụng thuốc Tây, đặc biệt là những người dùng để điều trị bệnh.
- Tăng cường tập luyện thể dục thể thao, nâng cao hệ miễn dịch và sức đề kháng, phòng chống mọi loại bệnh tật.
- Duy trì cân nặng ở mức ổn định, không để xuất hiện tình trạng thừa cân, béo phì.
- Giữ tâm trạng luôn trong ổn định, thoải mái, không nên làm việc quá sức dẫn đến tình trạng mệt mỏi, căng thẳng thần kinh.
Trên đây là các thông tin về triệu chứng ợ chua mà nhiều người gặp phải trong cuộc sống hiện nay. Hy vọng với những điều này phần nào giúp bạn hiểu hơn cũng như biết cách chăm sóc sức khỏe và phòng tránh trong cuộc sống hiện nay.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!