Điều trị phì đại tuyến tiền liệt giảm triệu chứng, nhanh khỏi

Điều trị phì đại tuyến tiền liệt  thường được chỉ định với đối tượng Nam giới trên 50 tuổi. Lúc này tế bào của tuyến tiền liệt tăng sản và chèn ép bàng quang dẫn tới tình trạng tiểu rắt, tiểu đêm, tiểu không kiểm soát…gây khó ngủ và ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh.

Điều trị phì đại tuyến tiền liệt bằng Tây y

Điều trị phì đại tuyến tiền liệt bằng Tây y giúp giảm nhanh triệu chứng cho bệnh nhân, tuy nhiên nên cân nhắc tình trạng sức khỏe để chỉ định sử dụng thuốc hợp lý. Tốt nhất nên hạn chế thời gian uống để giảm tác dụng không mong muốn trên cơ thể, thay vào đó là các liệu pháp hỗ trợ chức năng.

Điều trị phì đại tuyến tiền liệt bằng Tây y được thực hiện qua hai phương pháp chính là nội khoa và can thiệp mô mềm.

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa tác động lên hai yếu tố: Trọng lượng tiền liệt tuyến, trương lực cơ trơn tại tuyến tiền liệt và bàng quang. Các thuốc được sử dụng cũng lựa chọn dựa trên nguyên tắc này, đồng thời cân nhắc để bệnh nhân chịu ít độc tính nhất.

Các nhóm thuốc thường được chỉ định trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt bào gồm:

Thuốc ức chế Alpha

Thuốc ức chế alpha được chia thành 3 nhóm.

• Thuốc ức chế alpha thường dùng thuộc nhóm không chọn lọc, bao gồm: Phenoxybenzamine, thymoxamine, nicergolin.
• Thuốc ức chế Alpha có chọn lọc bao gồm: Prazosin, nevramin, alfuzoxin. Cơ chế tác động trên thụ thể a1.
• Thuốc ức chế Alpha 1 tác dụng kéo dài bao gồm: Doxazosin, terazosin, tamsulosin.

Các thuốc này đều tác động trên thụ thể a1 và/hoặc a2 để giảm các triệu chứng khách quan và chủ quan trong phì đại tiền liệt tuyến, có thể kể đến tác dụng như:

• Ức chế tăng sinh tế bào tuyến tiền liệt, giảm tiểu đêm và tiểu rắt.
• Cảm giác bí bách bàng quang không còn nhiều.
• Giảm co bóp cơ vòng bàng quang.
• Thuốc nội tiết tố

Một số thuốc nội tiết tố thường dùng bao gồm:

Thuốc ức chế men chuyển 5a – reductase

Thường dùng finasteride trong điều trị. Đây là hoạt chất có tác dụng ức chế quá trình kết hợp giữa men chuyển 5a – reductase và testosterone gây kích thích tăng sinh tuyến tiền liệt. Từ đó làm giảm quá trình phì đại và gây bất tiện cho người bệnh.

Tuy nhiên hoạt chất này chỉ tác động vào khối lượng của tuyến tiền liệt mà không có cơ chế giảm tổ chức xơ/viêm nhiễm tại chỗ. Khi sử dụng có thể dẫn tới suy giảm ham muốn tình dục.

Hoạt chất cấu trúc tương tự LHRH

Hiện đang trong quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, cho thấy hiệu quả trong cắt giảm triệu chứng phì đại tiền liệt tuyến. Tuy nhiên đã nhận thấy một vài tác dụng phụ như: Vú to, giảm ham muốn và khả năng cương cứng, bốc hỏa, loãng xương/gãy xương nếu sử dụng lâu dài. Do vậy bệnh nhân cần cân nhắc kỹ trước khi dùng.

Hoạt chất steroid

Thường gặp trong điều trị là flutamide, cơ chế tác động chống lại sự thay đổi testosterone nội sinh, giúp giảm triệu chứng lâm sàng trên bệnh nhân. Hiệu quả thực tế đáp ứng cải thiện trong 3 tháng là khoảng 23%.

Tuy nhiên các tác dụng phụ như: Vú to, rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng hơn các thuốc khác cùng nhóm. Mặc dù ít ảnh hưởng đến chất lượng tình dục nhưng vẫn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Thuốc điều trị nguồn gốc cây cỏ

Sử dụng thuốc nguồn gốc cây cỏ giúp giảm phần nào tác dụng phụ cũng như giảm tình trạng phụ thuộc thuốc của bệnh nhân. Một số hoạt chất thường dùng như: Chiết xuất serenoa repens, pygeum africanum, secale cereale, hydroxit rooperi, urtica dioica et urens, cucurbita pepo.

Các hoạt chất này được chứng minh là có hiệu quả trong ức chế men chuyển 5a – reductase, làm giảm triệu chứng thực thể trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt .

Các thuốc nhóm khác

Thuốc có thể được chỉ định thêm trong điều trị là nhóm kháng sinh và chống phù nề. Với trường hợp bệnh nhân bị viêm hoặc nhiễm khuẩn, bắt buộc phải điều trị bằng kháng sinh thuộc nhóm fluoroquinolon (ciprofloxacin, ofloxacin, metronidazol…). Nên dùng theo liều lượng mà bác sĩ chỉ định sẽ an toàn hơn.

Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa thường được chỉ định trong trường hợp cấp tính hoặc không đáp ứng/đáp ứng ít khi dùng thuốc nội khoa. Can thiệp mô mềm sẽ có hiệu quả hơn nhiều và giảm nhanh triệu chứng khi cần thiết.

Tuy nhiên cần lựa chọn thời điểm phù hợp để thực hiện các xâm lấn ngoại khoa để giảm tối đa độc tính trên cơ thể bệnh nhân. Dưới đây là các thủ thuật ngoại khoa thường dùng trong điều trị phì đại tuyến tiền liệt .

Nội soi qua niệu đạo và cắt đốt phì đại

Đây là phương pháp sử dụng đầu tiên và được xem là cách điều trị ngoại khoa hiệu quả nhất hiện tại. Bệnh nhân chỉ định cắt đốt phì đại bằng nội soi qua niệu đạo khi tiến triển ở giai đoạn 2 và khối lượng dao động từ 60 – 70g.

Quy trình thực hiện cắt đốt bao gồm các bước:

• Gây mê: Tủy sống, ngoài màng cứng hoặc toàn thân (tùy vào thể trạng và mức độ bệnh).
• Thực hiện đưa ống nội soi qua đường tiết niệu, xác định vị trí tiền liệt tuyến.
• Sử dụng lưỡi dao điện cắt đốt khối u xơ cho đến lớp vỏ thì dừng.
• Thực hiện chống nhiễm trùng hậu phẫu.

Phương pháp này có ưu điểm:

• Không mổ phanh nên có tính thẩm mỹ.
• Bệnh nhân không lo lắng nhiều trước khi phẫu thuật.
• Can thiệp ít nên không gây đau nhiều, nhanh hồi phục và đi tiểu bằng đường tự nhiên.
• Thời gian nằm viện điều trị hậu phẫu ngắn và thường không có biến chứng về sau.

Nhược điểm:

• Có thể gây ra các vết thương trên đường nội soi, bao gồm: Tiền liệt tuyến và niệu đạo.
• Có thể dẫn đến tiểu không kiểm soát do ảnh hưởng co bóp cơ vòng bàng quang.
• Chảy máu hoặc viêm đường tiết niệu – sinh dục có biến chứng.

Phẫu thuật mở

Phương pháp này được chỉ định với bệnh nhân trọng lượng tiền liệt tuyến trên 70g, có thể kèm theo biến chứng sỏi/túi thừa bàng quang.

Việc thực hiện được các bác sĩ ngoại khoa thực hiện theo quy trình chuẩn tại viện, thao tác phải chính xác để tránh các biến chứng. Phương pháp này có ưu điểm là không gây viêm nhiễm/tổn thương tiết niệu – sinh dục. Tuy nhiên gây nhiễm khuẩn bên ngoài, chảy máu nhiều và phóng tinh ngược dòng. Bên cạnh đó, quá trình hồi phục cũng chậm hơn và gây đau đớn cho bệnh nhân trong thời gian dài.

Cắt laser phì đại tiền liệt tuyến

Cách điều trị này có lịch sử và nguồn gốc lâu đời, được sử dụng ở đối tượng bệnh nhân có trọng lượng tiền liệt tuyến từ 60g trở lên. Quy trình thực hiện như sau:

• Gây tê tại chỗ hoặc toàn thân.
• Sử dụng sợi dẫn năng lượng đưa vào tổ chức u xơ.
• Đốt u xơ bằng năng lượng được bốc hơi từ sợi, với nhiệt độ từ 60 đến hơn 1000, tùy mức độ và chỉ định chỉ bác sĩ tại phòng phẫu thuật.
• Sau khi đốt xong, rút sợi ra và điều trị nội khoa chống nhiễm trùng.

Biện pháp này có ưu điểm là quá trình đốt không gây chảy máu nhiều, sau phẫu thuật bệnh nhân đi tiểu tự nhiên và ít ảnh hưởng đến cơ vòng bàng quang. Tuy nhiên khi sử dụng có thể gây thương tổn tại các mô mềm lân cận và có biến chứng về sau.

Ngoài ra còn một số phương pháp được sử dụng khác như:

• Bốc hơi nước tế bào u xơ tiền liệt tuyến.
• Điều trị thông qua áp nhiệt.
• Sử dụng kim diệt u xơ qua niệu đạo.
• Đặt ống stent qua niệu đạo đến tiền liệt tuyến.
• Nút động mạch tại tuyến tiền liệt.
• Sử dụng năng lượng lớn từ sóng siêu âm.
• Điều trị đông lạnh/nhiệt nước.

Mẹo dân gian điều trị phì đại tuyến tiền liệt tại nhà

Mẹo dân gian điều trị phì đại tiền liệt tuyến tại nhà có tác dụng giảm triệu chứng nhanh và không gây khó chịu cho người bệnh. Tuy nhiên phải sử dụng kèm theo các biện pháp Đông y và Tây y để điều trị lâu dài thì mới thật sự hiệu quả.

Một số mẹo dân gian có thể thực hiện như sau.

Giảm triệu chứng bằng hạt bí đỏ

Nguyên liệu: Hạt bí đỏ 50g.

Thực hiện và sử dụng:

• Hạt bí đỏ mang rửa thật sạch. Sau đó ngâm vào nước đun sôi trong 10 phút.
• Bỏ vào máy xay sinh tố, xay đến nhuyễn thì dừng.
• Sử dụng uống nguyên dạng hoặc thêm 1 thìa cà phê mật ong uống cùng.

Trinh nữ hoàng cung ức chế tăng sinh tế bào

Nguyên liệu: Trinh nữ hoàng cung 3 lá.

Thực hiện và sử dụng:

• Trinh nữ hoàng cung mang rửa sạch, sau đó phơi khô.
• Sử dụng lá sau sơ chế, thêm 3 bát nước vào ấm sắc.
• Đun đến khi cạn còn 1 bát nước thì dùng trực tiếp.
• Mỗi ngày uống 1 – 2 lần như vậy.

Kháng khuẩn, giảm đau bằng cây bồ quân

Nguyên liệu: Bồ quân 100g.

Thực hiện và sử dụng:

• Bồ quân mang rửa sạch, để ráo nước.
• Cắt nhỏ bồ quân và cho vào ấm sắc, thêm nước rồi sắc đến khi cạn còn 200mL thì dừng.
• Uống đều trong tuần sẽ thấy cải thiện triệu chứng rõ.

Lưu ý khi điều trị phì đại tuyến tiền liệt hiệu quả nhất

Để quá trình điều trị phì đại tiền liệt tuyến đạt hiệu quả cao nhất, bệnh nhân nên thực hiện các lưu ý sau:

• Thường xuyên thăm khám tại cơ sở uy tín để năm được tiến triển bệnh. Theo dõi trọng lượng tiền liệt tuyến định kỳ.
• Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định, không đổi liều hoặc đổi thuốc khi không có sự cho phép của bác sĩ.
• Nên thực hiện quan hệ tình dục và xuất tinh khoảng 3 lần/tuần để đảm bảo thông thoáng đường tiết niệu – sinh dịch trong quá trình điều trị.
• Sử dụng thêm các dạng nước như nước râu ngô, nước đỗ đen (sao vàng nấu nước) để tăng lành niệu đạo và tránh nhiễm khuẩn.
• Vệ sinh sạch sẽ sau khi thực hiện quan hệ tình dục, tốt nhất nên sử dụng bao cao su để tránh lây nhiễm.
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, tránh gây tăng cân và chèn ép các mô mềm.
• Chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, hỗ trợ tăng sức đề kháng.
• Tập luyện thể lực theo giáo trình hàng ngày để cải thiện sức khỏe.

Điều trị phì đại tiền liệt tuyến phải kết hợp cả biện pháp Tây y và Đông y để tránh gây độc tính cho cơ thể và hạn chế được khả năng tái phát. Quá trình điều trị là tích cực và cần sự hợp tác của cả bệnh nhân và bác sĩ. Bên cạnh đó cần thực hiện theo dõi để đánh giá hiệu quả cũng như có biện pháp thay thế khi cần.