Giải Pháp Điều Trị Bệnh Mề Đay, Mẩn Ngứa

Ngày cập nhật: 14:28 - 03/02/2023
*

Tác giả: Dương Thị Yến

4.4/5 - (7 bình chọn)

YHCT xem viêm da là kết quả của sự mất điều hòa âm dương - khí huyết - tạng phủ. Đông y tập trung vào phục hồi từ bên trong, giúp cơ thể tự điều chỉnh lại khả năng phòng vệ và làm lành da. Với người bệnh viêm da, liệu pháp điều trị theo YHCT là một lựa chọn an toàn, bền vững, ít tái phát và thân thiện với cơ địa.

Nguyên nhân gây bệnh mề đay, mẩn ngứa trong YHCT

Mề đay và mẩn ngứa không chỉ đơn thuần là những bệnh ngoài da mà là biểu hiện của sự mất cân bằng trong cơ thể, liên quan đến khí huyết, tạng phủ và sự xâm nhập của ngoại tà.

Nguyên nhân chính gây ra bệnh mề đay, mẩn ngứa có thể được chia thành 4 nhóm cơ bản dưới đây:

Phong, thấp, nhiệt xâm phạm

Biểu hiện: Mẩn đỏ, ngứa, nổi mảng hoặc nốt, kèm sưng đau và tiết dịch.

Tác nhân gây bệnh cụ thể:

Phong (gió) là yếu tố ngoại tà thường xuyên gây ngứa, làm da nổi mẩn, dễ lan rộng. Phong có thể xâm nhập qua môi trường (thời tiết lạnh, gió) hoặc do tiếp xúc với dị nguyên như bụi bẩn, hóa chất.
Thấp (ẩm) làm tắc nghẽn lỗ chân lông, khiến da tiết dịch, ẩm ướt và dễ bị viêm nhiễm.
Nhiệt (nóng) gây nóng trong cơ thể, làm phát sinh mẩn đỏ, sưng tấy, đặc biệt trong các thể mề đay có mủ hoặc sưng viêm.

Điều trị: Cần khu phong, tán thấp, thanh nhiệt giải độc, sử dụng các thảo dược như Kinh giới, Bạch chỉ, Liên kiều, Diệp hạ châu…

Huyết hư, khí huyết không lưu thông

Biểu hiện: Da khô, ngứa, mẩn đỏ, xuất hiện mụn nước, vảy nến, hay tái phát.

Tác nhân gây bệnh cụ thể:

Huyết hư có thể dẫn đến da khô, ngứa ngáy, dễ bị tổn thương do thiếu dinh dưỡng, không đủ khí huyết nuôi dưỡng.
Khi khí huyết không lưu thông tốt, can khí uất cũng có thể gây mẩn ngứa, nhất là khi cơ thể không đủ khả năng thải độc qua da.

Điều trị: Bổ huyết, điều hòa khí huyết, dùng thảo dược như Đương quy, Xích thược, Bạch thược, Long nhãn để nuôi dưỡng da và phục hồi khả năng chống dị ứng.

Tỳ vị hư yếu - sinh đàm thấp

Biểu hiện: Mẩn ngứa, da ẩm ướt, sưng tấy, ngứa dữ dội, nhất là khi ăn các món khó tiêu, nhiều dầu mỡ, thức ăn chế biến sẵn.

Tác nhân gây bệnh cụ thể:

Khi Tỳ vị yếu không vận hóa thức ăn tốt, đàm thấp sẽ hình thành trong cơ thể. Đàm thấp có thể tích tụ dưới da, gây ra các mẩn ngứa, dị ứng.
Đàm thấp là nguyên nhân chính khiến cơ thể không thể thải độc hiệu quả, từ đó phát tán qua da gây viêm da, mẩn ngứa.

Điều trị: Kiện tỳ, hóa đàm, sử dụng Bạch truật, Cam thảo, Phục linh, Trần bì để cải thiện chức năng tiêu hóa và loại bỏ đàm thấp.

Tình chí nội thương - Cảm xúc rối loạn

Biểu hiện: Mẩn đỏ, ngứa do căng thẳng, hay tái phát trong các giai đoạn lo âu, suy nghĩ nhiều, hoặc khi thời tiết thay đổi.

Tác nhân gây bệnh cụ thể:

Theo YHCT, tình chí nội thương (căng thẳng, lo âu, stress kéo dài) có thể gây khí uất, nhiệt sinh trong cơ thể, ảnh hưởng đến chức năng can tỳ, dẫn đến mề đay và mẩn ngứa.
Can khí uất (do stress) có thể gây rối loạn chức năng miễn dịch, dẫn đến phát ban và ngứa.

Điều trị: Điều hòa khí huyết, sơ can lý khí, dùng các thảo dược như Sài hồ, Hương phụ, Xuyên khung để giảm stress và cải thiện tâm trạng.

Nguyên tắc điều trị mề đay, mẩn ngứa của YHCT

Bệnh mề đay và mẩn ngứa được xem là biểu hiện của sự mất cân bằng khí huyết, tạng phủ và sự xâm nhập của tà khí (phong, thấp, nhiệt) vào cơ thể. Vì vậy, nguyên tắc điều trị không chỉ nhằm làm dịu triệu chứng bên ngoài mà còn phải giải quyết căn nguyên từ bên trong.

Dưới đây là các nguyên tắc điều trị mề đay, mẩn ngứa trong YHCT:

Thanh nhiệt, giải độc

Nhiệt độc trong cơ thể là một trong những nguyên nhân chính gây ra mề đay, mẩn ngứa. Khi cơ thể bị nhiệt tà xâm nhập, sẽ dẫn đến tình trạng da bị viêm, ngứa, sưng tấy và nổi mẩn đỏ.

Bác sĩ Lê Phương đứng đầu công trình nghiên cứu Tiêu Ban Hoàn Bì Thang

Mục tiêu của phép trị là làm mát cơ thể, thanh nhiệt và giải độc. Việc làm sạch nhiệt độc giúp ngăn chặn quá trình phát ban, giảm ngứa ngáy, và phục hồi làn da.
Vị thuốc thường dùng: Kim ngân hoa, Liên kiều, Sinh địa, Huyền sâm, Diệp hạ châu, Bồ công anh...
Áp dụng: Dùng cho các trường hợp mề đay, mẩn ngứa do nhiệt tà xâm nhập, biểu hiện da đỏ, nóng rát, mẩn đỏ, ngứa, hoặc có mủ.

Khu phong, tán thấp

Phong và thấp là hai yếu tố ngoại tà rất phổ biến gây ra các chứng ngứa ngoài da, mề đay hay dị ứng. Phong gây ngứa và lan truyền nhanh, trong khi thấp lại làm da ẩm ướt, bết dính, gây ra các nốt mẩn đỏ, sưng tấy.

Phép trị là khu phong, tán thấp, giúp làm sạch da, giảm ngứa ngáy và xóa tan sưng tấy.
Vị thuốc thường dùng: Kinh giới, Phòng phong, Thương truật, Mộc hương, Khương hoạt, Bạch chỉ...
Áp dụng: Điều trị mề đay do phong thấp xâm nhập vào cơ thể, gây ngứa, mẩn đỏ, đặc biệt là vào những thời điểm có sự thay đổi thời tiết hoặc môi trường ẩm ướt.

Dưỡng huyết, hoạt huyết

Huyết hư (thiếu máu) có thể khiến da khô, dễ bị kích ứng và không đủ khả năng chống lại các yếu tố gây ngứa, dị ứng.

Mục tiêu là bổ huyết, hoạt huyết để nuôi dưỡng da, làm da mềm mịn và chống tái phát.
Vị thuốc thường dùng: Đương quy, Xích thược, Bạch thược, Kỷ tử, Hồng sâm, Sơn dược...
Áp dụng: Điều trị cho những trường hợp da khô, ngứa dai dẳng, hoặc khi bệnh có sự kết hợp giữa huyết hư và nhiệt độc.

Kiện tỳ, bổ khí

Tỳ hư là nguyên nhân gây ra đàm thấp tích tụ trong cơ thể. Khi chức năng của Tỳ yếu, cơ thể không thể tiêu hóa tốt, khiến độc tố tích tụ và phát tán qua da, gây mề đay và mẩn ngứa.

Mục tiêu: Kiện tỳ, bổ khí giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, đào thải độc tố ra ngoài, từ đó làm giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Vị thuốc thường dùng: Bạch truật, Cam thảo, Hoài sơn, Đảng sâm, Phục linh...
Áp dụng: Điều trị mề đay do tỳ hư (tỳ yếu), đặc biệt là đối với những người tiêu hóa kém, dễ bị mệt mỏi, hay mắc các bệnh dị ứng hoặc mẩn ngứa.

Sơ can, lý khí

Can khí uất (do stress, cảm xúc tiêu cực kéo dài) có thể gây rối loạn chức năng gan và tỳ, làm cho cơ thể dễ sinh ra nhiệt độc và gây ngứa ngoài da. Khi can khí uất, máu không được lưu thông, da trở nên nhạy cảm và dễ phát ban.

Phép trị là sơ can lý khí, giúp giảm căng thẳng, ổn định cảm xúc, thải độc gan, giúp làm giảm các triệu chứng mề đay, mẩn ngứa.
Vị thuốc thường dùng: Sài hồ, Hương phụ, Xuyên khung, Bạch thược, Đào nhân...
Áp dụng: Điều trị mề đay, mẩn ngứa do stress, lo âu hoặc can khí uất, những người có xu hướng nổi mẩn ngứa khi gặp áp lực.

Phương pháp "bổ chính, khu tà" trong YHCT là nguyên tắc quan trọng trong việc điều trị tận gốc. Theo đó, liệu trình thảo dược tại Nam Y Đỗ Minh Đường không chỉ giúp giảm ngứa hoặc làm dịu da mà còn là một quá trình toàn diện nhằm cân bằng khí huyết, hồi phục tạng phủ, phục hồi chức năng thải độc của cơ thể.

Các bài thuốc cổ phương thường dùng trong điều trị mề đay, mẩn ngứa

Theo các bác sĩ chuyên khoa tại Nam Y Đỗ Minh Đường, điều trị mề đay, mẩn ngứa không chỉ là làm dịu triệu chứng mà còn tập trung vào loại bỏ nguyên nhân bên trong, giúp cơ thể tự điều chỉnh và hồi phục. Các bài thuốc cổ phương dưới đây đã được sử dụng lâu dài và chứng minh hiệu quả trong việc điều trị các chứng bệnh này.

Tiêu Phong Tán: Đặc trị ngứa ngoài da

Thành phần: Kinh giới, Phòng phong, Thương truật, Tri mẫu, Ngưu bàng tử, Mộc thông, Cam thảo, Thạch cao…

Công dụng:

Khu phong, thanh nhiệt, dưỡng huyết, chỉ dương (giảm ngứa).
Rất hiệu quả trong điều trị mề đay, mẩn ngứa do phong nhiệt xâm nhập vào cơ thể, gây ngứa, mẩn đỏ, nổi sẩn.

Ứng dụng:

Mề đay do phong nhiệt: Ngứa dữ dội, mẩn đỏ, sưng tấy, xuất hiện đột ngột sau tiếp xúc với dị nguyên.
Chứng mề đay cấp tính, hay dị ứng do thời tiết hoặc môi trường.

Thanh Dinh Thang: Thanh nhiệt giải độc

Thành phần: Sinh địa, Huyền sâm, Đan sâm, Trúc diệp, Ngưu bàng tử, Liên kiều, Kim ngân hoa…

Công dụng:

Thanh nhiệt, giải độc sâu, lương huyết, hỗ trợ điều trị các chứng viêm ngoài da, làm mát máu.
Thích hợp cho những người có mề đay, mẩn ngứa kèm theo sốt, da đỏ rát, nổi mụn nước hoặc khi có dấu hiệu nhiễm độc.

Ứng dụng:

Chuyên trị cho trường hợp mề đay, mẩn ngứa có triệu chứng nhiệt độc: sưng đỏ, nóng rát, đau nhức da, sốt nhẹ.
Viêm da do nhiệt độc trong máu, làm da nóng đỏ, mụn nhọt, viêm mủ.

Ngũ Vị Tiêu Độc Ẩm: Tiêu viêm, thanh nhiệt, giải độc

Thành phần: Kim ngân hoa, Bồ công anh, Liên kiều, Sinh cam thảo, Xuyên tâm liên…

Công dụng:

Tiêu viêm, giải độc, thanh nhiệt, tiêu mủ.
Phù hợp với mụn nhọt, viêm da cơ địa, viêm da dị ứng, đặc biệt là khi da bị viêm, sưng tấy, có mủ hoặc rỉ dịch.

Ứng dụng:

Điều trị mụn nhọt, viêm da cơ địa có mủ, vảy tiết, hoặc có sự bội nhiễm từ bên ngoài.
Viêm da dị ứng có dịch mủ, viêm loét, mẩn đỏ kèm theo triệu chứng sốt.

Thanh Phong Hoàn: Thanh nhiệt giải độc, khu phong

Thành phần: Liên kiều, Kim ngân hoa, Diệp hạ châu, Bồ công anh, Kinh giới, Cam thảo…

Công dụng:

Khu phong, thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, làm dịu ngứa.
Thích hợp với mề đay do phong tà và nhiệt độc xâm nhập.

Ứng dụng:

Chuyên trị các trường hợp mề đay và mẩn ngứa do phong nhiệt hoặc nhiệt độc trong cơ thể.
Thích hợp với người có da ngứa, nổi mẩn, nổi mề đay sau khi thay đổi môi trường hoặc tiếp xúc với dị nguyên như thời tiết, hóa chất.

Bạch Liên Thang: Tinh thần và khí huyết điều hòa

Thành phần: Bạch truật, Cam thảo, Đương quy, Xích thược, Phục linh, Hồng sâm.

Công dụng:

Tăng cường khí huyết, điều hòa khí huyết, thanh nhiệt, giải độc, dưỡng da từ bên trong.
Phù hợp với bệnh nhân viêm da cơ địa, mề đay mãn tính, khi có yếu tố huyết hư, huyết nhiệt gây ngứa và viêm da.

Ứng dụng:

Phù hợp với những người có huyết hư, huyết nhiệt hoặc da khô, dễ bị kích ứng, tái phát viêm da.
Bổ dưỡng huyết, giúp da mềm mịn, tái tạo, giảm khô, ngứa ngáy.

Các bài thuốc cổ phương kể trên không chỉ giúp giảm ngứa, viêm mà còn hồi phục chức năng da, điều hòa khí huyết, giải độc cơ thể. Những bài thuốc này cũng giúp phòng ngừa tái phát và mang lại hiệu quả lâu dài, đặc biệt đối với các bệnh nhân có cơ địa dễ dị ứng, mẩn ngứa, viêm da cơ địa.

Một số nhóm thảo dược công dụng nổi bật trong điều trị mề đay, mẩn ngứa

Mề đay và mẩn ngứa không chỉ là vấn đề ngoài da mà còn là dấu hiệu của sự mất cân bằng trong cơ thể, đặc biệt liên quan đến khí huyết, tạng phủ và sự xâm nhập của ngoại tà. Các nhóm thảo dược dưới đây được sử dụng để điều trị từ gốc, giúp khôi phục cân bằng trong cơ thể, làm dịu triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.

Nhóm thanh nhiệt, giải độc

Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, làm mát cơ thể, giảm viêm và ngứa ngáy.

Ứng dụng: Dùng cho các trường hợp viêm da do nhiệt độc, mề đay hoặc mẩn ngứa kèm theo sốt, đỏ da, mụn nước hoặc rỉ dịch.

Vị thuốc tiêu biểu:

Kim ngân hoa: Thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm, rất hiệu quả trong điều trị mụn nhọt, viêm da.
Liên kiều: Giải độc, thanh nhiệt, trừ viêm, giảm mủ, đặc biệt tốt trong viêm da cấp tính.
Bồ công anh: Giải độc gan, thanh nhiệt, tiêu viêm, rất tốt cho viêm da, mẩn ngứa.
Diệp hạ châu: Mát gan, thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ chữa các bệnh viêm da liên quan đến nhiệt độc.

Nhóm khu phong, tán thấp

Công dụng: Loại bỏ phong tà, tán thấp, giúp giảm ngứa và làm thông thoáng lỗ chân lông, giảm sưng tấy.

Ứng dụng: Dùng cho các trường hợp mề đay, mẩn ngứa do phong thấp xâm nhập hoặc khi có đàm thấp, làm tắc nghẽn lỗ chân lông, khiến da ngứa ngáy, sưng đỏ.

Vị thuốc tiêu biểu:

Kinh giới: Tán phong, chỉ ngứa, giúp giải cảm và làm giảm triệu chứng ngứa da.
Phòng phong: Khu phong, giải biểu, thường được sử dụng trong viêm da dị ứng.
Thương truật: Táo thấp, kiện tỳ, giảm đầy hơi, tiêu phù thũng, giúp giảm ngứa và sưng do thấp tà.
Khương hoạt: Tán hàn, trừ thấp, giảm đau, phù hợp với mề đay và mẩn ngứa do lạnh hoặc ẩm.

Nhóm bổ huyết, dưỡng huyết

Công dụng: Nuôi dưỡng huyết, giúp da mềm mại, cải thiện khả năng tái tạo và phục hồi.

Ứng dụng: Dùng cho những người huyết hư, da khô và dễ tổn thương, kèm theo ngứa dai dẳng và viêm da.

Vị thuốc tiêu biểu:

Đương quy: Bổ huyết, hoạt huyết, nuôi dưỡng da, làm mềm và mịn da.
Xích thược: Bổ huyết, giảm sưng, làm dịu da và giúp da tái tạo nhanh chóng.
Bạch thược: Dưỡng huyết, điều hòa can, giảm ngứa và tổn thương da.
Kỷ tử: Dưỡng huyết, bổ gan thận, giúp phục hồi da khô, hư tổn, ngứa do huyết hư.

Nhóm kiện tỳ, bổ khí

Công dụng: Tăng cường chức năng tiêu hóa, giúp cơ thể chuyển hóa tốt hơn, thải độc qua da, điều hòa khí huyết.

Ứng dụng: Dùng cho những người tỳ vị hư yếu, tiêu hóa kém, dễ bị viêm da mãn tính, mẩn ngứa kéo dài.

Vị thuốc tiêu biểu:

Bạch truật: Kiện tỳ, táo thấp, hỗ trợ tiêu hóa, làm sạch cơ thể, giảm ngứa do đàm thấp tích tụ.
Cam thảo: Bổ khí, điều hòa các vị thuốc khác, hỗ trợ giảm viêm và làm dịu da.
Hoài sơn: Ích khí, bổ tỳ thận, giúp tái tạo tế bào da và chống tái phát viêm da.

YHCT tập trung vào khôi phục sự cân bằng trong cơ thể thông qua việc sử dụng các thảo dược thanh nhiệt giải độc, khu phong tán thấp, dưỡng huyết, kiện tỳ. Các bài thuốc Đông y không chỉ giảm triệu chứng bên ngoài mà còn điều trị tận gốc, giúp cơ thể tự điều chỉnh và phục hồi bằng cách nuôi dưỡng từ bên trong, da sẽ khỏe mạnh hơn, ngăn ngừa tái phát hiệu quả.

Thành phần

Bài thuốc điều trị mề đay, mẩn ngứa là sự kết tinh nhiều thiên dược quý tốt cho sức khỏe của gan, thận, da và cân bằng chuyển hóa, nâng cao hệ miễn dịch cho cơ thể. Trong đó có thể kể đến một số vị thuốc nổi bật như:

- Nhân sâm: Đại tiên thảo đại bổ cơ thể, được mệnh danh là “rễ của sự sống” tác động toàn diện đến sức khỏe bao gồm: kháng viêm, hoạt huyết, bổ máu, giải độc và bảo vệ gan, cân bằng và ổn định hệ miễn dịch.

- Ngũ vị tử: Bảo dược của gan, thận với tác dụng bồi bổ và tăng cường công năng của thận, bảo vệ và chống độc gan, tăng tiết mật, tăng cường chức năng của tế bào miễn dịch, đồng thời dưỡng tâm an thần, giảm căng thẳng.

- Đan sâm: Thần dược bổ máu, hoạt huyết, dưỡng tâm an thần, kháng viêm và đem lại nhiều lợi ích cho tim mạch. Công dụng của đan sâm sánh ngang với bài thuốc “thánh” Tứ vật thang chuyên về bổ huyết.

- Hoàng bá: Vị thuốc “vương giả” có khả năng điều trị toàn diện từ kháng viêm, thanh nhiệt giải độc, tiêu trừ mụn nhọt, mẩn ngứa cho đến bổ thận, lợi tiêu hóa, an thần.

- Kim ngân hoa: “Cành vàng lá ngọc” trong vườn dược liệu với khả năng thanh trừ, làm sạch độc tố trong cơ thể cực tốt, đồng thời có tác dụng chống viêm mạnh và ổn định hoạt động của hệ thống miễn dịch.

Liệu trình điều trị

Liệu trình trị mề đay dị ứng của Nam Y Đỗ Minh Đường là sự kết hợp 4 bài thuốc giúp thanh lọc độc tố và giải trừ dị ứng hiệu quả gấp 4 lần so với các bài thuốc thông thường:

- Bài thuốc uống: Phục hồi công năng của tạng phủ, cải thiện hệ miễn dịch tự nhiên, qua đó làm tăng khả năng "đề kháng" với các dị nguyên gây mề đay mẩn ngứa, hạn chế nguy cơ hình thành dị ứng.

- Bài thuốc giải độc hoàn: Tăng cường khử độc của gan, thải độc của thận, hỗ trợ quá trình lọc máu giúp đào thải độc tố nhanh chóng ra khỏi cơ thể, làm giảm ngứa và sần phù da

- Bài thuốc bình can: Tăng cường chức năng gan, “nuôi” máu đến tế bào gan, tăng khả năng giải độc, bổ máu, loại bỏ những chất độc hại, giảm bớt nguy cơ ứ đọng và tích tụ chất có hại cho cơ thể

- Kem bôi ngoài da: Tiêu sưng viêm, phù nề da, giảm ngứa nhanh chóng, nuôi dưỡng và tái tạo làn da khỏe mạnh, chống sẹo thâm

Độ an toàn

Liệu trình điều trị mề đay, mẩn ngứa là bài thuốc đảm bảo an toàn, độ lành tính cao và không gây tác dụng phụ cho người bệnh:

Mỗi người bệnh có phác đồ điều trị riêng, thành phần thuốc được gia giảm theo tình trạng sức khỏe cụ thể, nhờ đó nâng cao khả năng hấp thụ thuốc, đảm bảo không gặp phải tác dụng không mong muốn và đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
Thành phần thảo dược sạch đạt chuẩn GACP-WHO từ vườn biệt dược do Nam Y Đỗ Minh Đường phát triển. Cây thuốc được trồng trên thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp, dùng phân bón hữu cơ nên thu được dược chất tốt, không lẫn tạp chất có hại. Quá trình phơi sấy ứng dụng công nghệ hiện đại giúp dược liệu không bị biến đổi vi chất, giữ nguyên đặc tính trị bệnh. Thuốc đã trải qua quy trình kiểm nghiệm của cơ quan chuyên môn, đảm bảo về tiêu chuẩn chất lượng.