Xét nghiệm chẩn đoán bệnh vảy nến: Phương pháp và ý nghĩa

Bệnh vảy nến là một bệnh da liễu mạn tính, ảnh hưởng đến khoảng 2-3% dân số toàn cầu. Để xác định chính xác tình trạng bệnh, bác sĩ thường chỉ định một số xét nghiệm chẩn đoán. Vậy có những phương pháp xét nghiệm nào, và chúng giúp ích ra sao trong việc nhận diện vảy nến? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các kỹ thuật xét nghiệm cũng như cách đọc kết quả chính xác.

Xét nghiệm chẩn đoán bệnh vảy nến là gì?

Xét nghiệm chẩn đoán bệnh vảy nến là tập hợp các phương pháp y khoa giúp xác định xem một người có mắc bệnh hay không. Mặc dù vảy nến có những biểu hiện đặc trưng trên da, nhưng trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh da liễu khác như viêm da cơ địa, á sừng hoặc lupus ban đỏ. Vì vậy, việc thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu có thể giúp bác sĩ đưa ra kết luận chính xác hơn.

Khi nào cần thực hiện xét nghiệm chẩn đoán vảy nến?

Không phải ai cũng cần xét nghiệm để xác nhận bệnh vảy nến. Tuy nhiên, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm trong các trường hợp sau:

• Triệu chứng không điển hình, nghi ngờ mắc bệnh nhưng không chắc chắn
• Bệnh nhân có tiền sử gia đình mắc vảy nến, làm tăng nguy cơ phát bệnh
• Xuất hiện tổn thương da kèm theo các dấu hiệu khác như đau khớp, sốt hoặc suy giảm miễn dịch
• Cần phân biệt vảy nến với các bệnh lý da liễu khác
• Kiểm tra mức độ ảnh hưởng của bệnh vảy nến đối với sức khỏe tổng thể

Việc xét nghiệm không chỉ giúp xác định chẩn đoán mà còn có thể đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh, từ đó giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán bệnh vảy nến

Khám lâm sàng

Phương pháp đầu tiên để xác định bệnh vảy nến là khám lâm sàng. Bác sĩ sẽ đánh giá các dấu hiệu đặc trưng như:

• Các mảng da đỏ có vảy trắng bạc
• Tổn thương khu trú ở khuỷu tay, đầu gối, da đầu, lưng hoặc móng tay
• Dấu hiệu “nến chảy” (xuất hiện vảy trắng khi cạo nhẹ vùng da tổn thương)
• Hiện tượng Koebner (tổn thương xuất hiện tại vị trí da bị kích thích hoặc chấn thương)

Mặc dù khám lâm sàng có thể giúp chẩn đoán phần lớn các trường hợp vảy nến, nhưng nếu bệnh có biểu hiện không điển hình, bác sĩ có thể yêu cầu thêm các xét nghiệm khác.

Sinh thiết da

Sinh thiết da là phương pháp xét nghiệm phổ biến để xác nhận bệnh vảy nến. Quá trình này bao gồm các bước:

• Bác sĩ lấy một mẫu da nhỏ từ vùng tổn thương
• Mẫu da được kiểm tra dưới kính hiển vi để phát hiện những thay đổi tế bào điển hình của vảy nến
• Kết quả sinh thiết có thể cho thấy tình trạng tăng sinh tế bào sừng, viêm nhiễm và sự xâm nhập của tế bào miễn dịch vào lớp bì

Sinh thiết da giúp phân biệt vảy nến với các bệnh lý da khác như viêm da tiếp xúc, á sừng hoặc lupus ban đỏ.

Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu không dùng để chẩn đoán trực tiếp bệnh vảy nến, nhưng có thể giúp xác định các dấu hiệu viêm nhiễm hoặc các bệnh liên quan, chẳng hạn như:

• Chỉ số CRP (C-reactive protein): Tăng cao ở bệnh nhân có viêm nhiễm hệ thống
• Tốc độ lắng máu (ESR): Cho biết mức độ viêm trong cơ thể
• RF (yếu tố dạng thấp) và ANA (kháng thể kháng nhân): Giúp phân biệt giữa vảy nến thể khớp và viêm khớp dạng thấp

Ngoài ra, một số bệnh nhân vảy nến có nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa hoặc bệnh tim mạch, nên xét nghiệm đường huyết, mỡ máu cũng có thể được thực hiện để đánh giá nguy cơ sức khỏe toàn diện.

Xét nghiệm hình ảnh

Với những bệnh nhân bị vảy nến thể khớp, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang hoặc MRI để kiểm tra tình trạng tổn thương khớp. Hình ảnh X-quang có thể cho thấy các dấu hiệu như:

• Biến dạng khớp do viêm mạn tính
• Mòn xương và mất sụn khớp
• Tăng sinh xương bất thường

Chụp MRI có thể giúp đánh giá chính xác mức độ tổn thương mô mềm và phát hiện viêm ở giai đoạn sớm hơn so với X-quang.

Ở phần tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào cách đọc kết quả xét nghiệm, ý nghĩa của từng chỉ số cũng như các phương pháp mới trong chẩn đoán vảy nến.

Cách đọc kết quả xét nghiệm chẩn đoán vảy nến

Sau khi thực hiện các xét nghiệm, bác sĩ sẽ dựa vào kết quả để xác nhận chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là cách hiểu các chỉ số và kết quả xét nghiệm thường gặp:

Kết quả sinh thiết da

• Dày lớp sừng: Cho thấy sự tăng sinh tế bào sừng, đặc trưng của bệnh vảy nến
• Mất lớp hạt: Lớp này thường biến mất trong mô bệnh phẩm của bệnh nhân vảy nến
• Thâm nhiễm tế bào lympho: Dấu hiệu phản ứng miễn dịch tấn công vào lớp thượng bì
• Tăng sinh mạch máu: Các mao mạch bị giãn, khiến da đỏ và dễ chảy máu khi bong vảy

Nếu các đặc điểm trên xuất hiện trong mẫu sinh thiết, khả năng cao bệnh nhân đang mắc vảy nến.

Chỉ số xét nghiệm máu

• CRP cao: Nếu CRP tăng cao, có thể bệnh nhân đang trong đợt bùng phát vảy nến nặng hoặc có biến chứng viêm khớp vảy nến
• Tốc độ lắng máu (ESR) tăng: Chỉ ra mức độ viêm trong cơ thể, có thể gặp trong vảy nến thể khớp
• RF âm tính: Giúp phân biệt vảy nến thể khớp với viêm khớp dạng thấp
• ANA âm tính: Loại trừ lupus ban đỏ hệ thống, bệnh có triệu chứng da tương tự vảy nến

Bác sĩ sẽ dựa trên kết quả xét nghiệm để đánh giá tổng thể và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Các phương pháp chẩn đoán vảy nến mới nhất

Cùng với sự phát triển của y học, nhiều phương pháp chẩn đoán tiên tiến đang được áp dụng để xác định vảy nến chính xác hơn.

Công nghệ sinh học phân tử

• PCR (Phản ứng chuỗi polymerase): Xác định các đột biến gen liên quan đến bệnh vảy nến, giúp chẩn đoán sớm ở những người có nguy cơ cao
• Xét nghiệm sinh học miễn dịch: Phát hiện các cytokine viêm như IL-17, TNF-alpha, giúp đánh giá mức độ bệnh và theo dõi hiệu quả điều trị

Phân tích hình ảnh bằng AI

Các hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) đang được sử dụng để phân tích hình ảnh da, giúp nhận diện tổn thương vảy nến với độ chính xác cao hơn so với đánh giá lâm sàng truyền thống.

Chẩn đoán phân biệt: Khi nào vảy nến bị nhầm với bệnh khác?

Bệnh vảy nến có thể bị nhầm với một số bệnh da liễu khác, vì vậy việc chẩn đoán phân biệt là rất quan trọng.

Vảy nến vs Viêm da cơ địa

• Vảy nến: Mảng da dày, đỏ, vảy trắng bạc, ít ngứa hơn
• Viêm da cơ địa: Da khô, viêm, ngứa dữ dội, thường xuất hiện ở trẻ em

Vảy nến vs Nấm da

• Vảy nến: Xuất hiện đối xứng trên cơ thể, có xu hướng lan rộng dần
• Nấm da: Tổn thương hình vòng, viền rõ, có thể kèm theo bội nhiễm

Vảy nến vs Á sừng

• Vảy nến: Mảng đỏ, bong vảy nhiều, có thể kèm theo viêm khớp
• Á sừng: Da dày, nứt nẻ, thường gặp ở lòng bàn tay, bàn chân do tiếp xúc hóa chất

Nếu có nghi ngờ, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết hoặc xét nghiệm nấm để đưa ra chẩn đoán chính xác hơn.

Sau khi xét nghiệm: Các bước tiếp theo

Sau khi có kết quả xét nghiệm chẩn đoán vảy nến, bệnh nhân cần thực hiện các bước sau:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phác đồ điều trị phù hợp
• Theo dõi các chỉ số sức khỏe định kỳ, đặc biệt nếu có nguy cơ viêm khớp vảy nến hoặc bệnh tim mạch
• Thay đổi lối sống như kiểm soát căng thẳng, chế độ ăn uống khoa học, tránh các yếu tố kích thích bệnh bùng phát
• Tuân thủ điều trị để kiểm soát triệu chứng và hạn chế biến chứng

Câu hỏi thường gặp về xét nghiệm chẩn đoán vảy nến

1. Có cần nhịn ăn trước khi xét nghiệm máu không?

Không cần. Các xét nghiệm liên quan đến vảy nến chủ yếu đánh giá tình trạng viêm, không ảnh hưởng bởi việc ăn uống.

2. Sinh thiết da có đau không?

Bác sĩ sẽ gây tê cục bộ trước khi lấy mẫu, nên bệnh nhân chỉ cảm thấy châm chích nhẹ.

3. Xét nghiệm vảy nến có bảo hiểm chi trả không?

Tùy theo loại xét nghiệm và chính sách bảo hiểm y tế của từng cơ sở, một số xét nghiệm có thể được hỗ trợ chi phí.

4. Bao lâu có kết quả xét nghiệm vảy nến?

• Sinh thiết da: 3-7 ngày
• Xét nghiệm máu: 24-48 giờ
• Chụp X-quang/MRI: Ngay trong ngày hoặc sau vài ngày tùy cơ sở y tế

5. Có thể tự xét nghiệm vảy nến tại nhà không?

Hiện nay chưa có xét nghiệm tại nhà cho bệnh vảy nến. Nếu nghi ngờ mắc bệnh, bạn nên đến bác sĩ da liễu để kiểm tra.

Kết luận

Xét nghiệm chẩn đoán bệnh vảy nến đóng vai trò quan trọng trong việc xác định chính xác tình trạng bệnh và hướng điều trị phù hợp. Tùy vào từng trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sinh thiết da, xét nghiệm máu hoặc các phương pháp chẩn đoán hình ảnh. Việc hiểu rõ các xét nghiệm này giúp bệnh nhân chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe và kiểm soát bệnh vảy nến hiệu quả.

CLICK NGAY

"BẢO DƯỢC" đặc trị vảy nến VTV đưa tin, người người tin dùng

[CHIA SẺ] Hành trình THOÁT vảy nến nói không với thuốc tây