Bệnh vảy nến ở chân tay: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Theo dõi Nhất Nam Y Viện trên
Bệnh vảy nến ở chân tay là một trong những tình trạng da liễu mãn tính phổ biến, gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người mắc. Với đặc điểm là các mảng da bong tróc, đỏ, dày sừng, bệnh không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, đau rát. Vậy vảy nến ở chân tay xuất phát từ đâu? Làm sao để kiểm soát và điều trị hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Bệnh vảy nến ở chân tay là gì?
Vảy nến ở chân tay là một dạng của bệnh vảy nến, ảnh hưởng chủ yếu đến vùng da ở bàn tay, bàn chân, ngón tay, ngón chân và cả khuỷu tay, đầu gối. Đây là một rối loạn tự miễn khiến quá trình sản sinh tế bào da diễn ra nhanh gấp 10 lần bình thường, dẫn đến sự tích tụ của các tế bào chết trên bề mặt da, tạo thành những mảng vảy trắng, đỏ, dễ bong tróc.
Vảy nến ở chân tay có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường khởi phát trong độ tuổi từ 15 – 35. Bệnh không lây nhiễm nhưng có xu hướng kéo dài suốt đời với các giai đoạn bùng phát và thuyên giảm xen kẽ.
Nguyên nhân gây bệnh vảy nến ở chân tay
Mặc dù nguyên nhân chính xác của vảy nến vẫn chưa được xác định hoàn toàn, các nhà khoa học cho rằng bệnh liên quan đến sự rối loạn của hệ miễn dịch, kết hợp với yếu tố di truyền và tác động từ môi trường. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến vảy nến ở chân tay:
Rối loạn hệ miễn dịch
- Hệ miễn dịch hoạt động bất thường khiến cơ thể tấn công nhầm vào các tế bào da, kích thích quá trình tăng sinh tế bào sừng quá mức. Điều này dẫn đến sự tích tụ của tế bào chết, tạo thành các mảng vảy đặc trưng.
- Sự viêm nhiễm mãn tính trong cơ thể có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Yếu tố di truyền
- Nếu trong gia đình có người mắc vảy nến, nguy cơ bạn bị bệnh sẽ cao hơn. Theo nghiên cứu, khoảng 30 – 40% trường hợp vảy nến có yếu tố di truyền.
- Một số gen liên quan đến vảy nến như HLA-Cw6 đã được xác định có liên quan đến sự khởi phát bệnh.
Ảnh hưởng từ môi trường
- Thời tiết lạnh, khô hanh có thể làm da mất nước và dễ bong tróc, khiến vảy nến ở chân tay bùng phát mạnh hơn.
- Các chất kích thích như hóa chất, xà phòng, chất tẩy rửa có thể làm tổn thương da, gây viêm và kích thích sự phát triển của bệnh.
- Tổn thương da do trầy xước, bỏng, côn trùng cắn có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch và làm xuất hiện tổn thương vảy nến mới.
Yếu tố tâm lý và lối sống
- Căng thẳng, stress kéo dài có thể làm tăng mức độ viêm trong cơ thể, dẫn đến đợt bùng phát vảy nến.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu hụt dưỡng chất như vitamin D, omega-3 có thể ảnh hưởng đến sức khỏe da.
- Thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia làm suy yếu hệ miễn dịch và gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Triệu chứng của bệnh vảy nến ở chân tay
Biểu hiện của vảy nến ở chân tay có thể khác nhau tùy theo mức độ nghiêm trọng, nhưng thường gặp nhất là các dấu hiệu sau:
Xuất hiện mảng vảy dày, bong tróc
- Các mảng da đỏ, có vảy trắng hoặc bạc, dễ bong tróc, thường xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân, khuỷu tay và đầu gối.
- Khi vảy bong ra, da bên dưới có thể bị tổn thương, chảy máu hoặc đau rát.
Da khô, nứt nẻ, dễ chảy máu
- Da ở vùng bị vảy nến thường rất khô, nứt nẻ sâu, đặc biệt ở lòng bàn tay và gót chân, gây đau đớn khi cử động hoặc đi lại.
Ngứa ngáy, đau rát
- Cảm giác ngứa rát, châm chích thường xuyên xảy ra, đặc biệt khi thời tiết hanh khô hoặc sau khi tiếp xúc với hóa chất kích thích.
- Một số trường hợp bị viêm nặng có thể gây đau nhức kéo dài.
Ảnh hưởng đến móng tay, móng chân
- Móng có thể trở nên dày hơn, giòn, dễ gãy hoặc xuất hiện những rãnh, lỗ nhỏ trên bề mặt.
- Màu sắc móng có thể thay đổi, trở nên vàng hoặc nâu đục.
Xuất hiện mụn mủ (trong một số trường hợp)
- Một số bệnh nhân có thể bị vảy nến thể mụn mủ ở bàn tay, bàn chân, với các nốt mụn chứa dịch trắng, gây đau và viêm đỏ.
Các dạng vảy nến thường gặp ở chân tay
Vảy nến ở chân tay không chỉ có một loại mà có thể xuất hiện dưới nhiều dạng khác nhau, mỗi loại có đặc điểm riêng biệt:
Vảy nến thể mảng
- Đây là dạng phổ biến nhất, với các mảng vảy trắng dày xuất hiện ở lòng bàn tay, bàn chân, khuỷu tay, đầu gối.
- Mảng vảy có ranh giới rõ ràng, dễ bong tróc và tái phát nhiều lần.
Vảy nến thể giọt
- Xuất hiện dưới dạng những đốm nhỏ màu hồng hoặc đỏ, có vảy mỏng, thường gặp ở cẳng tay, bàn tay.
- Loại này có thể bùng phát sau nhiễm trùng hô hấp hoặc vi khuẩn liên cầu khuẩn.
Vảy nến thể mụn mủ
- Các nốt mụn chứa mủ trắng xuất hiện trên nền da đỏ, có thể gây đau nhức dữ dội.
- Bệnh nhân có thể bị sốt nhẹ hoặc sưng tấy xung quanh vùng tổn thương.
Vảy nến thể nặng (đỏ da toàn thân)
- Đây là dạng nghiêm trọng nhất, khi các mảng đỏ lan rộng khắp tay chân, kèm theo sưng viêm và sốt.
- Cần điều trị khẩn cấp vì có thể gây biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, suy cơ thể.
Bệnh vảy nến ở chân tay không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn tác động đến tâm lý, sinh hoạt hàng ngày. Vậy có những phương pháp nào giúp kiểm soát bệnh hiệu quả? Cùng tìm hiểu trong phần tiếp theo.
Phương pháp điều trị bệnh vảy nến ở chân tay
Mặc dù bệnh vảy nến ở chân tay chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng có nhiều phương pháp giúp kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:
Sử dụng thuốc bôi ngoài da
Các loại thuốc bôi là phương pháp điều trị đầu tiên thường được áp dụng để kiểm soát triệu chứng vảy nến ở chân tay. Một số loại phổ biến bao gồm:
- Corticosteroid dạng bôi: Giúp giảm viêm, ngứa và đỏ da. Tuy nhiên, cần sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ để tránh tác dụng phụ như mỏng da, giãn mao mạch.
- Thuốc chứa calcipotriol (vitamin D3 tổng hợp): Ức chế sự tăng sinh quá mức của tế bào da, giúp giảm độ dày của vảy nến.
- Thuốc ức chế calcineurin (Tacrolimus, Pimecrolimus): Thường được chỉ định trong trường hợp vảy nến ở những vùng da nhạy cảm như kẽ ngón tay, ngón chân.
- Thuốc bạt sừng, bong vảy (Acid Salicylic, Coal Tar): Hỗ trợ làm mềm da, giảm bong tróc và giúp thuốc thẩm thấu tốt hơn.
Điều trị bằng thuốc toàn thân
Khi bệnh vảy nến ở chân tay tiến triển nặng, không đáp ứng với thuốc bôi, bác sĩ có thể chỉ định các thuốc uống hoặc tiêm nhằm kiểm soát hệ miễn dịch:
- Methotrexate: Giảm tăng sinh tế bào da và viêm nhiễm, nhưng có thể gây tác dụng phụ trên gan, thận.
- Ciclosporin: Ức chế miễn dịch mạnh, giúp kiểm soát vảy nến nhanh chóng nhưng cần theo dõi sát sao do ảnh hưởng đến huyết áp và thận.
- Thuốc sinh học (biologics): Như adalimumab, etanercept, infliximab, secukinumab… giúp điều trị vảy nến mức độ trung bình đến nặng bằng cách nhắm vào các protein gây viêm trong hệ miễn dịch.
Liệu pháp ánh sáng (quang trị liệu)
- UVB dải hẹp (NB-UVB): Giúp làm chậm sự tăng sinh tế bào da và giảm viêm. Phương pháp này thường được chỉ định khi bệnh không đáp ứng với thuốc bôi.
- PUVA (Psoralen + UVA): Kết hợp giữa thuốc nhạy cảm ánh sáng và tia UVA, có hiệu quả tốt nhưng cần kiểm soát chặt chẽ để tránh nguy cơ ung thư da.
Chăm sóc da và thay đổi lối sống
Bên cạnh các phương pháp điều trị y khoa, việc duy trì chế độ chăm sóc da đúng cách và thay đổi lối sống là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát vảy nến lâu dài:
- Dưỡng ẩm da thường xuyên: Sử dụng kem dưỡng ẩm chứa ceramide, glycerin hoặc acid hyaluronic để ngăn da khô, nứt nẻ.
- Tránh các chất kích thích: Hạn chế tiếp xúc với hóa chất, xà phòng mạnh, nước nóng vì có thể làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
- Chế độ ăn uống khoa học: Bổ sung thực phẩm giàu omega-3 (cá hồi, hạt chia), vitamin D (trứng, sữa), rau xanh giúp giảm viêm và tăng cường miễn dịch.
- Kiểm soát căng thẳng: Thiền, yoga, tập thể dục nhẹ nhàng giúp cải thiện tinh thần và hạn chế các đợt bùng phát vảy nến.
- Bỏ thuốc lá, rượu bia: Chất kích thích có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng vảy nến.
Bệnh vảy nến ở chân tay có nguy hiểm không?
Mặc dù không đe dọa tính mạng, nhưng vảy nến ở chân tay có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý người bệnh:
- Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày: Da nứt nẻ, đau đớn làm hạn chế vận động, khó khăn khi cầm nắm đồ vật hoặc đi lại.
- Nhiễm trùng da: Các vết nứt sâu có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm.
- Tác động đến tâm lý: Người bệnh dễ bị tự ti, trầm cảm do ảnh hưởng thẩm mỹ và sự kỳ thị từ xã hội.
- Nguy cơ mắc viêm khớp vảy nến: Khoảng 30% người mắc vảy nến có thể tiến triển thành viêm khớp vảy nến, gây sưng đau khớp, cứng khớp và tổn thương xương.
Câu hỏi thường gặp về bệnh vảy nến ở chân tay
1. Bệnh vảy nến ở chân tay có lây không?
Không. Vảy nến là bệnh tự miễn, không lây nhiễm qua tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp.
2. Có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh vảy nến không?
Hiện tại, chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa tái phát.
3. Thời tiết có ảnh hưởng đến bệnh vảy nến không?
Có. Thời tiết lạnh, hanh khô thường làm da mất nước và khiến vảy nến trở nên nghiêm trọng hơn.
4. Người bị vảy nến nên ăn gì và kiêng gì?
- Nên ăn: Cá béo, rau xanh, hạt lanh, thực phẩm giàu vitamin D.
- Nên kiêng: Rượu bia, đồ ăn chế biến sẵn, thực phẩm nhiều đường và chất béo bão hòa.
5. Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu triệu chứng vảy nến ở chân tay kéo dài, không đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà, hoặc xuất hiện dấu hiệu nhiễm trùng, sưng đau khớp, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Kết luận
Bệnh vảy nến ở chân tay là một tình trạng da mãn tính, gây ra nhiều khó khăn trong sinh hoạt và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, bằng cách kết hợp điều trị y khoa, chăm sóc da đúng cách và duy trì lối sống lành mạnh, người bệnh có thể kiểm soát triệu chứng và giảm nguy cơ tái phát. Nếu bạn đang gặp phải các dấu hiệu vảy nến, đừng ngần ngại tìm đến chuyên gia da liễu để có phương án điều trị phù hợp.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!