Các Nguyên Nhân Dẫn Đến Suy Thận Và Biện Pháp Phòng Tránh

Suy thận là một trong những bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm các nguyên nhân dẫn đến suy thận đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng Nhất Nam Y Viện tìm hiểu chi tiết về những nguyên nhân phổ biến và tiềm ẩn có thể gây suy thận, từ đó giúp bạn có được cái nhìn tổng quan cũng như các biện pháp phòng tránh phù hợp.

Các nguyên nhân dẫn đến suy thận là gì?

Suy thận là tình trạng mà thận không thể thực hiện đầy đủ các chức năng lọc máu và loại bỏ chất thải từ cơ thể. Điều này dẫn đến sự tích tụ các chất độc trong cơ thể, gây ra những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe. Suy thận có thể xảy ra ở cả hai thận hoặc chỉ một trong hai thận và có thể diễn biến từ nhẹ đến nặng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Tham khảo: Những Dấu Hiệu Suy Thận Giai Đoạn Đầu Điển Hình Nhất

Bệnh suy thận được chia thành 2 loại chính:

• Suy thận cấp tính: Là tình trạng suy giảm chức năng thận xảy ra đột ngột và thường có thể phục hồi nếu được điều trị kịp thời. Nguyên nhân của suy thận cấp tính thường là do tình trạng mất máu, nhiễm trùng nặng, tắc nghẽn đường tiết niệu hoặc sử dụng một số loại thuốc có hại cho thận.
• Suy thận mạn tính: Là sự suy giảm chức năng thận kéo dài và không hồi phục, thường phát triển chậm qua nhiều năm. Khi suy thận mạn tính tiến triển đến giai đoạn cuối, bệnh nhân cần phải điều trị bằng phương pháp lọc máu hoặc ghép thận để duy trì sự sống.

Các nguyên nhân dẫn đến suy thận thường bao gồm:

• Bệnh tiểu đường: Đây là nguyên nhân dẫn đến bệnh suy thận phổ biến hàng đầu. Lượng đường trong máu cao kéo dài có thể làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong thận, ảnh hưởng đến khả năng lọc của chúng.
• Tăng huyết áp: Huyết áp cao không kiểm soát có thể làm hỏng các mạch máu trong thận, làm giảm chức năng thận theo thời gian. 
• Viêm cầu thận: Đây là tình trạng viêm các bộ phận lọc nhỏ trong thận. Bệnh viêm cầu thận có thể do nhiễm trùng, bệnh tự miễn hoặc đến từ một số nguyên nhân khác.
• Bệnh thận đa nang: Đây là một bệnh di truyền gây ra sự hình thành các nang chứa đầy dịch trong thận, làm giảm chức năng thận và là một trong những nguyên nhân dẫn đến suy thận mạn.
• Sỏi thận: Một trong những nguyên nhân dẫn đến suy thận tiếp theo chính là tình trạng sỏi thận. Theo đó, sỏi thận lớn có thể chặn đường tiểu, gây tổn thương thận và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Tắc nghẽn đường tiết niệu: Tắc nghẽn đường tiết niệu có thể do sỏi thận, khối u hoặc các nguyên nhân khác, gây ứ đọng nước tiểu và tổn thương thận.
• Một số loại thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là khi sử dụng lâu dài hoặc quá liều, có thể gây tổn thương thận.
• Chấn thương: Chấn thương thận do tai nạn hoặc chấn thương khác có thể gây suy thận cấp.

Đọc ngay: Dấu Hiệu Suy Thận Giai Đoạn Cuối Và Cách Kéo Dài Sự Sống

Ngoài ra, còn có một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh suy thận, bao gồm:

• Tuổi cao.
• Tiền sử gia đình đã từng mắc bệnh thận.
• Hút thuốc lá.
• Béo phì.
• Lạm dụng rượu.

Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ nào hoặc nghi ngờ mình có vấn đề về thận, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Phát hiện và điều trị sớm suy thận có thể giúp làm chậm tiến triển của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

Biến chứng nguy hiểm khi bị suy thận

Suy thận là một tình trạng nghiêm trọng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được quản lý và điều trị kịp thời. Cụ thể gồm có:

• Tăng huyết áp: Suy thận có thể gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng tăng huyết áp, do thận mất khả năng điều hòa lượng muối và nước trong cơ thể. Tăng huyết áp không được kiểm soát có thể gây tổn thương thêm cho thận, tạo thành một vòng luẩn quẩn làm bệnh tình xấu đi.
• Bệnh tim mạch: Người bị suy thận có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ và suy tim. Tình trạng tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu và tăng nồng độ homocysteine là những yếu tố nguy cơ chính góp phần vào biến chứng này.
• Thiếu máu: Thận sản xuất hormone erythropoietin, giúp kích thích tủy xương sản xuất hồng cầu. Khi chức năng thận bị suy giảm, lượng erythropoietin giảm, dẫn đến thiếu máu. Thiếu máu gây mệt mỏi, yếu đuối và làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch.
• Bệnh xương khớp: Suy thận ảnh hưởng đến sự cân bằng canxi và phốt pho trong cơ thể. Từ đó gây ra tình trạng mất khoáng xương (loãng xương) và tăng nguy cơ gãy xương. Ngoài ra, tăng nồng độ phốt pho và giảm nồng độ canxi cũng có thể dẫn đến các vấn đề về mạch máu, đặc biệt là vôi hóa mạch máu.

Tìm hiểu thêm: Bệnh Suy Thận Có Chữa Được Không?

• Tích tụ chất lỏng: Thận suy yếu không thể loại bỏ đủ lượng nước dư thừa, gây tích tụ chất lỏng trong cơ thể. Điều này có thể làm phù nề ở chân, tay và mặt, thậm chí gây phù phổi, dẫn đến khó thở và các vấn đề nghiêm trọng về hô hấp.
• Rối loạn điện giải: Suy thận có thể gây mất cân bằng các chất điện giải như natri, kali và canxi trong máu. Đặc biệt, tăng kali máu (hyperkalemia) là một biến chứng nguy hiểm, dễ làm rối loạn nhịp tim và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
• Nhiễm trùng: Người bị suy thận có hệ miễn dịch suy giảm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Nhiễm trùng tiểu, nhiễm trùng máu (nhiễm trùng huyết) và nhiễm trùng da là những loại nhiễm trùng phổ biến ở bệnh nhân suy thận.
• Tổn thương thần kinh: Suy thận mạn tính có thể dẫn đến tổn thương thần kinh (bệnh thần kinh ngoại vi), gây ra các triệu chứng như tê bì, yếu cơ và mất cảm giác, đặc biệt ở chi dưới.
• Biến chứng tiêu hóa: Người bệnh suy thận thường gặp các vấn đề tiêu hóa như buồn nôn, nôn mửa, chán ăn và loét dạ dày,… Lý do là bởi quá trình tích tụ chất độc trong máu và ảnh hưởng của suy thận đến niêm mạc dạ dày.
• Rối loạn giấc ngủ: Các rối loạn giấc ngủ như ngưng thở khi ngủ, mất ngủ cùng hội chứng chân không yên thường gặp ở bệnh nhân suy thận. Vì thế, các triệu chứng này có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ biến chứng tim mạch.
• Hôn mê và tử vong: Ở giai đoạn cuối của suy thận mạn tính (giai đoạn 5), nếu không được điều trị bằng lọc máu hoặc ghép thận, sự tích tụ chất độc và chất thải trong cơ thể có thể dẫn đến tình trạng nhiễm độc toàn thân, hôn mê và tử vong.

Các phương pháp phòng ngừa suy thận hiệu quả

Sau khi nắm được các nguyên nhân dẫn đến suy thận, việc phòng ngừa suy thận cũng rất được quan tâm, nhất là nhóm đối tượng có nguy cơ cao. Bởi điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe của bản thân mà còn giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Dưới đây là các phương pháp phòng ngừa suy thận hiệu quả mà bạn cần nắm được: 

Kiểm soát tốt các bệnh lý nền

• Bệnh tiểu đường: Kiểm soát đường huyết ổn định thông qua chế độ ăn uống, tập luyện và thuốc điều trị.
• Tăng huyết áp: Theo dõi huyết áp thường xuyên và dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát huyết áp trong giới hạn an toàn.
• Các bệnh lý khác: Điều trị tốt các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến thận như viêm cầu thận, lupus ban đỏ hệ thống,…

Chế độ ăn uống lành mạnh

• Hạn chế muối: Ăn quá nhiều muối làm tăng huyết áp và gây hại cho thận. Chính vì thế, mọi người nên hạn chế lượng muối ăn hàng ngày dưới 5g.
• Hạn chế protein: Ăn quá nhiều protein có thể làm tăng gánh nặng cho thận. Theo đó, mọi người nên dung nạp lượng protein vừa phải theo khuyến cáo của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Đọc ngay: Các Giai Đoạn Suy Thận – Cách Nhận Biết và Quản Lý Hiệu Quả

• Hạn chế kali và phốt pho: Khi thận suy yếu, khả năng đào thải kali và phốt pho giảm, gây tăng kali và phốt pho máu. Nên hạn chế các thực phẩm giàu kali và phốt pho như chuối, cam, sữa, các loại hạt,…
• Tăng cường rau xanh và trái cây: Rau xanh và trái cây cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa có lợi cho sức khỏe thận.
• Uống đủ nước: Tốt nhất hãy uống khoảng 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, trừ khi có chỉ định khác của bác sĩ để giúp thận lọc máu hiệu quả hơn. 

Lối sống lành mạnh

• Không hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tăng huyết áp và suy thận.
• Hạn chế rượu bia: Uống quá nhiều rượu bia gây hại cho gan và thận.
• Tập thể dục đều đặn: Tập thể dục giúp kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết và cải thiện sức khỏe tim mạch. Để việc tập luyện thể dục đạt hiệu quả cải thiện sức khỏe tốt nhất, bạn cần tập ít nhất 30 phút mỗi ngày và 5 ngày mỗi tuần.
• Tránh lạm dụng thuốc: Một số loại thuốc có thể gây hại cho thận khi sử dụng lâu dài hoặc quá liều. Vậy nên, mọi người cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để tránh làm ảnh hưởng tới sức khỏe, đặc biệt là thận.
• Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về thận và các bệnh lý khác.

Đối với những người có nguy cơ cao

• Người bị tiểu đường hoặc tăng huyết áp nên kiểm tra chức năng thận định kỳ.
• Người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận hãy trao đổi với bác sĩ về nguy cơ mắc bệnh và các biện pháp phòng ngừa.
• Người trên 60 tuổi cần kiểm tra chức năng thận hàng năm.

Hiểu rõ về các nguyên nhân dẫn đến suy thận là bước đầu tiên để bảo vệ sức khỏe thận của bạn. Bằng cách kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, duy trì lối sống lành mạnh và thường xuyên kiểm tra sức khỏe,… Bạn có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh suy thận và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đừng chờ đến khi bệnh phát triển nặng, hãy chủ động phòng ngừa ngay từ hôm nay để bảo vệ thận của mình một cách hiệu quả nhất.