Thận âm hư: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị an toàn

Thận âm hư – bệnh lý gây ra những tác động tiêu cực đến đời sống sinh hoạt và sinh lý ở cả nam và nữ giới. Bệnh nếu không được xử lý kịp thời sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe, chất lượng cuộc sống của nam giới.

Thận âm hư là bệnh gì?

Thận âm là cách gọi theo quan điểm của y học cổ truyền của cơ quan bài tiết thận. Cụ thể, theo y học cổ truyền, thận không chỉ là cơ quan trong hệ bài tiết và đóng vai trò thanh lọc, đào thải chất cặn bã ra khỏi cơ thể. Mà thận còn là một trong năm tạng lớn quan trọng của cơ thể (tâm, can, tỳ, phế, thận), đóng vai trò điều hòa cơ thể. 

Thận được chia thành thận âm và thận dương. Trong đó, chức năng của thận âm là cơ quan chuyên chủ về dinh dưỡng, lưu thông khí huyết, đảm bảo sự khỏe mạnh và dẻo dai của cơ thể. Khi thận âm bị tổn thương, gây ra nhiều biểu hiện đặc trưng, chủ yếu liên quan đến sức khỏe sinh lý.

Tùy theo giới tính sẽ có các biểu hiện của bệnh khác nhau. Một vài điểm đặc trưng với bệnh này ở hai giới như sau:

• Thận âm hư ở nam giới: Triệu chứng điển hình của nam giới là tình trạng cơ thể suy nhược, ốm yếu, chậm phát triển (đối tượng đang trong tuổi dậy thì). Đồng thời, thận là cơ quan ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý nên thường gây các chứng bệnh như rối loạn cương dương, di tinh, mộng tinh, đau đầu, ù tai, hay cáu gắt,…
• Thận âm hư ở nữ giới: Ở nữ giới, bệnh hay gặp ở độ tuổi tiền mãn kinh hoặc phụ nữ sau sinh do ăn uống thiếu chất, sinh hoạt thiếu khoa học. Người mắc thường xuyên bị đau đầu, chóng mặt, hay cáu gắt, suy giảm ham muốn tình dục, đau nhức xương khớp và hiếm muộn.

Có thể thấy, thận âm liên quan nhiều đến vấn đề dinh dưỡng của cơ thể nên biểu hiện đặc trưng thường là cơ thể suy nhược, ăn uống không ngon miệng,… ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày. Do đó, người bệnh nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân gây bệnh thận âm hư

Thận âm hư có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Việc xác định chính xác nguyên nhân cũng là cách tốt nhất để có phương hướng chữa trị phù hợp. Theo y học cổ truyền, một số nguyên nhân liên quan tới chứng bệnh này cần quan tâm như sau:

• Tiên thiên bất túc: Nguyên nhân của tình trạng này là do tổn thương tại thận lâu ngày gây hại và dẫn đến phát dục chậm, cơ thể suy yếu, lưng đau gối mỏi, hiếm muộn,…
• Âm dịch ở thận không đủ: Âm dịch trong thận suy yếu gây mất cân bằng âm dương. Tình trạng này kéo dài lâu ngày sẽ dẫn đến tổn thương và gây ra thận âm hư. Bên cạnh các biểu hiện khác, người bệnh còn cảm nhận được cơn đau nhức hai bên hông sườn, đau đầu.
• Phù dương bốc lên: Khi dương khí suy yếu sẽ khiến cho hư dương bốc lên, gây tổn thương thận âm và xuất hiện các dấu hiệu bệnh. 
• Một số nguyên nhân khác: Ngoài các nguyên nhân chính kể trên, tình trạng này còn có thể xuất hiện do yếu tố di truyền; bệnh lý tại thận gây biến chứng; các bệnh lý ác tính (bạch cầu lympho; đa u tủy xương;…)

Để có chẩn đoán chính xác nhất về bệnh lý này, người bệnh nên chủ động đi thăm khám để có hướng điều trị kịp thời. Không tự ý dùng các loại thuốc tại nhà khi chưa có chẩn đoán cụ thể về bệnh và các nguyên nhân gây bệnh.

Dấu hiệu đặc trưng nhận biết thận âm hư

Nhận biết thận âm hư từ sớm là biện pháp tốt nhất giúp người bệnh đưa ra phương hướng chữa trị đúng cách. Dấu hiệu ở nam và nữ mắc bệnh này cũng có những điểm khác biệt. Cụ thể phân biệt bệnh lý thận hư này ở nam và nữ như sau:

Dấu hiệu đặc trưng ở nam giới

Nếu cánh mày râu thấy các triệu chứng sau đây, cần cảnh giác vì đây có thể là triệu chứng của thận hư:

• Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, cơ thể suy yếu, mất sức lực.
• Đau nhức cơ thể, hay cáu gắt, đau nhức lưng và hai bên mạn sườn.
• Xuất hiện tình trạng di tinh, mộng tinh hoặc hoạt tinh thường xuyên.
• Tinh trùng loãng, vón cục (Điều này cho thấy sự suy giảm về số lượng và chất lượng tinh trùng).
• Ăn uống không ngon miệng
• Thường có cảm giác nóng bừng toàn thân, bốc hỏa.

Dấu hiệu thận âm hư ở nữ giới

Với nữ giới, các biểu hiện cũng không có nhiều khác biệt. Tuy nhiên, cũng cần chú ý một số dấu hiệu sau đây:

• Hít thở khó khăn, thở nông, thường xuyên cảm thấy khó thở.
• Ăn uống kém, nhạt miệng, mất vị giác tạm thời.
• Cơ thể suy nhược, chậm phát triển (nếu người bệnh thuộc lứa tuổi đang phát triển).
• Tinh thần uể oải, hay cáu gắt, ít nói.
• Chân tay lạnh, hay có biểu hiện rùng mình.

Ngoài các dấu hiệu trên, tùy từng trường hợp mà có những triệu chứng không đặc hiệu khác. Đi thăm khám tại cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Thận âm hư có nguy hiểm không?

Bệnh thận âm hư có nguy hiểm không là thắc mắc của không ít người. Trên thực tế, tình trạng nguy hiểm còn phụ thuộc rất lớn vào giai đoạn điều trị và thể trạng của người bệnh. Trong trường hợp bệnh ở giai đoạn đầu, mới tái pháp và được áp dụng phương pháp chữa phù hợp thì sẽ không quá nguy hiểm, đồng thời có thể cải thiện hoàn toàn. Tuy nhiên, đa số người bệnh lại không nhận ra biểu hiện ở giai đoạn đầu hoặc nhầm lẫn với tình trạng suy nhược cơ thể. Chính vi vậy, khi được phát hiện thì đã chuyển sang mãn tính, khó điều trị và tốn nhiều thời gian hơn.

Theo đánh giá của các chuyên gia, thận là một trong năm tạng phủ quan trọng của cơ thể. Do vậy, khi âm thận hư có thể ảnh hưởng tiêu cực và gây nguy hiểm cho người bệnh như:

Ảnh hưởng tới sức khỏe

Khi âm thận hư, người bệnh sẽ cảm nhận được những thay đổi rõ rệt trong cơ thể như: Cơ thể có mùi, mùi hôi từ hơi thở, da biến sắc, sạm da, nước tiểu có màu lạ, rụng tóc nhiều,… Đôi khi còn khiến người bệnh bị thiếu máu, lượng máu lưu thông trong cơ thể không ổn định, mệt mỏi, suy nhược, gây nên tình trạng hoa mắt, chóng mặt, rối loạn giấc ngủ, thường xuyên gặp ác mộng.

Mặt khác, âm thận hư không chỉ tác động lên thận mà những bộ phận khác trên cơ thể cũng bị tác động. Thận suy yếu khiến người bệnh phải đi tiểu đêm nhiều lần, tiểu rắt, tiểu ra máu, mủ hoặc có mùi khó chịu. Song song với đó chân tay cũng bị sưng phù gây khó khăn trong việc đi lại và sinh hoạt hàng ngày.

Âm thận hư chính là lời cảnh báo cho sự xuống cấp nghiêm trọng của sức khỏe nói chung và hệ tiết niệu nói riêng. Gây ra các ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động của niệu đạo, bàng quang, chức năng sản xuất tinh dịch tại tuyết tiền liệt, đồng thời cũng gây ra hàng loạt vấn đề về sức khỏe khác, phá vỡ cơ chế hoạt động bình thường của cơ thể.

Ảnh hưởng tới khả năng sinh sản

Thận là cơ quan có mối quan hệ mật thiết với chức năng sinh lý ở cả nam và nữ. Do vậy khi âm thận hư có thể kéo theo chất lượng lọc máu cùng khả năng điều chỉnh lượng máu tới cơ quan sinh dục bị giảm sút nghiêm trọng. Cụ thể:

• Đối với nam giới: Tinh hoàn không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết, thiếu oxy để sản xuất tinh trùng. Nếu tình trạng này diễn ra trong thời gian dài có thể khiến nam giới mất hoàn toàn khả năng sinh sản.
• Đối với nữ giới: Khiến dương khí yếu, khí hư, khí huyết bị rối loạn, dẫn đến việc cơ thể bị duy cả khí âm lẫn khí dương.

Ngoài ra, âm thận hư cũng là nguyên nhân chính gây ra tình trạng xuất tinh sớm ở nam giới và giảm ham muốn ở cả hai giới. Dẫn đến chứng cương dương, rối loạn xuất tinh, ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống tình dục.

Điều trị thận âm hư như thế nào hiệu quả?

Theo Đông y, muốn điều trị dứt điểm thận âm hư trước hết phải nhận định được cụ thể căn nguyên của bệnh. Đồng thời, dựa vào các triệu chứng đặc trưng ở người bệnh mà có sự gia giảm vị thuốc cho phù hợp. Dưới đây là hai bài thuốc Đông y thường chỉ định cho bệnh lý này, người bệnh có thể tham khảo:

Thận âm hư nên ăn gì, kiêng gì hỗ trợ điều trị hiệu quả?

Chế độ dinh dưỡng của người bị thận âm hư cũng ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình điều trị bệnh thận âm hư nên người bệnh cần hết sức chú ý. Cụ thể, cần bổ sung và thực hiện kiêng khem như sau:

• Bổ sung nhóm protein như thịt lợn, thịt vịt để tăng cường sức khỏe thận âm đồng thời cải thiện tình trạng táo bón (nếu có) ở người bệnh.
• Tăng cường ăn trai, hến vì loại thực phẩm này có tính mát, chứa nhiều vitamin, chất đạm, tốt cho sức khỏe thận, giúp thanh lọc và giải nhiệt cơ thể.
• Bổ sung nhóm thực phẩm giàu đường và tinh bột giúp cơ thể người bệnh hồi phục nhanh chóng, đẩy lùi các biểu hiện suy kiệt, mệt mỏi khác.
• Tăng cường ăn dâu tằm và các món ăn chế biến từ dâu tằm. Vì loại thực phẩm này giàu chất xơ, có tác dụng ích âm, sinh tân dịch, tốt cho người bị thận âm hư.
• Hạn chế ăn cay nóng, đồ ăn mặn vì có thể gây kích ứng tại thận, lâu ngày gây tổn thương nghiêm trọng.
• Hạn chế uống rượu bia, hút thuốc lá và các chất kích thích khác vì có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các tạng phủ trong cơ thể và sức khỏe chung.

Biện pháp phòng ngừa tình trạng thận âm hư

Thực hiện các biện pháp phòng ngừa tình trạng thận âm hư cách hiệu quả để ngăn ngừa những biểu hiện nguy hiểm của bệnh này. Cụ thể như sau:

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, khoa học và phù hợp, hạn chế sử dụng thực phẩm chứa nhiều kali và phốt phát như nước ngọt, bia, sữa, phomat, đậu lăng, các loại hat, chocolate nóng… Bởi một trong những nhiệm vụ quan trọng của thận là giữ cho hàm lượng kali và phốt phát trong cơ thể ở mức ổn định. Đặc biệt, khi âm thận hư thì công việc này lại càng gặp nhiều khó khăn khiến thận phải làm việc quá tải.
• Không ăn hoặc uống các loại nước ép hoa qua có chứa nhiều kali như mơ, chuối, kiwi…
• Không ăn các món ăn được chế biến quá mặn, dùng quá nhiều muối, bạn chỉ nên sử dụng tối đa 5 gram muốn mỗi ngày. Đồng thời kiêng các loại thực phẩm đông lạnh, đồ ăn đóng hộp, chế biến sẵn, đồ ăn nhanh.
• Các thực phẩm như cần tây, khoai lang, củ cải, nấm, bí… cũng có thể làm tăng lượng axit rurics trong máu, gây các tác động tiêu cực đối với thận.
• Các món ăn chế biến từ nội tạng động vật cũng không tốt cho chức năng của thận.
• Nên uống đủ từ 2 – 3 lít nước mỗi ngày tùy vào thể trạng, ngoài ra cũng nên bổ sung các loại thực phẩm tốt cho thận như: Ớt đỏ, bắp cải, lòng trắng trứng, cá hồi….

Bài viết trên đã cung cấp cho người đọc những thông tin cần thiết về bệnh thận âm hư. Để điều trị và phòng ngừa hiệu quả, người bệnh cần chủ động đi thăm khám và tiếp nhận chữa trị tại các cơ sở y tế có chuyên khoa phù hợp. Đồng thời, điều chỉnh thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng hợp lý, thăm khám định kỳ để hỗ trợ điều trị dứt điểm.