Huyệt Giáp Xa Là Gì? Vị Trí Và Cách Tác Động An Toàn

Ngày cập nhật: 8:00 - 14/10/2023
*

Tác giả: Thu Hà

5/5 - (10 bình chọn)

Huyệt Giáp Xa

Tên gọi khác: Huyệt Khúc nha
Vị trí: Huyệt nằm ở phía trước của góc hàm, ngay bờ dưới của xương hàm dưới khoảng 1 khoát ngón tay giữa
Tác dụng: Giảm đau và căng cứng cơ mặt, Điều trị các vấn đề về hàm và răng

Huyệt Giáp xa là một trong những huyệt đạo quan trọng trên cơ thể người và thường được sử dụng để điều trị bệnh viêm tuyến mang tai, liệt cơ mặt, viêm đau răng,… Để nắm được vị trí, cách xác định huyệt đạo cũng như hướng dẫn trị bệnh huyệt quả, các bạn có thể tham khảo thêm trong bài viết dưới đây cùng Nhất Nam Y Viện.

Giới thiệu về huyệt Giáp xa

Dưới đây là những thông tin về huyệt Giáp xa cơ bản nhất mà bạn cần nắm được:

Huyệt Giáp xa là gì?

Huyệt Giáp xa hay còn gọi là huyệt Khúc nha, Cơ quan hay Quỷ sàng – một trong hàng trăm huyệt đạo quan trọng trên cơ thể người, cụ thể là huyệt thứ 6 của kinh Vị. Sở dĩ có tên gọi này là do được mô tả theo vị trí huyệt vị. Trong đó, “giáp” dùng để chỉ 2 bên má, còn xương hàm dưới trông như bánh xe nên gọi là “Xa”.

Xem thêm: Vị trí huyệt Ấn Đường

Đặc biệt, huyệt đạo này cũng được xếp vào “thập tam quỷ huyệt” chuyên được ứng dụng để trị bệnh tâm thần.

Huyệt Giáp xa nằm ở đâu?

Vị trí huyệt giáp xa không khó để xác định, huyệt nằm ở phía trước của góc hàm, ngay bờ dưới của xương hàm dưới khoảng 1 khoát ngón tay giữa. Theo đó, bạn chỉ cần khép miệng, cắn chặt răng, phần nhô lên của cơ cắn chính là huyệt đạo này.

Cách tác động lên huyệt Giáp xa

Tương tự như các huyệt đạo khác, các bạn có thể tác động lên huyệt Giáp xa theo nhiều cách khác nhau như:

Châm cứu: Là phương pháp sử dụng kim châm để tác động lên vùng huyệt đạo nhằm đả thông kinh mạch, giảm các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, việc châm cứu cần thực hiện bởi những người có chuyên môn để tránh gặp tác dụng phụ không mong muốn.
Day, bấm huyệt: Cách làm này khá đơn giản, người bệnh có thể tự thực hiện tại nhà để cảm thấy dễ chịu hơn.
Chườm nóng, chườm lạnh: Đây cũng là cách làm đơn giản mà bạn có thể tự thực hiện, tuy nhiên cần chú ý để không bị bỏng.
Xoa dầu gió, massage: Thoa một chút dầu gió rồi massage cũng là các tác động lên huyệt Quỷ sàng được nhiều người áp dụng.

Tác dụng của huyệt Giáp xa

Thông thường, huyệt Giáp xa thường được ứng dụng để điều trị bệnh hoạt lạc, sơ phong, đau răng,… Cụ thể như sau:

Bệnh viêm khớp hàm dưới

Tác động lên huyệt Giáp xa sẽ giúp kiểm soát bệnh viêm khớp hàm dưới một cách tối ưu. Viêm khớp hàm dưới là bệnh viêm khớp thái dương hàm và mức độ ảnh hưởng của bệnh chỉ ở phạm vi hàm dưới. Người bị viêm khớp hàm dưới sẽ cảm thấy đau nhức khi há miệng, chức năng hàm dưới cũng bị rối loạn.

Việc tác động lên huyệt Quỷ sàng sẽ giúp bệnh nhân không bị khó chịu khi há miệng to. Đồng thời cũng đảm bảo các cơ năng hàm dưới hoạt động ổn định hơn.

Viêm tuyến mang tai

Đây là bệnh lý có thể bắt gặp ở mọi lứa tuổi, đối tượng và tiềm ẩn rất nhiều mối nguy hiểm. Viêm tuyến mang tai khiến khu vực tuyến nước bọt gần mang tai bị sưng tấy, đau nhức, tác động xấu tới hoạt động ăn nhai, nói chuyện. Thậm chí, bệnh còn khiến bạn bị sốt cao hoặc nổi hạch.

Tìm hiểu thêm: Bấm huyệt Nhân Trung có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Các bạn có thể điều trị viêm tuyến mang tai bằng thuốc theo chỉ định từ bác sĩ hoặc thực hiện biện pháp châm cứu, bấm huyệt. Theo Y học cổ truyền, Giáp xa là một trong những huyệt đạo có tác dụng cải thiện các triệu chứng của bệnh viêm tuyến mang tai khá hiệu quả. Khi tác động lên huyệt đạo này, cảm giác đau nhức, sưng tấy sẽ nhanh chóng thuyên giảm. Ngoài ra, bạn cũng có thể điều trị bệnh cơ nhai co rút bằng cách day ấn huyệt Cơ quan.

Đau răng

Đau răng là vấn đề thường gặp ở những người có cơ thể vị nhiệt, thận hư thấp nhiệt, sâu răng, viêm lợi,… Khi bị đau răng, các bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc thực hiện phương pháp bấm huyệt Quỷ sàng. Tác động đúng vào huyệt Quỷ sàng sẽ giúp làm giảm đáng kể cả triệu chứng khó chịu do đau răng gây nên.

Liệt mặt

Liệt mặt – liệt dây thần kinh số 7 là tình trạng dây thần kinh bị tổn thương khiến các cơ trên khuôn mặt mất đi khả năng hoạt động, trở nên cứng đơ, mất cảm giác. Lúc này, bệnh nhân sẽ xuất hiện các triệu chứng như miệng méo lệch, cơ mặt yếu, chảy xệ, vị giác thay đổi, hay bị chảy dãi, ăn nói khó khăn, hay bị ù tai, chỉ nghe rõ 1 bên,…

Để giải quyết tình trạng liệt dây thần kinh số 7, nhiều người đã áp dụng biện pháp châm cứu, bấm huyệt, cấy chỉ hoặc thực hiện vật lý trị liệu,… Theo đó, khi tác động lên nhóm cơ huyệt Cơ quan, cơ mặt bị liệt sẽ nhanh chóng được phục hồi tốt.

Cách châm cứu, bấm huyệt Giáp xa

Việc tác động lên huyệt Giáp xa có thể làm cải thiện đáng kể các bệnh lý như viêm đau răng, viêm tuyến mang tai, liệt mặt,… Để tiến hành châm cứu, bấm huyệt Giáp xa, bạn cần thực hiện đúng theo hướng dẫn sau đây:

Bấm huyệt Giáp xa trị liệt mặt

Với bệnh lý này, bạn cần ngồi trước gương để thuận tiện cho việc xác định các huyệt. Sau đó dùng ngón tay cái bấm vào huyệt Giáp xa, Nghênh hương, Hạ quan mỗi huyệt 50 lần. Bấm tiếp tới huyệt Địa Thương thêm 50 lần, trong trường hợp bệnh nặng có thể tăng lên 100 lần.

Dùng tay day, xoa bóp nhẹ nhàng ở bên mặt bị liệt trong 50 lần, tới khi thấy vùng da này nóng lên thì dừng lại. Khi bấm lưu ý nên dùng lực nhẹ nhàng để tránh làm da bị tổn thương hoặc ảnh hưởng tới các cơ quan khác.

Tham khảo ngay: Phương pháp châm cứu, bấm huyệt Thái Dương chuẩn xác

Ngoài cách bấm huyệt nêu trên, bạn có thể châm cứu chữa liệt mặt bằng cách sau:

Chữa liệt mặt do huyết ứ: Với trường hợp bị liệt mặt do huyết ứ, các huyệt được châm tả gồm Toản trúc và Ty trúc không châm xuyên Tình minh. Thừa khấp và Dương bạch châm xuyên Ngư Yêu. Địa Thương, Nghinh Hương, Đồng Tử Liêu, Túc Tam Lý, Quyền Liêu, Nhân Trung châm xuyên Giáp xa, Túc Tam Lý, Thừa Tương, Hợp cốc, Huyết hải, Ế phong.
Chữa liệt mặt do phong nhiệt: Ở nhóm bệnh nhân này, bác sĩ – thầy thuốc sẽ tiến hành châm tả vào Ty trúc không, Toản Trúc châm xuyên qua Tình minh. Sau đó châm kim xuống huyệt Thừa khấp, Dương bạch đam xuyên xuống Ngư Yêu. Cuối cùng là Nhân trung, Địa thương, Đồng tử và Nghênh hương đâm xuyên xuống huyệt Quyền liêu, Giáp xa, Hợp cốc và Ế phong.
Chữa liệt mặt do phong hàn: Thực hiện ôn châm, châm tả vào huyệt Toản trúc, Ty trúc không xuyên qua huyệt Tình Minh; châm vào huyệt Nghên hương, Địa thương, Nhân trung xuyên qua Giáp xa, Hợp cốc, Ế phong, Thừa thương, Quyền liêu. Thừa khấp, dương bạch châm xuyên qua huyệt Ngư yêu.

Bấm huyệt Giáp xa trị viêm khớp hàm dưới

Bấm huyệt Giáp xa trị viêm khớp hàm dưới cũng nên thực hiện trước gương để xác định chính xác huyệt đạo. Tiến hành xoa phần da xung quanh huyệt để làm nóng các mô dưới, dùng tay vuốt nhẹ nhàng huyệt Giáp xa dọc theo chiều dài cơ cắn, cơ thái dương.

Tiếp tục dùng ngón giữa day bấm huyệt Giáp xa với các chuyển xoay tròn. Thực hiện đúng cách sẽ giúp giảm đau nhức, kích thích cảm giác ở mô dưới da. Áp dụng cách bấm huyệt này liên tục trong 3 – 5 ngày để cải thiện các triệu chứng viêm khớp hàm dưới tốt hơn.

Điều trị đau răng

Trường hợp bị đau răng không quá nghiêm trọng, việc tác động lên huyệt Khúc nha sẽ giúp giảm đáng kể cảm giác khó chịu này. Theo đó, để bấm huyệt đúng cách, các bạn cần:

Ngồi trước gương, xác định vị trí các huyệt đạo.
Lấy ngón giữa bấm vào huyệt Khúc nha, day đều mỗi bên 50 lần.
Ngày thực hiện nhiều lần, mỗi lần 3 lượt.

Ngoài ra, các bạn cũng có thể tiến hành châm cứu lên huyệt Khúc nha trị đau răng theo các bước sau:

Châm tả huyệt Thiên ứng, Khúc nha, hạ quan, hợp cốc.
Nếu bị chảy máu chân răng sẽ châm thêm huyệt Giải khê hoặc Nội đình để thanh vị hỏa.

Phối huyệt Giáp xa

Bạn có thể phối huyệt Giáp xa với các huyệt đạo sau:

Bấm vào huyệt Tinh Minh – Ấn Đường – Ty Trúc Không – Đồng Tử Liêu – Ngư Yêu – Toàn Trúc – Nghênh Hương – Hạ Quan – Địa Thương – Giáp Xa – Quyền Liêu, Thái Dương – Ế Phong – Giảo Cơ – Thừa Tương – Phong Trì – Hạ Địa Thương mỗi huyệt 25 lần để trị liệt mặt.
Ấn huyệt Ngoại Quan, Ế Phong, Giáp Xa và Hợp Cốc trị viêm tuyến mang thai với tần suất mỗi huyệt 50 lần.

Lưu ý khi tác động vào huyệt Giáp xa

Khi tác động vào huyệt Giáp xa, các bạn cần lưu ý những điều sau:

Tìm tới những trung tâm, phòng khám bấm huyệt, châm cứu uy tín, có chuyên môn và giấy phép hoạt động hợp pháp để thực hiện.
Tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa trong thời gian châm kim, bấm huyệt. Không bỏ dở, cắt ngang liệu trình điều trị vì điều này có thể khiến bệnh trở nên trầm trọng hoặc làm tăng nguy cơ gặp biến chứng.
Nếu không hiểu rõ về huyệt đạo hay chưa biết đâu là nguyên nhân gây bệnh thì không nên tự ý bấm huyệt, châm cứu tại nhà.
Trong trường hợp châm cứu, bấm huyệt mà không mang lại hiệu quả, hãy tới bệnh viện thăm khám lại và tiến hành điều trị theo phương pháp khác.
Việc điều trị có thể tiến hành ở nhà nếu bạn đảm bảo thực hiện đúng quy trình. Cụ thể là cắt hết móng tay, rửa tay sạch sẽ, chỉ dùng lực ở mức vừa phải để tránh làm trầy xước, tổn thương da. Khi thực hiện tốt nhất nên dùng một chiếc khăn mỏng đặt lên huyệt đạo, bôi thêm ít dầu gió để tăng khả năng cải thiện bệnh lý.
Khi trị bệnh nên tránh nằm trong phòng quá lạnh hoặc để quạt thổi thẳng vào mặt.
Không uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích khác trong thời gian châm cứu, bấm huyệt.
Giữ tinh thần thoải mái, vui vẻ, tránh nóng giận và nghỉ ngơi đầy đủ, tập thể dục thường xuyên. Đồng thời nên xây dựng chế độ ăn phù hợp, khoa học, đầy đủ dưỡng chất và uống khoảng 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày để góp phần trị bệnh tốt hơn.

Huyệt Giáp xa là huyệt đạo quan trọng và sở hữu nhiều chức năng khác nhau. Tuy nhiên, việc châm cứu, bấm huyệt không đúng cách lên huyệt đạo này có thể khiến bệnh nhân gặp nguy hiểm. Vậy nên, các bạn cần tìm tới những cơ sở uy tín, chuyên về thủ pháp bấm huyệt, châm cứu để thực hiện.