Tác dụng cây bàn tay: Dược liệu quý giúp tăng cường sức khỏe

Cây bàn tay là một loại thảo dược được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về tác dụng thực sự của loại cây này cũng như cách sử dụng đúng để đạt hiệu quả tối ưu. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về công dụng, thành phần dược tính và cách dùng cây bàn tay để hỗ trợ sức khỏe.

Cây bàn tay là gì? Đặc điểm nhận diện

Cây bàn tay (tên khoa học: Schefflera heptaphylla) là một loại thực vật thuộc họ Ngũ gia bì (Araliaceae). Tại Việt Nam, cây còn có một số tên gọi khác như ngũ gia bì gai, cây chân vịt hoặc xuyên gia bì.

Cây bàn tay là một loại cây bụi hoặc thân gỗ nhỏ, cao khoảng 2 – 5m, thường mọc hoang hoặc được trồng làm cảnh và làm thuốc. Lá cây có hình dáng đặc biệt, xòe ra như bàn tay xòe rộng, mỗi lá có từ 5 – 9 lá chét, mép lá nguyên hoặc có răng cưa nhẹ. Hoa nhỏ, mọc thành cụm tán, màu trắng hoặc xanh nhạt. Quả hình cầu, khi chín có màu tím đen.

Loại cây này thường phân bố ở các vùng đồi núi, ven suối, rừng thưa và phổ biến tại khu vực miền Bắc, miền Trung của Việt Nam.

Thành phần dược tính của cây bàn tay

Theo nghiên cứu khoa học, cây bàn tay chứa nhiều hợp chất có giá trị dược lý cao, bao gồm:

• Saponin triterpenoid: Hoạt chất có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và bảo vệ gan.
• Flavonoid: Giúp chống oxy hóa, bảo vệ tế bào và tăng cường hệ miễn dịch.
• Alkaloid: Có tác dụng giảm đau, an thần nhẹ và hỗ trợ điều trị một số bệnh thần kinh.
• Tinh dầu: Hỗ trợ kháng khuẩn, kích thích tuần hoàn máu và thư giãn thần kinh.
• Polysaccharide: Tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ điều trị bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch.

Chính nhờ những thành phần trên, cây bàn tay được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền và hiện đại để hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.

Tác dụng của cây bàn tay đối với sức khỏe

Hỗ trợ điều trị viêm khớp, đau nhức xương khớp

Trong y học cổ truyền, cây bàn tay được biết đến như một vị thuốc giúp giảm đau nhức, hỗ trợ điều trị viêm khớp, thoái hóa khớp, đau dây thần kinh tọa.

• Thành phần saponin và flavonoid trong cây có tác dụng kháng viêm, giảm sưng và cải thiện lưu thông máu tại các khớp.
• Dịch chiết từ thân và rễ cây có thể ức chế enzyme gây viêm, giảm đau hiệu quả mà không gây tác dụng phụ như thuốc giảm đau tổng hợp.
• Dùng nước sắc từ rễ hoặc thân cây bàn tay giúp giảm đau nhức xương khớp, đặc biệt là trong thời tiết lạnh.

Tăng cường hệ miễn dịch, phòng chống bệnh tật

Các nghiên cứu đã chứng minh rằng cây bàn tay có tác dụng kích thích hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại nhiều loại bệnh.

• Polysaccharide và flavonoid có trong cây giúp tăng cường sản xuất tế bào miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại vi khuẩn và virus.
• Nước sắc từ cây có thể dùng để tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm khuẩn như cảm cúm, viêm phế quản.
• Một số nghiên cứu sơ bộ còn cho thấy chiết xuất từ cây bàn tay có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư nhờ hoạt tính chống oxy hóa mạnh.

Hỗ trợ điều trị bệnh dạ dày, tiêu hóa

Cây bàn tay còn được sử dụng để hỗ trợ điều trị đau dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng nhờ tác dụng kháng viêm và làm dịu niêm mạc dạ dày.

• Tinh dầu và flavonoid giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, ngăn ngừa vi khuẩn H. pylori gây loét dạ dày.
• Dịch chiết từ rễ cây có thể giảm tiết axit dạ dày, giúp hỗ trợ điều trị trào ngược dạ dày thực quản.
• Uống nước sắc từ cây bàn tay có thể giúp giảm đầy hơi, khó tiêu, đau bụng do rối loạn tiêu hóa.

Cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng

Nhờ chứa các hợp chất alkaloid và flavonoid, cây bàn tay có tác dụng an thần nhẹ, giúp cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng.

• Trà từ lá cây bàn tay có thể giúp thư giãn thần kinh, giảm căng thẳng sau một ngày làm việc mệt mỏi.
• Dịch chiết từ cây cũng có thể giúp ổn định huyết áp, giảm nguy cơ đột quỵ ở người cao tuổi.
• Một số bài thuốc dân gian còn sử dụng cây bàn tay để hỗ trợ điều trị mất ngủ, đau đầu do căng thẳng thần kinh.

Chống viêm, hỗ trợ điều trị nhiễm trùng

Nhờ có saponin, flavonoid và tinh dầu, cây bàn tay có khả năng kháng khuẩn, chống viêm mạnh, giúp điều trị một số bệnh nhiễm trùng.

• Sử dụng nước sắc từ cây để rửa vết thương, sát khuẩn và giúp vết thương mau lành.
• Một số nghiên cứu còn cho thấy chiết xuất từ cây có thể giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây viêm họng, viêm phổi.
• Dùng lá cây bàn tay để sắc nước uống có thể giúp hỗ trợ điều trị viêm đường tiết niệu, viêm bàng quang.

Hỗ trợ điều trị tiểu đường

Một số nghiên cứu sơ bộ cho thấy cây bàn tay có tác dụng hỗ trợ kiểm soát đường huyết, giúp ích cho người bị tiểu đường.

• Các hợp chất flavonoid và polysaccharide giúp cải thiện độ nhạy insulin, giảm lượng đường trong máu.
• Uống nước sắc từ cây bàn tay có thể giúp hỗ trợ điều trị tiểu đường tuýp 2, giảm nguy cơ biến chứng do bệnh tiểu đường gây ra.
• Tuy nhiên, bệnh nhân tiểu đường nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây bàn tay để hỗ trợ điều trị.

Cây bàn tay không chỉ có tác dụng chữa bệnh mà còn giúp tăng cường sức khỏe toàn diện. Tuy nhiên, việc sử dụng cây bàn tay sao cho an toàn và hiệu quả cần có sự hướng dẫn cụ thể. Vậy cách dùng cây bàn tay như thế nào để phát huy tối đa tác dụng? Hãy cùng tìm hiểu trong phần tiếp theo.

Cách sử dụng cây bàn tay để đạt hiệu quả tốt nhất

Cây bàn tay có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau tùy thuộc vào mục đích điều trị. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để tận dụng dược tính của loại cây này.

Dùng cây bàn tay sắc nước uống

• Nguyên liệu: 15 – 20g rễ hoặc thân cây bàn tay (dùng khô hoặc tươi).
• Cách làm:
  • Rửa sạch nguyên liệu, thái lát mỏng.
  • Đun với 1 lít nước, đun sôi nhỏ lửa trong khoảng 20 – 30 phút.
  • Uống 2 – 3 lần/ngày, có thể uống khi còn ấm hoặc để nguội.

Công dụng:

• Hỗ trợ giảm đau nhức xương khớp, tăng cường miễn dịch.
• Giảm căng thẳng, giúp dễ ngủ.
• Hỗ trợ điều trị đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa.

Ngâm rượu cây bàn tay

• Nguyên liệu:
  • 500g rễ cây bàn tay khô.
  • 2 lít rượu trắng (35 – 40 độ).
• Cách làm:
  • Rửa sạch rễ cây, thái lát mỏng và phơi khô.
  • Cho vào bình thủy tinh sạch, đổ rượu ngập dược liệu.
  • Ngâm khoảng 2 – 3 tháng là có thể sử dụng.

Cách dùng: Uống 1 – 2 ly nhỏ/ngày, có thể dùng để xoa bóp các vùng đau nhức xương khớp.

Công dụng:

• Hỗ trợ điều trị đau xương khớp, tăng cường lưu thông máu.
• Giúp giảm đau mỏi cơ bắp, thư giãn cơ thể.

Đắp ngoài da chữa viêm nhiễm, đau nhức

• Nguyên liệu: Lá cây bàn tay tươi.
• Cách làm:
  • Giã nát lá tươi, có thể thêm một ít muối hoặc rượu.
  • Đắp trực tiếp lên vùng sưng đau, vết thương hở hoặc vết bầm tím.
  • Giữ nguyên trong 15 – 20 phút, thực hiện 1 – 2 lần/ngày.

Công dụng:

• Hỗ trợ làm lành vết thương nhanh hơn.
• Giảm sưng viêm, giảm đau hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng cây bàn tay

Mặc dù cây bàn tay có nhiều lợi ích, nhưng cần lưu ý một số điều quan trọng để đảm bảo an toàn:

• Không dùng quá liều: Việc sử dụng quá nhiều có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, rối loạn tiêu hóa.
• Không dùng cho phụ nữ mang thai và cho con bú: Vì chưa có nghiên cứu đầy đủ về mức độ an toàn.
• Người có bệnh lý nền nên tham khảo ý kiến bác sĩ: Những người bị huyết áp thấp, tiểu đường hoặc bệnh gan nên hỏi ý kiến chuyên gia trước khi dùng.
• Không dùng cây bàn tay thay thế hoàn toàn thuốc tây: Dù có nhiều tác dụng hỗ trợ, nhưng không nên tự ý ngưng các phương pháp điều trị y khoa.

Câu hỏi thường gặp về cây bàn tay

1. Cây bàn tay có tác dụng phụ không?

Cây bàn tay ít gây tác dụng phụ nếu dùng đúng liều lượng. Tuy nhiên, dùng quá liều có thể gây rối loạn tiêu hóa, buồn nôn hoặc dị ứng ở một số người nhạy cảm.

2. Người bị huyết áp thấp có dùng được cây bàn tay không?

Cây bàn tay có thể làm hạ huyết áp nhẹ, vì vậy người bị huyết áp thấp nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

3. Cây bàn tay có thể chữa dứt điểm bệnh xương khớp không?

Cây bàn tay giúp giảm đau và viêm khớp hiệu quả, nhưng không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị chuyên sâu. Kết hợp với chế độ dinh dưỡng và tập luyện sẽ mang lại kết quả tốt hơn.

4. Có thể dùng cây bàn tay lâu dài không?

Có thể sử dụng lâu dài nhưng cần dùng đúng liều lượng. Nếu có dấu hiệu bất thường, nên ngừng sử dụng và hỏi ý kiến chuyên gia.

Kết luận

Cây bàn tay là một dược liệu quý có nhiều công dụng hữu ích trong hỗ trợ điều trị các bệnh lý như xương khớp, dạ dày, mất ngủ và tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh tác dụng phụ, cần sử dụng đúng cách và có sự tư vấn của chuyên gia y tế. Nếu biết cách khai thác tối ưu những lợi ích từ cây bàn tay, bạn sẽ có thêm một phương pháp chăm sóc sức khỏe tự nhiên và an toàn.

TIN HỮU ÍCH

Bác sĩ YHCT Trung Ương tiết lộ đông trùng hạ thảo loại nào tốt nhất? [Xem Ngay]

Kênh VTV2 giới thiệu địa chỉ mua đông trùng hạ thảo uy tín số 1 Việt Nam [Xem Ngay]