Thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống phổ biến cho hiệu quả cao

Thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống giúp người bệnh kiểm soát tốt các cơn đau nhức, tê bì ở vùng bệnh. Nói về những bài thuốc này, có rất nhiều công thức riêng biệt. Tùy vào mức độ nặng nhẹ, khả năng hấp thu ở mỗi người mà hiệu quả mang lại khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp và chỉ rõ các công thức, các bài thuốc phổ biến đem lại hiệu quả cao.

Thoái hóa cột sống theo Đông y và các cách điều trị

Trong Đông y, thoái hóa cột sống thuộc chứng bối thống. Tức là bệnh gây đau ở các đốt sống cổ và lưng. Chứng bối thống thường gặp ở người già nhưng ngày nay đang có xu hướng trẻ hóa.

Tình trạng này xảy ra do bị phong, hàn, thấp nhiệt xâm nhập vào cơ thể. Nó tấn công vào kinh lạc, cơ, khớp gây nên tình trạng ứ trệ khí huyết. Cho nên người bệnh bị đau nhức, khó vận động.

Ở người cao tuổi, chính khí suy hư làm cho các dưỡng chất không được đưa đến gân mạch đầy đủ trong thời gian dài chính là nguyên nhân gây thoái hóa. Biểu hiện chính là vị trí đĩa đệm bị dịch chuyển, chất nhầy ở đầu sụn ít đi, có hiện tượng xương bị loãng hoặc bào mòn… Đây là căn cứ để các thầy thuốc nghiên cứu tình trạng bệnh và bốc thuốc, kê đơn.

Chữa thoái hóa cột sống theo Đông y có rất nhiều cách tác dụng lên cơ thể như:

• Xoa bóp, bấm huyệt: Tác dụng lên một số huyệt nắm ở đốt sống thắt lưng hay cổ như huyệt thận du, khí hải du… và cả huyệt ủy trung nằm ở giữa lằn kheo chân.
• Diện chẩn: Điều trị theo lộ trình các ngày, lần lượt tác dụng lên các huyệt trên mặt kết hợp chữa ở vai, gáy, tay, chân…
• Châm cứu: Dùng kim châm vào các huyệt như phong trì, cự cốt, khúc trì ở cổ hoặc thận du, đại trường du, thừa phù… ở lưng.
• Giác hơi: Dùng hơi nóng để tạo ra áp xuất và tác dụng lên da, gây xung huyết, tụ huyết để chữa thoái hóa cột sống.
• Sử dụng các bài thuốc sắc từ dược liệu trong tự nhiên: Kết hợp nhiều loại thuốc có công dụng giảm đau, nhức, thông kinh lạc… để tác động vào căn nguyên.

Trong đó, cách dùng thuốc Đông y sắc trị bệnh được dùng nhiều, có tính phổ biến. Hiện nay rất nhiều người đang sử dụng hoặc kết hợp dùng với phương pháp khác để cải thiện triệu chứng bệnh thoái hóa cột sống.

Dùng thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống: Nên hay không?

Thoái hóa cột sống khiến cho tất cả các phần của cột sống dây chằng, đĩa đệm, các đốt… đều suy yếu. Người bệnh cần được xử lý kịp thời để tránh các tổn thương nặng dẫn đến vẹo cột sống, gù lưng, liệt tay, chân hoặc tàn phế.

Ngày nay có nhiều người chọn các cách điều trị thoái hóa cột sống bằng y học hiện đại. Tuy nhiên cũng không ít người vẫn lựa chọn cách chữa truyền thống bằng thuốc Đông y. Vậy dùng các biện pháp Y học cổ truyền chữa bệnh này có thực sự tốt? Những đặc điểm so sánh sau đây giữa cách chữa theo phương Tây và phương thuốc Đông y sẽ cho bạn câu trả lời.

Đặc điểm của các thuốc Tây y trị thoái hóa cột sống:

• Đa phần là những loại chống viêm, giảm đau ở lưng, cổ vai gáy.
• Chúng thường giúp người bệnh giảm đau nhức tê bì nhanh chóng.
• Người bệnh không thể sử dụng lâu dài vì nó dễ gây rủi ro, mất dần hiệu quả giảm đau.
• Trong khi đó, thoái hóa cột sống là bệnh mãn tính chưa có thuốc đặc trị. Vì vậy, nhược điểm của thuốc Tây kể trên là vấn đề quan trọng khiến nhiều người lựa chọn dùng thuốc Đông y.

Đặc điểm của các thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống:

• Không giống như thuốc Tây, Đông y dùng để chữa thoái hóa cột sống là những thảo dược tự nhiên. Chúng rất lành tính nên ít để lại rủi ro sau quá trình điều trị dài ngày.
• Khi đem sắc uống, thuốc có tác dụng vào bên trong căn nguyên của bệnh. Nhờ đó bồi bổ can, thận, chống tái phát bệnh trong thời gian dài hơn.
• Tuy nhiên, sử dụng thuốc Đông y chữa bệnh cần kiên trì, sắc uống mất nhiều công sức. Ngày nay, nhiều nhà thuốc đã sử dụng công nghệ sắc máy nên giúp bệnh nhân dùng thuốc tiện lợi hơn.

Các bài thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống theo thể bệnh

Chữa thoái hóa cột sống bằng Đông y thường căn cứ vào thể bệnh và đặc điểm cụ thể. Từ đó gia giảm các vị là liều lượng phù hợp nhất để giảm tối đa dấu hiệu của bệnh. Đến nay, những bài thuốc sau đây được nhiều lương y sử dụng để chữa các trường hợp thoái hóa cột sống nhất.

1. Bài thuốc Đông y chữa thoái hóa cột sống ở thắt lưng trường hợp cấp tính

Thoái hóa cột sống ở thắt lưng thường khiến người bệnh đau nhức nặng khi hoạt động thể chất. Bởi vì trọng lượng cơ thể cùng áp lực khi vận động làm cho xương sống bị tổn thương, thoái hóa.

Biểu hiện: Ban đầu người bệnh cảm thấy đau nhẹ ở lưng dưới. Sau dần cơn đau lan xuống phần xương chậu và hai chân.

Để trị chứng bệnh này, Đông y sử dụng thuốc Hữu quy hàn hoặc Độc hoạt tang ký sinh thang gia giảm với mục đích:

• Khu phong.
• Loại bỏ các hàn khí xâm nhập.
• Bồi bổ máu.
• Giải quyết tình trạng ứ trệ, giúp các kinh mạch hoạt động tốt hơn.

Các dược liệu trong Độc hoạt tang ký sinh thang gia giảm và các sắc:

• Đỗ trọng và độc hoạt 12g cùng lượng tương ứng sinh địa, mẫu đơn trắng, tang ký sinh, lan căn, phục linh.
• Lại thêm tần quy 16g và đẳng sâm cùng liều lượng.
• Kết hợp quế chi, thanh táo và phụ tử chế mỗi loại 8g.
• Cuối cùng cho thêm trôm lay 6g.
• Đem tất cả số thuốc này sắc lấy 3 bát nước cô đặc uống mỗi ngày 1 thang x 10 ngày. Nếu chưa hết triệu chứng có thể dùng tiếp những liệu trình sau.

Các dược liệu trong Hữu quy hoàn và các sắc:

• Bạn cần dùng kỷ tử cùng co tạng tố, đỗ trọng và lông cu li mỗi loại 12g.
• Lại thêm củ mài 16g và lượng tương ứng thục địa cùng 10g sơn thù.
• Cuối cùng cho nhục quế 4g cùng phụ tử đồng lượng và trôm lay 8g.
• Đem sắc với nước lấy 3 bát cô đặc để uống ấm sau ăn trong ngày. Dùng 10 ngày mỗi liệu trình.

2. Bài thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống do co cứng

Những người bị thoái hóa cột sống do co cứng cấp tính thường biểu hiện khi nhiễm hàn. Thời tiết đột ngột chuyển lạnh làm họ bị ứ trệ khí huyết nên cột sống bị cứng, khí huyết ứ trệ. Cho nên việc vận động, sinh hoạt đều trở nên khó khăn.

Biểu hiện: Đau nhức nhói ở sống lưng kèm cảm giác lạnh, tê bì tay chân, khó cử động khớp.

Để trị trường hợp này, Đông y dùng bài Khương hoạt thắng thấp hoặc Can khương thương truật gia giảm. Bài thuốc có tác dụng ổn định và cải thiện hoạt động của các kinh mạch, loại bỏ hàn khí, khu phong, trừ thấp.

Các vị thuốc Can khương thương truật gia giảm và cách dùng:

• Bạn cũng chuẩn bị can khương 6g cùng 10g phục linh.
• Kết hợp với tang ký sinh, thiên tinh sơn kế, khương hoạt và ngưu tất mỗi loại 12g.
• Đem tất cả đi sắc kỹ nhỏ lửa lấy 3 bát cô đặc để uống hết trong ngày. Dùng đều đặn mỗi ngày 1 thang thuốc này để giải quyết dứt tình trạng bệnh ở xương do nhiễm lạnh.

Khương hoạt thắng thấp – Các vị thuốc và cách dùng

• Với bài thuốc này, bạn dùng cao bản, trôm lay và quế chi mỗi vị 8g.
• Kết hợp với độc hoạt và sơn cúc cùng mỗi loại 12g cùng 10g khương hoạt và lượng tương ứng mạn kinh tử
• Đem tất cả đi sắc nhỏ lửa lấy 3 bát nước cô đặc cho người bệnh uống nóng sau ăn.
• Dùng thuốc này liên tục mỗi ngày 1 thang trong 10 ngày. Nếu bệnh tái phát có thể tiếp tục sử dụng mà không sợ bị lờn thuốc.

3. Thuốc Đông y trị thoái hóa đốt sống cổ do nhiễm phong hàn nhiều ngày

Nhiễm phong hàn cũng có thể làm các biểu hiện thoái hóa đốt sống cổ xuất hiện.

Biểu hiện: Từ đầu xuống vai, lưng trên và cả gáy đều đau nhức. Người bệnh khó cúi, gập hoặc xoay đầu sang trái, phải. Bên cạnh đó, khi bị đau do thoái hóa đốt sống cổ, người bệnh còn mệt mỏi, hay lạnh từ trong người, lưỡi nhợt nhạt có rêu trắng.

Để làm hết tình trạng này, Đông y dùng thuốc Quế chi gia cát căn thang gia giảm. Mục đích là để khu phong tán hàn và giúp tránh tắc nghẽn các đường kinh lạc và hệ mạch. Từ đó thư giãn giảm hết đau ở cổ, vai, gáy…

Các vị thuốc cần và cách sắc uống:

• Bạn dùng mẫu đơn trắng cùng quế chi, sơn cúc cùng, quy đầu, thiên tinh sơn kế và mộc qua mỗi vị 9g.
• Lại thêm 3 quả táo tàu cùng 15g cát căn, trôm lay 6g.
• Kết hợp với sinh khương 3g và lượng tương ứng tam thất.
• Đem tất cả đi rửa sạch và sắc nhỏ lửa để lấy 3 bát nước cô đặc. Chia ra uống ấm sau 3 bữa ăn trong ngày và lặp lại như vậy trong 10 ngày liền.

4. Bài thuốc Đông y chữa trị thoái hóa cột sống, đốt sống cổ mãn tính

Đốt sống cổ và thắt lưng bị thoái hóa sau nhiều năm sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính. Bệnh nhân thường rất khó chịu vì nhiều triệu chứng thường xuyên xuất hiện cùng lúc.

Biểu hiện: Đau nhức ở thắt lưng và quanh khu vực cổ. Người bệnh bị tê bì ở các khớp tay, chân, nhất là phần ngón nên khó cử động. Ngoài ra, do cơ thể suy nhược nên quan sát sẽ thấy da mặt người bệnh xanh hơn. Bệnh nhân có hơi thở ngắn, hay mất ngủ, bị chóng mặt khi đổi tư thế và chán ăn.

Để trị tình trạng bệnh này, Đông y chỉ ra bài thuốc Hoàng kỳ quế chi ngũ vật thang gia giảm. Thuốc có tác dụng đẩy mạnh lưu thông máu, dưỡng huyết bổ khí, làm kinh mạch hoạt động tốt hơn. Nếu người bệnh có biểu hiện thận hư, bị ứ trệ khí huyết hoặc hàn thấp thì cần gia giảm thêm một vài vị thuốc và liều lượng.

Các vị thuốc cần và cách sắc:

• Bạn dùng kê huyết đằng 15g, mẫu đơn đỏ 12g và lượng tương ứng mẫu đơn trắng.
• Lại thêm cát căn 9g và quế chi cùng liều lượng.
• Kết hợp cùng 4 quả táo tàu, 6g củ gừng và 18g hoàng kỳ.
• Trường hợp bị huyết ứ thì thêm địa long, nụ hồng và hắc lục hương. Hoặc dùng ngũ gia bì cùng thiên lưỡng kim và câu kỷ tử.
• Nếu bị hàn thấp thì gia thêm 9g khương hoạt và mộc thông.
• Sau khi có các vị thuốc đầy đủ như trên, bạn đem rửa sạch rồi sắc cô đặc lấy 3 bát con.
• Dùng uống nóng sau các bữa ăn trong ngày để trị các triệu chứng bệnh kể trên. Lặp lại quy trình trên trong 10 ngày rồi ngưng. Nếu bệnh vẫn tiếp diễn hoặc tái phát sau đó thì sắc liệu trình tiếp theo.

5. Thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống cổ và hẹp cột sống

Thoái hóa đốt sống cổ đồng thời hẹp cột sống khiến cho rễ thần kinh và phần tủy bị chèn ép.

Biểu hiện: Bệnh nhân bị cứng gáy, đau cột sống, khó vận động đồng thời hay nôn mửa, váng đầu. Nhiều khi bị ù tai, nhìn mọi vật mờ ảo…

Để chữa trị tình trạng này, Đông y sử dụng bài Định huyễn thang. Thuốc có tác dụng chỉ thống, hỗ trợ lưu thông khí huyết và khu phong, hóa đờm.

Dược liệu cần dùng:

• Bạn sử dụng các thuốc như cương tằm, bán hạ mỗi loại 9g và thiên ma cùng liều lượng.
• Kết hợp với phần dây hà thủ ô quấn vào nhau và mẫu đơn trắng mỗi loại 24g.
• Lại thêm 30g đan sâm và gai móc câu 20g cùng bạch phục linh 15g.
• Sau khi có đủ các thuốc như trên, bạn đem rửa và sắc nhỏ lửa với 1.5 lít nước để lấy bát cô đặc.
• Chia thuốc đó ra làm 3 bát để uống nóng sau ăn, dùng mỗi ngày 1 thang.
• Lặp lại các bước như trên trong 10 ngày liên tiếp để giảm hết các triệu chứng bệnh.

Nhóm các bài thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống theo đối tượng

Ngoài các cách chữa trên, Y học cổ truyền còn rất nhiều bài thuốc trị thoái hóa cột sống cổ và lưng. Trong đó có thể kể đến các bài thuốc sau dành cho 2 đối tượng chính hay bị.

1. Bài thuốc dành cho người thoái hóa cột sống do lao động nặng

Những người công nhân làm nghề khuân vác hay các vận động viên thể hình, hoặc nhóm các công nhân may mặc, người làm văn phòng thường hay ngồi lâu và thay đổi tư thế đột ngột dễ bị thoái hóa cột sống. Trong những trường hợp như vậy, nên dùng bài thuốc Thân thống trục ứ thang sau:

• Bạn dùng Ngưu tất, nụ hồng cùng sơn cúc cùng mỗi loại 10g.
• Kết hợp với mạt dược và tần giao cùng củ gừng mỗi loại 12g.
• Lại thêm địa long 8g cùng rễ cây củ gấu 6g, hàn hiệu trùng phẩn 8g và đào nhân 8g.
• Cuối cùng bạn cho trôm lay 4g và tần quy 16g.
• Sau khi có đủ các dược liệu như trên, bạn đem rửa với nước rồi sắc cô đặc lấy 3 bát/thang.
• Chia ra uống hết sau các bữa ăn trong ngày, lặp lại như vậy trong 10 ngày tiếp theo.

2. Bài thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống do tuổi tác

Thoái hóa cột sống là tình trạng tất yếu xảy ra ở người cao tuổi do sự lão hóa của các cơ quan. Người bệnh có biểu hiện đau mỏi lưng và cổ nhiều hơn khi thời tiết chuẩn bị chuyển mùa, biến đổi.

Để trị tình trạng này, Đông y dùng bài Bổ thận thang gia giảm cải thiện chức năng thận, đồng thời tán hàn, khu phong.

Các vị thuốc cần dùng:

• Với bài Bổ thận thang gia giảm, bạn cần dùng tục đoạn, kỷ tử, thạch thiềm và đỗ trọng, mỗi loại lấy 12g.
• Lại thêm bổ cốt chỉ, thiên tinh sơn kế và hạt dây tơ hồng mỗi loại 8g.
• Cuối cùng cho 14g thục địa cùng lượng tương ứng độc hoạt và khương hoạt và 16g tang ký sinh.
• Sau khi có tất cả các dược liệu như trên, bạn đem rửa sạch và cho vào ấm sắc cô đặc.
• Ngừng đun khi còn 3 bát nước, chia ra uống sau các bữa ăn trong ngày.
• Lặp lại quy trình như trên trong 10 ngày tiếp theo để giảm triệu chứng đau ở cột sống. Nếu bệnh tái phát bạn lại tiến hành tương tự mỗi đợt 10 ngày liền.

3. Bài thuốc điều trị thoái hóa cột sống cho người bệnh nặng

Những người bị thoái hóa đốt sống cổ hoặc lưng ở thể nặng thường gặp khó khăn trong mọi cử động. Ngoài ra, bệnh nhân còn thường xuyên đau đầu và lưng với tần suất tái phát cao. Khi bị đau, các dây thần kinh bị chèn ép làm cho mạch máu bị ứ tắc, rất khó lưu thông.

Người bệnh dùng đến phương thuốc này không chỉ để đem lại tác dụng giảm đau. Nó còn loại bỏ tất cả các yếu tố phong, nhiệt, hàn, thấp. Từ đó phục hồi hoạt động của sụn khớp, cải thiện khả năng vận động và ngừa đau nhức ở xương.

Các vị thuốc cần dùng:

• Bạn sử dụng vảy tê tê kết hợp với đào nhân, nụ hồng.
• Kết hợp với hồ giới và bạch cương tàm sắc.
• Liều lượng các thuốc cần được gia giảm theo tình trạng cụ thể và tiến triển của người bệnh.
• Sau khi có thuốc đúng vị và lượng cần, bạn đem sắc với 500ml nước.
• Chú ý đun thật nhỏ lửa để nước cô đặc lại sau khoảng 45 phút.
• Chia nước thuốc này ra uống sau bữa ăn chính của ngày tầm 1 tiếng, chú ý hâm nóng và dùng hết trong ngày.
• Tiến hành lặp lại trong những ngày tiếp theo cho đến khi không còn thấy các triệu chứng bệnh.

Trong Y học cổ truyền có ghi chép rất nhiều bài thuốc chữa tình trạng bệnh này. Tuy nhiên, thuốc Đông y thường được gia giảm theo tình trạng, thể bệnh và cơ địa từng người. Cho nên bệnh nhân cần gặp thầy thuốc để chọn công thức phù hợp nhất.

Lưu ý khi dùng các thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống lưng hoặc cổ

Các thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống cũng giống như thuốc Tây, hiện chưa có loại nào trị hết hẳn bệnh. Tuy nhiên chúng rất lành tính và có khả năng giúp người bệnh kiểm soát tình trạng, hạn chế tái phát. Từ đó cải thiện và hỗ trợ phục hồi sức khỏe, khả năng vận động.

Để việc trị bệnh thoái hóa cột sống bằng thuốc Đông y đạt hiệu quả tốt nhất, khi dùng thuốc bạn nên chú ý:

• Cần khám bệnh tại các nhà thuốc bệnh viện Y học cổ truyền để kiểm tra kỹ tình trạng cột sống trước khi bốc thuốc. Thầy thuốc sẽ bắt mạch, chẩn đoán và tư vấn cho bạn bài thuốc tốt nhất.
• Dùng thuốc theo đúng liều lượng mà bác sĩ kê đồng thời theo dõi tiến triển ở xương.
• Cần chọn dược liệu trị bệnh là những thuốc mới, không bị ẩm mốc, mối mọt.
• Nếu bị đau nhiều, bệnh nhân nên đến cơ sở y tế khám chữa lại, xem xét sử dụng thuốc Tây để cải thiện triệu chứng nhanh chóng. Tuy nhiên cần chú ý đến các yếu tố như thành phần thuốc, hướng dẫn cách dùng, liều lượng, đối tượng sử dụng để hạn chế rủi ro.
• Trong một số trường hợp, bạn nên đề phòng những tác dụng phụ đặc biệt của thuốc Đông y. Chẳng hạn như với một số thuốc có độc dược, hoặc đối tượng phụ nữ có thai, bị tiểu đường, viêm gan, thận… cần cẩn trọng xem xét kỹ các vị thuốc.
• Nên hỏi ý kiến của bác sĩ về việc kết hợp dùng thuốc với sử dụng các biện pháp vật lý trị liệu như châm cứu, diện chẩn, giác hơi… để cải thiện bệnh tốt nhất.
• Trong quá trình chữa, bệnh nhân nên tìm hiểu người bị thoái hóa cột sống nên ăn gì, kiêng gì. Từ đó xây dựng chế độ ăn tốt nhất để góp phần đẩy nhanh tiến độ chữa trị.
• Không làm việc quá sức và cũng cần tránh ngồi một chỗ, tốt nhất nên vận động nhẹ nhàng, giúp khí huyết lưu thông.
• Thay đổi thói quen xấu như ngồi lâu; đi đứng, nằm sai tư thế, cúi đầu hoặc ngửa cổ quá nhiều…
• Nếu cột sống bị tổn thương nặng sẽ tạo ra gai xương. Nó làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chuyển động của cơ thể. Bạn nên sử dụng biện pháp can thiệp ngoại khoa vào cột sống.

Trên đây là một số bài thuốc Đông y trị thoái hóa cột sống nhiều người đã dùng và thấy rõ hiệu quả. Người bệnh nên đi khám bác sĩ và lắng nghe lời khuyên để lựa chọn đúng cách chữa tốt nhất.