Viêm khớp tay

Viêm khớp tay là bệnh lý ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt thường ngày. Bởi lẽ hầu như mọi hoạt động sống của bạn đều phải dùng đến tay và cử động khớp. Vì vậy, ngay khi có dấu hiệu của bệnh, bạn cần tìm hiểu lý do và cách trị viêm khớp tay tốt nhất.

Viêm khớp tay là bệnh gì? Có nguy hiểm không?

Viêm khớp tay là tình trạng đau và sưng khớp tay làm người bệnh bị cản trở, bất lực trong khi cử động. Sau nhiều ngày, các khớp tay bị bào mòn, sụn khớp tổn thương, ổ khớp bị nhiễm trùng. Nó thường xảy ra tại các khớp:

• Cổ tay.
• Cánh và khuỷu tay.
• Ngón tay.

Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng đến bàn tay mà còn có thể tác động lên cánh tay. Đa phần người bệnh gặp khó khăn khi cử động do khó xoay, co duỗi, hay khớp bị cứng.

Viêm khớp tay có thể xảy ra ở người già, phụ nữ khi mang thai hoặc bất cứ đối tượng nào. Bệnh có tính phổ biến và hay biểu hiện khi thời tiết lạnh hoặc tiếp xúc với nhiệt độ thấp. Người bệnh cần biết cách bảo vệ, chăm sóc và tìm hiểu kỹ nguyên nhân khi tay có biểu hiện của bệnh viêm khớp.

Theo các chuyên gia, viêm khớp tay ảnh hưởng lớn đến hoạt động sống, hơn thế nữa nó còn gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Điển hình là:

• Làm biến dạng ở ngón tay: Viêm khớp ngón tay do thoái hóa thường làm biến dạng. Cụ thể, các khớp ở ngón tay hướng về phía ngón út cho thấy tình trạng lệch xương trụ. Nó khiến người bệnh bị đau, khó dùng lực để làm việc.
• Biến dạng ở các khớp liên đốt ngón tay: Đây là hệ quả của việc gập và duỗi tay quá mức. Có hai kiểu biến dạng này là: Biến dạng cổ thiên nga làm các khớp liên đốt gần bị lỏng và duỗi mạnh nên khớp liên đốt xa gập lại; biến dạng boutonniere khiến khớp liên đốt gần gập lại và khớp liên đốt xa duỗi.

Ngoài ra, một số ảnh hưởng của bệnh viêm khớp ở tay còn làm chèn ép dây thần kinh, dẫn đến tê liệt, mất khả năng cử động tạm thời của tay. Người bệnh nên cảnh giác với các triệu chứng và đi bệnh viện ngay khi phát hiện vấn đề.

Nguyên nhân bị viêm khớp tay

Viêm khớp tay phải hoặc trái thường do nhiều yếu tố cộng hưởng gây nên. Có thể kể đến:

• Tuổi tác: Một vài thống kê đã được thực hiện và cho kết quả như sau: Ở những người trên 70 tuổi, có đến 26% nữ và khoảng 13% nam giới bị viêm khớp tay. Không phải chỉ khi cao tuổi người bệnh mới bị tình trạng này, nó có thể xảy ra từ khi bạn 40. Đây là vấn đề do lão hóa gây nên khi mật độ canxi suy giảm. Thiếu canxi góp phần làm cho xương bị bào mòn, hình thành gai xương và gây viêm.
• Chấn thương: Tay cử động rất linh hoạt, thường xuyên cầm nắm, chống, đẩy nên dễ va chạm. Một số tác động vật lý trong quá trình sinh hoạt có thể dẫn đến chấn thương ở tay và gây viêm khớp, gãy, rạn xương. Nếu bị nhẹ hơn thì người bệnh có khả năng viêm ở gân.
• Nghề nghiệp: Những người nhân viên văn phòng, công nhân sản xuất hoặc vận động viên hay thao tác bằng tay với tần suất lớn thường dễ bị bệnh này. Do thói quen lặp đi lặp lại nhiều lần một cử động làm cho các khớp tay bị bào mòn, mất trơn tru và dễ tổn thương, viêm nhiễm.
• Tư thế: Nhiều nghiên cứu cho thấy một vài tư thế của tay lặp lại nhiều lần có thể ảnh hưởng lớn đến khớp. Chẳng hạn như nằm đè lên tay, chống tay dưới cằm, bẻ ngón tay… Ban đầu chúng ta không cảm nhận thấy có hiện tượng gì bất thường nhưng sau một thời gian thì khớp sẽ có biểu hiện sưng viêm.
• Di truyền: Một số bệnh về xương khớp như đau khớp gối, thoái hóa hay thoát vị đĩa đệm đều có khả năng ảnh hưởng bởi gen di truyền. Vì vậy, bạn nên cảnh giác nếu trong gia đình có người hay mắc phải các vấn đề ở hệ xương.
• Giới tính: Theo nghiên cứu, nữ giới có tỷ lệ mắc viêm khớp tay chân nhiều hơn nam. Đặc biệt, rất nhiều chị em bị đau khớp tay khi mang thai hoặc sau sinh. Lý do là vì vốn dĩ xương của nữ không chắc khỏe bằng nam giới. Những thay đổi về nội tiết tố hoặc áp lực do cân nặng, lao động sẽ làm xương dễ tổn thương.
• Nhiễm khuẩn: Khuẩn hại xâm lấn ổ khớp là một nguyên nhân khiến tay bị đau nhức tận trong xương. Nguồn gốc của khuẩn có thể là từ ngoài da nhưng cũng có khả năng tấn công từ máu vào màng khớp. Một số loại sẽ trực tiếp gây viêm nhưng cũng có những khuẩn chỉ kích thích phản ứng viêm.
• Hội chứng ống cổ tay: Đây là hiện tượng các dây thần kinh trong ống cổ tay bị chèn ép. Phần gân gấp bị sưng lên khi bạn gấp hoặc duỗi tay không đúng tư thế nhiều lần. Nó làm dịch khớp tiết ra quanh dây thần kinh bị rối loạn thiểu dưỡng. Từ đó hình thành các ở sưng viêm khiến tay đau nhức, khó chịu.

Ngoài các nguyên nhân trên thì viêm khớp cổ tay còn là hệ quả do các bệnh viêm khớp vảy nến, viêm khớp dạng thấp gây nên. Người bệnh nên quan sát kỹ phần tay bị viêm để phát hiện những triệu chứng kèm theo (nếu có).

Triệu chứng viêm sưng khớp tay

Rất nhiều người thắc mắc đau khớp tay là bệnh gì, có phải do đã bị viêm hay không? Tuy nhiên đây chỉ là một biểu hiện của tình trạng này. Để xác định đúng nguyên nhân, vấn đề thực sự của tay nghi ngờ bị viêm khớp, người bệnh cần dựa trên nhiều yếu tố khác.

• Tình trạng đau: Ở tất cả các cấp độ, bệnh nhân đều có thể bị đau và nhức khi cử động tay. Trong đó các cơn đau tay thường xuất hiện âm ỉ và kéo dài về đêm. Nếu bệnh nặng, người bệnh khớp có thể đau dữ dội đến mức mất ngủ.
• Sưng đỏ: Kèm theo các cơn đau nhức là hiện tượng sưng đỏ các khớp, biểu hiện ra ngoài da hoặc không. Khi sờ vào vị trí đó, người bệnh thường cảm nhận được độ cứng và đau nhiều hơn. Viêm khớp tay trái hay phải đều khiến hai bên bị mất cân đối.
• Nóng ran: Ở vị trí viêm, người bệnh hay có cảm giác nóng ran nếu bị nặng. Vùng bệnh theo đó cũng lan rộng ra xung quanh.
• Cứng khớp: Các khớp bị cứng và khó hoạt động hơn. Với phần cổ và cánh tay, việc xoay vòng hoặc gập mở bị giới hạn. Các ngón tay sẽ khó co duỗi, đau nhiều ở đầu ngón.
• Phát âm thanh: Khi cử động các khớp tay, nhiều người nghe thấy những âm thanh rất rõ rệt. Đó có thể là tiếng rắc, lục cục hay chuyển động cót két như thiếu dịch bôi trơn. Khi đó có thể bị đau hoặc không, khả năng viêm cũng không hoàn toàn xảy ra nhưng cần theo dõi thêm.

Có thể nói viêm khớp tay có rất nhiều biểu hiện. Tùy từng tình trạng bệnh cụ thể mà nó có những diễn tiến khác nhau. Một số trường hợp bị viêm ở đây có thể ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe.

Cách chẩn đoán viêm khớp tay

Viêm khớp tay là bệnh lý dễ nhầm lẫn với các bệnh khác ở cùng vị trí. Để biết rõ có phải người bệnh đang bị tình trạng này hay không, bác sĩ cần:

• Hỏi về bệnh sử của người bệnh, tìm hiểu chi tiết về các chấn thương gần đây đã xảy ra ở quanh khu vực bàn tay, cánh và khuỷu tay.
• Quan sát kỹ vùng tay bị sưng viêm, nổi u cục để nhận định các thương tổn, khả năng biến chứng nếu có.
• Cho bệnh nhân thực hiện một số cử động của các khớp ở bàn tay, ngón và cánh tay để kiểm tra chức năng vận động.

Nếu tay có những âm thanh lạ phát ra hoặc mấy tự chủ vận động thì phải tiến hành một số xét nghiệm khác như:

• Chụp X-Quang: Để quan sát rõ các dấu hiệu viêm ở các khớp.
• Chụp CT cắt lớp: Để xem kỹ trong cấu trúc có các cựa xương hay không, mức độ bị bào mòn và các khoảng trống ở khớp tay.
• Chụp cộng hưởng từ: Để phân tích rõ các yếu tố được xem là mầm mống gây bệnh có tồn tại trong khớp.

Ngoài ra, bác sĩ có thể còn tiến hành thêm các xét nghiệm khác để kiểm tra chỉ số axit uric trong máu, khuẩn trong máu… nhằm kết luận chính xác tình trạng của người bệnh. Từ đó giúp bạn có được các điều trị viêm khớp tay tốt nhất.

Cách trị viêm khớp tay hiệu quả

Viêm khớp tay phải làm sao là điều rất nhiều người vẫn tự hỏi mà chưa biết rõ câu trả lời. Trên thực tế có rất nhiều cách để chữa bệnh này, vấn đề là bạn chọn cách nào, chữa tại nhà hay đi viện.

Cách chữa mẹo dân gian

Chữa mẹo xưa nay được rất nhiều người dân áp dụng cho nhiều bệnh, gồm cả viêm khớp tay. Đối với căn bệnh này, nhiều thế hệ cha ông ta đã tìm ra và lưu truyền trong dân gian những bài thuốc quý như:

• Sử dụng lá lốt: Lấy lá lốt tươi, loại bánh tẻ đem phơi khô rồi rửa sạch, sắc lấy nước uống sau bữa tối. Nên uống ấm trước khi đi ngủ khoảng 2 giờ và tiến hành đều đặn trong 10 ngày.
• Dùng lá ngải: Hái lá ngải trắng hoặc màu tía đem rửa sạch và cho vào chảo sao khô cùng 2 chén rượu. Sau đó cho vào một miếng vải mỏng ngay khi còn nóng để đắp vào khớp tay. Giữ nguyên như vậy cho đến khi hết nóng thì bỏ ra. Cần tiến hành cách này trong khoảng 1 – 2 tuần và theo dõi biểu hiện.
• Ngâm nước gừng: Gừng tươi hay sinh khương là vị thuốc trị viêm, sưng rất tốt. Người bệnh chỉ cần đun sôi 1 nồi nước rồi cho các nhánh gừng vào, nấu lại cho sôi lên. Thêm một chút muối hạt và cho nước ấy ra chậu, ngâm tay trong khoảng 15 – 30 phút.
• Uống nước cà tím: Lấy quả cà tím đem rửa sạch và thái lát mỏng để cho vào nồi nước sôi. Đậy nắp khoảng 10 phút thì tắt bếp, để nước nguội rồi dùng trước bữa ăn.
• Sắc nước trinh nữ: Cây trinh nữ hay chính là gai xấu hổ, đem rửa sạch rồi thái mỏng. Cho vào chảo sao lên với rượu gạo rồi sắc lấy nước để uống.

Các mẹo trị viêm sưng khớp nói chung thường lấy lá cây dễ tìm và tiến hành tại nhà. Đây là những cách chữa mà dân gian hay sử dụng, tuy chưa có kiểm chứng khoa học về hiệu quả nhưng số người tin và làm theo chính là cơ sở để nói rằng nó thực sự hiệu nghiệm. Mặc dù vậy, bạn không nên tự ý dùng, chỉ chữa mẹo nếu bệnh còn nhẹ.

Thuốc Đông y chữa viêm khớp tay

Viêm khớp ở tay chân hay bất cứ vị trí nào Đông y đều có thuốc trị triệu chứng. Ngày nay, một số công thức vẫn còn phổ biến và được nhiều chuyên gia đánh giá cao. Điển hình là:

Bài thấp diệu phương

• Dùng đến các dược liệu quen thuộc như củ gừng tươi, thiên niên kiện.
• Kết hợp với độc hoạt, mộc qua cùng các theo dược như ngưu tất, bách chi.
• Nó có tác dụng giúp người bệnh hết sưng, tê, tấy đỏ và khó co duỗi tay. Đồng thời đi vào can, thận, giúp bồi bổ chức năng, tăng lưu thông máu.
• Người bệnh gia giảm liều lượng và sắc uống theo chỉ dẫn của thầy thuốc để giảm nhanh triệu chứng.

Bài thuốc bổ can

• Đây là công thức kết hợp nhiều thảo dược khác nhau như:
• Cây diếp dại và nhân trần.
• Hồng hoa và mẫu đơn đỏ cùng ké đầu ngựa và kim ngân.
• Người bệnh cũng gia giảm liều lượng theo chỉ dẫn và đem sắc uống hàng ngày.

Bài bồi bổ xương thận

• Còn có tên thường gọi là thuốc dưỡng cốt bổ thận, người bệnh cần dùng đến các thuốc:
• Củ ba kích kết hợp với xuyên khung.
• Thêm ngọc ti bì và các dược liệu khác như tục đoạn, xuyên khung và vị hải phong đằng…
• Cũng gia giảm liều lượng theo cơ địa và thực trạng bệnh ở mỗi người. Đem thuốc sắc uống và dùng liên tục nhiều ngày để trị phong thấp, đau mỏi.

Ngoài ra còn có một số bài thuốc khác sử dụng đến các thảo dược có công dụng trị viêm đau ở khớp như địa hoàng, hà thủ ô, cam thảo, cây mắc cỡ, phụ tử, hoàng kỳ…

Việc chữa bệnh viêm khớp ở tay bằng thuốc Đông y vừa lành tính lại dễ gia giảm liều lượng. Người bệnh nên cân nhắc sử dụng, nhất là khi cần bồi bổ cho cơ thể, cải thiện viêm ở khớp.

Dùng thuốc Tây

Nhờ công dụng giảm đau, sưng viêm nhanh chóng mà nhiều bệnh nhân bị viêm khớp tay được chỉ định dùng thuốc Tây ngay. Một số loại thường được kê cho người bị viêm sưng khớp tay chân là:

• Thuốc kháng viêm Oxicam cùng các loại đồng tác dụng là Diclofenac, Axit Hyaluronic.
• Các chế phẩm sinh học dùng kèm theo thuốc nhóm DMARDs giúp tăng hiệu quả trị bệnh. Điển hình là các thuốc như Etanercept và Infliximab.
• Đối với người bệnh viêm khớp tay do bệnh gout thì nên dùng các loại thuốc nhằm kiểm soát lượng axit uric trong máu.

Uống hay bôi thuốc Tây cần tuân thủ đúng chỉ định về liều lượng, đối tượng dùng. Tránh để những sai lầm do lạm dụng thuốc khiến bạn gặp rủi ro.

Bên cạnh việc dùng thuốc, bạn nên tiến hành thực hiện các biện pháp vật lý trị liệu dùng máy móc hoặc tự luyện tập ở nhà, châm cứu để kích hoạt hoạt động của khớp tay.

Một vài trường hợp tổn thương quá nặng thì nên cân nhắc sử dụng hình thức phẫu thuật trị viêm nếu cần thiết. Đây là giải pháp sau cùng, chỉ được tiến hành khi không còn lựa chọn khác.

Người bệnh có thể phải phẫu thuật nội soi để chỉnh hình các khớp. Hoặc cấy ghép sụn ở các bộ phận khác vào để cải thiện viêm. Trường hợp tệ nhất, bác sĩ có thể sẽ thay các khớp nhân tạo vào để phục hồi chức năng của bàn tay.

Sau khi phẫu thuật, người bệnh cần tập luyện các cách cử động tay đồng thời kết hợp ăn nhiều thứ tốt cho xương để phục hồi hư tổn.

Đau khớp tay nên ăn gì, kiêng ăn gì?

Đau khớp tay là bệnh lý có thể kiểm soát phần nào nhờ chế độ ăn. Người bệnh nên biết những loại thực phẩm tốt cho xương khớp để lên thực đơn.

• Nên chọn các loại rau cải có màu xanh, hoặc nhiều màu sắc như cải thìa, cải xoong, đậu hà lan, dưa hấu, cà chua… Đây là những loại rau quả rất giàu chất chống oxy hóa, ngừa thoái hóa khớp.
• Kết hợp với các loại nấm, sữa bò cùng một số thực phẩm giàu vitamin D khác để hỗ trợ xương chắc khỏe.
• Sử dụng thêm nhiều các loài vật có vỏ mà không gây dị ứng cùng các loại phô mai, hạnh nhân… Đó là nguồn cung cấp canxi thiết yếu giúp xương không bị loãng, gai hóa.
• Lại dùng nhiều loại cá và dầu gan cá tuyết để cung cấp một lượng Omega 3 quan trọng cho hoạt động của cơ thể, bảo vệ hệ miễn dịch.

Bên cạnh đó, cần chú ý tránh một số thực phẩm có hại cho cơ thể bạn. Cụ thể, bị viêm khớp tay kiêng ăn gì, không sử dụng:

• Món ăn nhiều đường, muối.
• Các loại rượu, nước ngọt có chất kích thích, và kể cả thuốc lá, chè…
• Các món muối làm tăng dư axit, đẩy nhanh quá trình lão hóa khớp.
• Những thực phẩm giàu đạm, cay nóng làm viêm, nhức khớp biểu hiện rõ rệt…

Với việc xây dựng chế độ ăn khoa học từ các nhóm thực phẩm cần ăn và kiêng, bạn sẽ góp phần bảo vệ và hỗ trợ đẩy lùi viêm khớp tay hiệu quả nhất.

Phòng ngừa viêm đau khớp tay

Viêm đau ở các khớp tay ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt nên tốt nhất bạn hãy phòng, tránh mắc phải. Để làm được điều đó, nên thực hiện:

• Không mang vác nặng hoặc cầm nắm quá khổ so với bàn tay. Đặc biệt là chị em phụ nữ và trẻ em cần tránh những động tác làm khớp cánh tay, cổ tay bị chấn thương.
• Luân phiên đổi tay khi làm việc. Nhiều người dễ bị viêm khớp tay trái hoặc tay phải phụ thuộc vào việc thuận làm theo tay nào. Vì vậy, để tránh làm tổn thương ở tay, người bệnh nên biết cách chuyển đổi công việc từ tay này sang tay khác để giảm áp lực sau thời gian dài.
• Đổi tư thế nằm, thói quen làm việc. Không ngủ đè lên cánh tay hay khuỷu, cổ tay. Hạn chế tối đa việc chống cằm, tì khuỷu tay vào vật cứng. Hãy chọn cách ngủ thoải mái nhất để tay không bị tê cứng, nhức mỏi khi tỉnh dậy. Đồng thời, những người làm nhân viên văn phòng hoặc công nhân cũng nên thường xuyên đổi tư thế của cổ tay để giảm khả năng bị viêm.
• Bổ sung dưỡng chất như đã nói ở trên để hệ xương được nuôi dưỡng đầy đủ và chắc khỏe. Tốt nhất nên cung cấp đủ các loại canxi, vitamin D, magie và các khoáng chất cần thiết cho xương khác.
• Massage cổ khớp tay bằng cách xoa bóp, từ đó làm giảm lưu thông máu và làm cho sụn khớp phát triển. Trong khi massage bạn có thể dùng thêm dầu hoặc các thuốc trị đau, viêm khác.
• Tập vật lý trị liệu bằng các bài xoay bàn tay, khuỷu tay, cổ tay. Đồng thời kéo dãn phần cơ , giúp người bệnh cải thiện tình trạng. Trước khi đi ngủ bạn có thể xem phim hoặc đi lại nhẹ nhàng để thư giãn đầu óc cũng như hỗ trợ lưu thông máu.
• Thay đổi thói quen bẻ ngón tay, cổ tay để tránh làm khớp các ngón, cổ tay bị tổn thương. Đây là cách để bạn hạn chế tình trạng viêm khớp mãn tính có thể xảy đến bất cứ lúc nào.
• Đi khám bác sĩ ngay nếu thấy tay đau nhức kéo dài không dứt mà chưa rõ nguyên nhân.

Tóm lại, viêm khớp tay là bệnh lý rất dễ mắc. Nó khiến tay người bệnh bị đau, nhức mỏi, khó cử động. Để tránh bị phiền toái và gặp cản trở trong sinh hoạt thường ngày do tình trạng này gây nên, tốt nhất bạn nên khám và chữa từ sớm. Bạn cũng có thể tiến hành các cách chăm sóc, bảo vệ các xương tay tại nhà ngay từ khi chưa có biểu hiện bệnh.