Huyệt Đốc Du: Cách Xác Định Và Tác Dụng Với Sức Khỏe

Vị trí huyệt Đốc Du
Huyệt Đốc Du
  • Tên gọi khác: Huyệt Đốc Mạch Du, huyệt Tương Cái, huyệt cao Ích.
  • Vị trí: Nằm ở hai bên xương sống, dưới gai đốt sống lưng 6.
  • Tác dụng: Chữa đau lưng trên, mẩn ngứa, cứng gáy, vẹo cổ,...

Huyệt Đốc Du được biết đến là một trong những huyệt quan trọng trong Y học cổ truyền. Không chỉ mang lại những lợi ích về sức khỏe mà huyệt đạo này còn đóng vai trò then chốt trong việc điều hòa khí huyết và cải thiện chức năng của hệ thần kinh. Việc hiểu rõ và ứng dụng đúng huyệt Đốc Du có thể giúp điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, từ căng thẳng tinh thần đến các rối loạn cơ xương khớp. Hãy cùng khám phá về vị trí, công dụng và cách thức tác động lên Đốc Du huyệt để có thêm kiến thức chăm sóc sức khỏe hiệu quả. 

Vị trí huyệt Đốc Du

Huyệt Đốc Du hay còn được gọi là huyệt Đốc Mạch Du, huyệt Tương Cái, huyệt cao Ích. Đây là một trong những huyệt đạo có ý nghĩa quan trọng và là huyệt thứ 16 trong Bàng Quang kinh với khả năng tán khí Dương ở Đốc Mạch. 

Theo các tài liệu ghi chép cũ, “Đốc” chính là thống lĩnh – đốc suất, còn “Du” được hiểu là nơi kinh khí ra vào. Vậy nên Đốc Du mang nghĩa là đưa kinh khí vào mạch Đốc – mạch thống trị của các kinh dương. 

Tham khảo: Huyệt Vị Du Và Những Lợi Ích Về Sức Khỏe Đáng Kinh Ngạc

Vị trí huyệt Đốc Du
Vị trí huyệt Đốc Du

Huyệt Đốc du nằm ở hai bên xương sống, dưới gai đốt sống lưng 6. Đo ngang ra 1.5 thốn và ngang huyệt Linh Đài. Ngoài ra, bạn có thể xác định huyệt bằng cách lấy điểm giao nhau của đường ngang qua đầu mỏm gai đốt sống lưng số 6 và đường thẳng ngoài mạch Đốc 1.5 tấc. Đây chính là vị trí huyệt Đốc Du mà bạn cần tìm. 

Trong Y học hiện đại, phía dưới da của huyệt là cơ thang, cơ lưng to, cơ lưng dài cùng cơ ngang gai. Tiếp đó là cơ ngang sườn, cơ bán gai của ngực và trong cùng là phổi. Thần kinh vận động cơ là phần nhánh đám rối cánh tay, nhánh dây thần kinh sọ não Xi, nhánh đám rối cổ sâu, nhánh dây sống lưng 6 cũng như nhánh dây thần kinh gian sườn 6. Vùng da huyệt được chi phối bởi tiết đoạn thần kinh D3. 

Tác dụng của huyệt Đốc Du

Mỗi huyệt đạo trên cơ thể đều có những đặc tính và công dụng riêng biệt với cơ thể. Tương tự, huyệt Đốc Du khi được tác động đúng cách có thể mang đến những lợi ích cải thiện sức khoẻ như sau:

  • Chữa đau lưng trên. 
  • Trị mẩn ngứa. 
  • Cải thiện tình trạng cứng gáy, vẹo cổ. 
  • Hỗ trợ điều trị đau vùng tim, nấc. 

Cách tác động lên huyệt Đốc Du

Các tác động lên huyệt Đốc Du thường là châm cứu và bấm huyệt. Tuy nhiên, mỗi bệnh lý sẽ được ứng dụng một phương pháp điều trị phù hợp riêng. Chi tiết như sau:

Chữa đau vai gáy

Để làm giảm tình trạng đau cứng cổ, quay cổ khó khăn hoặc không thể cúi cổ, nhất là ở những người làm việc lâu trong một tư thế như học sinh, nhân viên văn phòng, tài xế lái xe,… Các bạn có thể tác động đồng thời lên huyệt Đốc Du, huyệt Phong Môn, huyệt Phong Trì, huyệt Kiên tỉnh và huyệt Đại Chuỳ theo cách sau:

  • Xác định vị trí các huyệt đạo phía trên và dùng đầu ngón tay cái day, ấn vào các huyệt, giữ nguyên trong 15 – 20 giây. 
  • Trong quá trình bấm huyệt cần kết hợp vận động cổ. Người thực hiện dùng một tay kê ở cổ bệnh nhân để làm điểm tựa, tay còn lại điều khiển cổ nghiêng theo các tư thế như trái – phải – cúi – ngửa. 
  • Kiểm tra cùng cơ huyệt Đốc Du ở người bệnh xem có bị co cứng hay không. Trường hợp bệnh nhân bị đau thì bấm kết hợp day nhẹ để giảm cảm giác mỏi vai gáy, giúp họ vận động dễ dàng hơn.

Tham khảo: Huyệt Thiên Tông – Vị Trí, Công Dụng Và Cách Tác Động Hiệu Quả

Cải thiện tình trạng đau vai gáy bằng cách xoa bóp các huyệt đạo quanh khu vực
Cải thiện tình trạng đau vai gáy bằng cách xoa bóp các huyệt đạo quanh khu vực

Trị mẩn ngứa

Phần lớn tình trạng mẩn ngứa đến từ việc ăn uống, suy nhược cơ thể hoặc kích ứng với thời tiết thay đổi,… Trong Y học cổ truyền, bấm huyệt trị mẩn ngứa sẽ giúp các huyệt đạo hoạt động mạnh hơn cũng như kích thích các tạng trong cơ thể tăng khả năng đào thải độc tố ra ngoài. 

Cách trị mẩn ngứa thông qua Đốc Du huyệt được thực hiện như sau:

  • Xác định huyệt Cách Du, huyệt Đốc Du, huyệt Phế Du, huyệt Huyết Hải, huyệt Khúc Trì. 
  • Sử dụng ngón cái day ấn vào các huyệt đạo trên và giữ nguyên trong 15 – 20 giây. Sau đó từ từ ấn, day với lực vừa phải theo chiều kim đồng hồ và tăng dần cường độ. 
  • Lặp lại khoảng 3 – 5 lần một ngày, mỗi lần kéo dài từ 2 – 3 phút. 

Bên cạnh đó, bạn có thể tác động bằng cách châm cứu để cải thiện tình trạng mẩn ngứa bằng cách:

  • Sử dụng kim châm xiên về phía cột sống khoảng 0.5 – 0.8 thốn. 
  • Cứu 3 – 5 tráng thì ôn cứu khoảng 5 – 10 phút. 

Giảm tình trạng đau ngực

Đau ngực có thể là vấn đề cảnh báo các bệnh tim mạch nên cần phát hiện, điều trị kịp thời để tránh biến chứng nguy hiểm. Một trong những biện pháp giúp cải thiện cơn đau huyệt quả chính là tác động lên huyệt vị bằng cách bấm huyệt. Phương pháp này sẽ giúp điều chỉnh lượng máu mà không gây áp lực lên tim hay ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ. 

  • Xác định vị trí huyệt. 
  • Dùng tay hoặc dụng cụ bấm huyệt chuyên dụng ấn và day với lực vừa phải theo chiều kim đồng hồ. Sau đó tăng dần cường độ tới khi thấy hơi đau tức ở vùng ngực thì dừng lại. 
  • Lặp lại khoảng 3 – 5 lần mỗi ngày, thực hiện trong 2 – 3 phú hoặc khi có cơn đau tức ngực xuất hiện. 

Đọc ngay: Huyệt Thận Du Ở Đâu, Tác Động Thế Nào Cho Hiệu Quả?

Làm giảm tình trạng đau tức vùng ngực bằng cách bấm huyệt hoặc châm cứu
Làm giảm tình trạng đau tức vùng ngực bằng cách bấm huyệt hoặc châm cứu

Lưu ý nếu bệnh nhân có biểu hiện tím tái mặt mày, toát mồ hôi, các cơn đau dồn dập, liên tục thì không nên áp dụng biện pháp tác động này. Thay vào đó mọi người nên đưa bệnh nhân tới bệnh viện ngay để được cấp cứu và điều trị kịp thời. 

Phối cùng các huyệt đạo khác

Các huyệt đạo trên cơ thể có thể phối hợp cùng nhau để tăng hiệu quả điều trị. Vì thế, nếu Đốc Du huyệt được phối cùng các huyệt đạo khác sẽ mang tới những công dụng trị bệnh tuyệt vời như:

  • Phối cùng huyệt Chiên Trung trị ho. 
  • Điều trị chứng ngứa ngoài da bằng cách phối cùng huyệt Huyết Hải, huyệt Phế Du, huyệt Khúc Trì và huyệt Cách Du. 
  • Chữa viêm chân lông thông qua huyệt Cách Du, huyệt Tâm Du và châm qua huyệt Đại Chuỳ. 

Lưu ý khi tác động lên huyệt Đốc Du

Huyệt Đốc Du chỉ phát huy tác dụng cải thiện sức khỏe, hỗ trợ trị bệnh hiệu quả nếu được tác động đúng cách. Vậy nên khi châm cứu, bấm huyệt lên huyệt đạo này, các bạn cần lưu ý những điều sau:

  • Day ấn với động tác nhịp nhàng, châm kim ở độ sâu vừa phải để tránh làm tổn thương hoặc làm ảnh hưởng xấu tới sức khoẻ. 
  • Hiệu quả điều trị bệnh từ cách bấm huyệt, châm cứu cần thực hiện kiên trì. Liệu trình có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng, diễn tiến của bệnh cũng như chỉ định từ bác sĩ, thầy thuốc. 
  • Bệnh nhân đang mang thai, người trên 45 tuổi cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện. 
  • Nếu trong quá trình trị liệu, người bệnh cảm thấy chóng mặt, đổ nhiều mồ hôi, hoa mắt, tim đập nhanh,… cần lập tức ngừng bấm huyệt, châm cứu để tránh các biến chứng nguy hiểm. 
  • Chỉ nên bấm huyệt, châm cứu theo liệu trình được hướng dẫn từ những người có chuyên môn, không tự ý làm tại nhà nếu không có kiến thức. 

Tìm hiểu ngay: Huyệt Thần Khuyết Ở Đâu? Tác Dụng Của Huyệt Với Sức Khỏe

Chỉ thực hiện trị liệu ở những cơ sở Y học cổ truyền uy tín, chất lượng
Chỉ thực hiện trị liệu ở những cơ sở Y học cổ truyền uy tín, chất lượng

Trên đây là những thông tin về huyệt Đốc Du mà bạn cần nắm rõ trước khi có ý định tác động lên huyệt vị này. Tuy nhiên, tình trạng bệnh lý, cơ địa ở từng người là khác nhau nên bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ – người có chuyên môn để việc trị liệu diễn ra thuận lợi hơn.