Giảo Cổ Lam Là Gì? Có Tác Dụng Thế Nào Đến Sức Khỏe

Giữa vô vàn các loại thảo dược quý giá từ thiên nhiên, giảo cổ lam nổi bật như một viên ngọc sáng với nhiều tác dụng vượt trội cho sức khỏe. Được ví như “nhân sâm phương Nam”, giảo cổ lam không chỉ mang lại lợi ích trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch, mà còn giúp tăng cường sức đề kháng và chống lão hóa hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá sâu hơn về thành phần, công dụng và cách sử dụng giảo cổ lam để tận dụng tối đa những giá trị tuyệt vời mà thảo dược này mang lại.

Tìm hiểu về giảo cổ lam

Trước khi tìm hiểu công dụng, cách dùng giảo cổ lam các bạn cần nắm được một số thông tin về thảo dược này. Chi tiết như sau: 

Giảo cổ lam là cây gì?

Giảo cổ lam là một loại cây dây leo thân thảo, thuộc họ Bầu bí (Cucurbitaceae), có tên khoa học là Gynostemma pentaphyllum. Cây có nguồn gốc từ các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản,…

Tham khảo: Cây Bìm Bịp Là Gì? Cần Lưu Ý Gì Khi Trong Điều Trị Bệnh Lý

Giảo cổ lam có nhiều tên gọi khác nhau như: Ngũ diệp sâm, trường sinh thảo, cỏ trường thọ, dền toòng, cổ yếm,… Cây được sử dụng từ lâu đời trong Y học cổ truyền để điều trị nhiều bệnh khác nhau.

Đặc điểm chung

Giảo cổ lam thuộc loại thực vật thân thảo, dây leo, mọc leo nhờ tua cuốn đơn ở nách lá. Thân mảnh, hơi có rãnh, nhẵn, dài khoảng 1 – 2 mét. Lá đơn xẻ chân vịt rất sâu trông như lá kép chân vịt, mỗi càng có 3, 5 hoặc 7 lá. Hoa đơn tính khác gốc (cây đực và cây cái riêng biệt), màu trắng, mọc thành cụm hình chuỳ. Quả khô hình cầu, đường kính 5 – 9mm, khi chín màu đen.

Phân bố, sinh thái

Ngũ diệp sâm mọc tự nhiên ở các khu rừng nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là ở vùng núi cao với độ ẩm cao và đất giàu dinh dưỡng. Cây có khả năng thích nghi tốt với môi trường khắc nghiệt và có thể phát triển mạnh mẽ trong các điều kiện khí hậu khác nhau.

Cây mọc ở độ cao 200 – 2.000 m, trong các rừng thưa, ẩm ở Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Indonesia, Triều Tiên và một số nước châu Á khác. Ở Việt Nam, cây được tìm thấy nhiều ở khu vực vùng núi đá vôi thuộc tỉnh Hòa Bình, vùng núi Fansipan thuộc tỉnh Sapa.

Giảo cổ lam có vị hơi đắng, sau ngọt (tiền khổ hậu cam) và có chứa nhiều hợp chất có tác dụng dược lý quý giá. 

Phân loại

Dựa theo số lượng lá trên mỗi cành mà ngũ diệp sâm được chia thành 3 loại:

• Giảo cổ lam 3 lá: Thường mọc nhiều ở phần to nhất của thân dây leo, do không có bị thơm, lại khá nhạt nên ít được sử dụng để làm thảo dược. 
• Giảo cổ lam 5 lá: Là loại lá được dùng nhiều nhất vì chúng có chứa nhiều công dụng tốt. Thêm vào đó, loại 5 lá còn có mùi thơm dịu nhẹ, hậu uống có vị ngọt thanh. Tuy nhiên, ngũ diệp sâm 5 lá thường chỉ mọc ở vùng núi đá vôi ở độ cao khoảng 1000m so với mực nước biển. 
• Giảo cổ lam 7 lá: Chủ yếu mọc dại, không có mùi thơm và rất đắng nên khá khó uống, hiếm khi được dùng. 

Xem thêm: Công dụng của cây xương khỉ khi chữa bệnh ung thư

Thành phần hóa học

Giảo cổ lam chứa nhiều thành phần hóa học có lợi cho sức khỏe đã được nghiên cứu và xác nhận bởi nhiều nhà khoa học. Cụ thể như sau: 

• Saponin: Đây là thành phần chính của ngũ diệp sâm, chúng có nhiều loại với cấu trúc khác nhau. Trong đó, một số hoạt chất có cấu trúc giống với saponin trong nhân sâm (ginseng ozit). Saponin trong ngũ diệp sâm có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, bảo vệ gan, tim mạch, hạ huyết áp, hạ đường huyết, phòng chống ung thư,…
• Flavonoid: Ngũ diệp sâm chứa nhiều loại flavonoid khác nhau như rutin, quercetin, isoquercetin,… Flavonoid có tác dụng chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, ung thư, tiểu đường,…
• Polysaccharide: Các Polysaccharide có trong ngũ diệp sâm như glucan, xylan, mannan,… có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, chống ung thư, hạ đường huyết, hạ cholesterol,…

Ngoài ra, ngũ diệp sâm còn chứa các vitamin B1, B2, B6, C, E, K, axit amin và các nguyên tố vi lượng như kẽm, selen, mangan, sắt,…

Tác dụng của giảo cổ lam

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng ngũ diệp sâm có thể mang đến cho người dùng những tác dụng nổi bật như sau:

• Điều chỉnh mức đường huyết, tăng cường hoạt động – cải thiện độ nhạy insulin và giúp kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả.
• Giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), ngăn ngừa sự hình thành các mảng bám trong động mạch, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Ức chế sự phát triển của một số loại tế bào ung thư, bao gồm ung thư gan, phổi và dạ dày. Đồng thời giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại tế bào ung thư.
• Bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại như rượu và các chất độc hại khác, đồng thời hỗ trợ quá trình giải độc gan.
• Bảo vệ tế bào khỏi sự tấn công của các gốc tự do, ngăn ngừa lão hóa cũng như hỗ trợ duy trì sức khỏe tổng thể.
• Tăng cường năng lượng, giảm mệt mỏi và cải thiện sức khỏe tâm thần. Từ đó làm giảm căng thẳng và lo âu, cải thiện tinh thần.
• Tăng cường chuyển hóa, hỗ trợ quá trình đốt cháy chất béo và giảm cân.
• Cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm các triệu chứng khó tiêu, đầy hơi, cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa. 

Đọc ngay: Trinh Nữ Hoàng Cung Có Tác Dụng Gì Với Sức Khỏe?

Cách dùng giảo cổ lam hiệu quả

Ngũ diệp sâm được dùng bằng cách pha thành trà uống. Bạn có thể dùng trà giảo cổ lam khô hoặc dạng bột để thực hiện. Chi tiết như sau:

Trà giảo cổ lam khô

Nguyên liệu:

• 10-20 gram ngũ diệp sâm khô.
• 500ml nước sôi.

Cách pha:

• Rửa sạch ngũ diệp sâm khô.
• Đun sôi nước, sau đó cho ngũ diệp sâm vào.
• Đậy nắp và hãm trà trong khoảng 10 – 15 phút.
• Rót trà ra ly và uống khi còn ấm.

Liều lượng: Uống 2 – 3 tách trà mỗi ngày, nên uống trước bữa ăn để tăng cường hiệu quả giảm cân và kiểm soát đường huyết.

Trà giảo cổ lam dạng bột

Nguyên liệu:

• 1 – 2 thìa cà phê bột ngũ diệp sâm.
• 200 – 300ml nước ấm.

Cách pha:

• Cho bột ngũ diệp sâm vào ly.
• Đổ nước ấm vào và khuấy đều cho đến khi bột tan hoàn toàn.
• Uống ngay sau khi pha.

Xem ngay: Dây Thìa Canh Là Gì? Đặc Điểm, Tác Dụng Với Sức Khỏe

Liều lượng: Uống 1 – 2 lần mỗi ngày, tùy theo nhu cầu và hướng dẫn của chuyên gia y tế.

Tác dụng phụ của giảo cổ lam

Mặc dù ngũ diệp sâm được biết đến với nhiều lợi ích, nhưng việc sử dụng nó cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, đặc biệt là khi sử dụng không đúng cách hoặc quá liều. Chẳng hạn như:

• Đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
• Quá mẫn cảm, ức chế hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng. 
• Tương tác với thuốc chống đông máu, thuốc trị bệnh tiểu đường, thuốc chống tăng huyết áp. 
• Giảm huyết áp, gây chóng mặt, ngất xỉu ở bệnh nhân bị huyết áp thấp. 
• Tổn thương gan. 
• Rối loạn hormone. 
• Mất ngủ, đau đầu. 

Giảo cổ lam giá bao nhiêu? Mua giảo cổ lam ở đâu?

Giá của giảo cổ lam có sự chênh lệch dựa theo các yếu tố như chất lượng, nguồn gốc và dạng bào chế (trà, bột, viên nang). Ví dụ:

• Trà giảo cổ lam: Khoảng 150.000 – 300.000 đồng/kg tùy thuộc vào chất lượng và thương hiệu.
• Bột giảo cổ lam: Khoảng 200.000 – 400.000 đồng/kg.
• Viên nang giảo cổ lam: Khoảng 200.000 – 500.000 đồng/hộp (tùy theo số lượng viên trong hộp và hàm lượng ngũ diệp sâm).

Để mua giảo cổ lam, bạn có thể tìm đến các địa chỉ sau:

• Các nhà thuốc Đông y: Nhiều nhà thuốc Đông y truyền thống có bán ngũ diệp sâm dưới dạng trà, bột hoặc viên nang. Đây là địa chỉ tin cậy để mua các sản phẩm thảo dược chất lượng.
• Cửa hàng thảo dược uy tín: Các cửa hàng chuyên bán thảo dược và thực phẩm chức năng thường có sẵn ngũ diệp sâm. Bạn có thể tìm các cửa hàng này tại các thành phố lớn hoặc mua trực tuyến.
• Trang web thương mại điện tử: Các trang web thương mại điện tử như Lazada, Shopee, Tiki cũng cung cấp ngũ diệp sâm từ nhiều nhà cung cấp khác nhau. Khi mua hàng trực tuyến, bạn nên chọn các nhà cung cấp uy tín và đọc kỹ đánh giá của khách hàng trước khi mua.
• Siêu thị lớn: Một số siêu thị lớn cũng có thể cung cấp ngũ diệp sâm dưới dạng trà hoặc thực phẩm chức năng. Bạn có thể tìm thấy chúng trong khu vực dành cho sản phẩm thảo dược và sức khỏe.
• Chợ địa phương: Ở một số khu vực, đặc biệt là các vùng nông thôn hoặc chợ thảo dược, mọi người có thể tìm thấy giảo cổ lam tươi hoặc đã được sơ chế.

Lưu ý khi dùng ngũ diệp sâm

Khi sử dụng giảo cổ lam bạn cần lưu ý những điều sau:

• Liều lượng sử dụng ngũ diệp sâm khuyến cáo là 5 – 10g mỗi ngày bằng các pha trà, dùng viên uống hoặc cao giảo cổ lam.
• Nên bắt đầu sử dụng với liều lượng thấp và tăng dần theo thời gian nếu cơ thể thích nghi tốt.
• Tránh uống trà ngũ diệp sâm vào buổi tối vì thảo dược này có thể làm tăng sự hưng phấn, tăng nhịp tim gây khó ngủ. Hãy uống trà trước bữa ăn trưa 30 phút hoặc sau khi ăn sáng 1 tiếng để tăng tập trung, giúp tinh thần minh mẫn hơn. 
• Sử dụng trà ngũ diệp sâm trong ngày, không để lại qua đêm. 
• Không dùng quá liều ngũ diệp sâm vì có thể gây ra các tác dụng phụ như tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, hạ huyết áp,…
• Ngũ diệp sâm an toàn cho hầu hết mọi người. Tuy nhiên, một số đối tượng cần lưu ý khi sử dụng như phụ nữ mang thai, trẻ em dưới 6 tuổi, người đang sử dụng thuốc Tây, người mắc bệnh nền như tim mạch, huyết áp thấp, tiểu đường,… 
• Không nên sử dụng ngũ diệp sâm đã bị mốc, hỏng hoặc có mùi vị lạ.

Nên đọc: Đối tượng không nên dùng cây cà gai leo

Một số câu hỏi liên quan

Ngoài những thông tin nêu trên, nhiều người khi tìm hiểu về ngũ diệp sâm còn đặt ra một số câu hỏi như sau:

Uống giảo cổ lam hàng ngày có tốt không?

Giảo cổ lam là một loại thảo dược có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, được sử dụng từ lâu đời trong Y học cổ truyền. Tuy nhiên, uống giảo cổ lam thường xuyên có tốt không vẫn là một câu hỏi được nhiều người quan tâm.

Theo các chuyên gia, việc uống giảo cổ lam hàng ngày có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cần đảm bảo đúng liều lượng, thời gian sử dụng để đảm bảo an toàn, hiệu quả. Ngoài ra, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng ngũ diệp sâm nếu bạn đang mang thai, cho con bú, trẻ em dưới 6 tuổi hoặc có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.

Trà giảo cổ lam loại nào tốt?

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại trà ngũ diệp sâm khác nhau, khiến người tiêu dùng băn khoăn không biết lựa chọn loại nào tốt. Dưới đây là một số tiêu chí để bạn đánh giá trà ngũ diệp sâm tốt:

• Nên chọn mua trà giảo cổ lam có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, được trồng tại các vùng nguyên liệu sạch và được kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt.
• Nên chọn ngũ diệp sâm 5 lá vì chúng có hàm lượng dược chất cao hơn 3 và 7 lá.
• Chọn mua trà ngũ diệp sâm được chế biến theo phương pháp truyền thống, đảm bảo giữ được tối đa hàm lượng dược chất trong lá.
• Trà ngũ diệp sâm tốt có màu vàng xanh tự nhiên, hương thơm nhẹ nhàng và vị đắng nhẹ.
• Hãy mua trà ngũ diệp sâm của các thương hiệu uy tín, có sản phẩm được nhiều người tin dùng.

Dưới đây là một số loại trà ngũ diệp sâm được đánh giá tốt trên thị trường:

• Trà giảo cổ lam Kim Bách Niên: Loại trà này được làm từ lá ngũ diệp sâm 5 lá được trồng tại vùng núi Mộc Châu, Sơn La. Trà có màu vàng xanh tự nhiên, hương thơm nhẹ nhàng và vị đắng nhẹ.
• Trà giảo cổ lam Viện Dược liệu: Trà được sản xuất bởi Viện Dược liệu Trung ương, đảm bảo chất lượng và an toàn cho người sử dụng. Trà có màu vàng xanh, hương thơm nhẹ nhàng và vị đắng nhẹ.
• Trà giảo cổ lam Tuệ Minh: Là loại trà được làm từ lá ngũ diệp sâm 5 lá trồng tại vùng núi Ba Vì, Hà Nội. Trà có màu vàng xanh, hương thơm dịu nhẹ và vị đắng thanh.

Bạn nên chọn mua trà ngũ diệp sâm tại các cửa hàng uy tín để đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Trà giảo cổ lam có giảm cân không?

Theo các nghiên cứu khoa học, trà ngũ diệp sâm có thể hỗ trợ giảm cân nhờ một số cơ chế sau:

• Kích thích quá trình chuyển hóa trong cơ thể, giúp đốt cháy nhiều calo hơn.
• Giảm cảm giác thèm ăn, từ đó giúp bạn kiểm soát lượng thức ăn nạp vào cơ thể tốt hơn.
• Giảm lượng cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL), hạn chế quá trình tích tụ mỡ thừa trong cơ thể.

Tuy nhiên, trà giảo cổ lam chỉ là một phương pháp hỗ trợ giảm cân, hiệu quả giảm cân còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như chế độ ăn uống, tập luyện thể dục thể thao, thói quen sinh hoạt,…

Giảo cổ lam 5 lá hay 7 lá tốt hơn?

Việc lựa chọn giảo cổ lam 5 lá hay 7 lá tốt hơn phụ thuộc vào mục đích sử dụng và nhu cầu cá nhân của bạn.

Về mặt thành phần hóa học:

• Ngũ diệp sâm 5 lá có hàm lượng saponin cao hơn, đặc biệt là các saponin có tác dụng hạ huyết áp, hạ mỡ máu, bảo vệ gan và chống lão hóa.
• Ngũ diệp sâm 7 lá có hàm lượng flavonoid cao hơn, giúp tăng cường hệ miễn dịch và chống oxy hóa.

Về mặt hương vị:

• Ngũ diệp sâm 5 lá có vị đắng nhẹ, dễ uống hơn.
• Ngũ diệp sâm 7 lá có vị đắng gắt hơn.

Nếu bạn muốn sử dụng ngũ diệp sâm để hạ huyết áp, hạ mỡ máu, bảo vệ gan và chống lão hóa, bạn nên chọn ngũ diệp sâm 5 lá. Trường hợp muốn sử dụng giảo cổ lam để tăng cường hệ miễn dịch và chống oxy hóa, bạn có thể chọn ngũ diệp sâm 7 lá. Nếu bạn không thích vị đắng, bạn nên chọn ngũ diệp sâm 5 lá.

Bằng cách nắm được các thông tin nêu trên cũng như việc tuân thủ các hướng dẫn và lưu ý đã được đề cập trong bài viết. Hy vọng bạn có thể sử dụng giảo cổ lam một cách hiệu quả và an toàn để cải thiện sức khỏe.