Diệp Hạ Châu Là Gì? Tác Dụng, Cách Dùng Và Lưu Ý Cần Biết

Diệp hạ châu là một loại thảo dược quý từ thiên nhiên, từ lâu đã được biết đến với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Không chỉ nổi tiếng với khả năng bảo vệ gan, giải độc cơ thể, diệp hạ châu còn được ưa chuộng nhờ vào tác dụng chống viêm, kháng khuẩn và hỗ trợ điều trị tiểu đường. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết về những lợi ích sức khỏe mà thảo dược này mang lại. Cùng với đó là hướng dẫn cách sử dụng và những lưu ý quan trọng khi dùng. 

Thông tin tổng quan

Để hiểu hơn về công dụng của diệp hạ châu cũng như cách sử dụng thảo dược này một cách hiệu quả, các bạn cần nắm được những thông tin cơ bản sau đây: 

Đọc ngay: Dây Thìa Canh Là Gì? Đặc Điểm, Tác Dụng Với Sức Khỏe

Diệp hạ châu là gì?

Diệp hạ châu còn được gọi là cây chó đẻ, chó đẻ răng cưa, cây cau trời. Loại cây thân thảo này mọc hoang ở nhiều nơi tại Việt Nam và các nước châu Á. Cây có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh về gan.

• Tên khoa học: Phyllanthus urinaria.
• Họ: Phyllanthaceae (Họ Diệp hạ châu).
• Bộ: Malpighiales (Bộ Malpighiales).

Đặc điểm tự nhiên

Các đặc điểm tự nhiên của cây diệp hạ châu gồm có:

• Thân cây: Diệp hạ châu là cây thân thảo, mình nhỏ, thường mọc thẳng đứng hoặc hơi nằm, có màu xanh/đỏ tím, cao khoảng 30 – 60 cm.
• Lá: Lá cây chó đẻ răng cưa mọc so le, dạng lá kép lông chim lẻ. Lá nhỏ, hình bầu dục, nhọn ở hai đầu, màu xanh đậm, dài khoảng 1 – 2 cm, rộng 0,5 – 1 cm.
• Hoa: Hoa nhỏ, mọc đơn độc hoặc thành cụm ở nách lá, không có cuống, màu trắng hoặc xanh nhạt. Hoa đơn tính cùng gốc, hoa đực và hoa cái mọc trên cùng một cây.
• Quả: Hình cầu, nhỏ, đường kính khoảng 2 – 3 mm, mọc dưới lá, mỗi quả chứa 3 mảnh vỏ và hạt nhỏ màu nâu.

Phân bố

Diệp hạ châu thường mọc hoang ở những nơi ẩm ướt như ven đường, bờ ruộng, bãi cỏ và các vùng đất hoang. Cây thích nghi tốt với nhiều loại đất khác nhau, từ đất pha cát đến đất sét,  phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm:

Tham khảo: Cà Gai Leo – Công Dụng, Cách Dùng Và Những Lưu Ý Cụ Thể

• Việt Nam: Phân bố chủ yếu ở các vùng đồng bằng, trung du và miền núi, từ Bắc vào Nam.
• Các nước Đông Nam Á: Diệp hạ châu cũng xuất hiện nhiều ở Thái Lan, Lào, Campuchia, Indonesia, Malaysia.
• Các khu vực khác: Loại cây này cũng được tìm thấy ở một số khu vực khác như Ấn Độ, Trung Quốc và Châu Phi.

Thu hái, chế biến

Diệp hạ châu có thể được thu hái quanh năm, nhưng thời điểm thu hái tốt nhất là vào mùa hè và mùa thu. Đây là thời điểm cây đang phát triển mạnh và có nhiều dưỡng chất. Theo đó, mọi người tiến hành thu hoạch cây diệp hạ châu bằng cách nhổ toàn bộ cây lên, rửa sạch và loại bỏ các phần hư hỏng. Sau đó, cây được phơi khô hoặc sấy khô để bảo quản.

Sau khi thu hái, diệp hạ châu cần được chế biến và bảo quản đúng cách để giữ nguyên các dược chất có lợi. Dưới đây là các bước chế biến cây chó đẻ răng cưa:

• Rửa sạch cây chó đẻ răng cưa để loại bỏ bụi bẩn và các tạp chất.
• Cắt cây thành các đoạn nhỏ để dễ dàng phơi khô hoặc sấy khô.
• Với các phơi khô, bạn đặt cây chó đẻ răng cưa lên giàn phơi ở nơi thoáng mát, có ánh nắng nhẹ và tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời quá gắt. Quá trình phơi khô kéo dài khoảng 3 – 5 ngày.
• Trong trường hợp muốn sấy khô, bạn cần dùng máy sấy ở nhiệt độ khoảng 50 – 60 độ C để sấy khô cây. Quá trình này giúp bảo quản cây lâu hơn và giữ nguyên các dược chất.
• Sau khi khô, diệp hạ châu được bảo quản trong túi nilon kín hoặc lọ thủy tinh, đặt ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh sáng trực tiếp.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận sử dụng được của diệp hạ châu là toàn cây, bao gồm lá, thân non và cành non. Tuy nhiên, lá cây chó đẻ là bộ phận được sử dụng phổ biến nhất. Lá diệp hạ châu có thể được sử dụng ở dạng tươi hoặc khô. Lá tươi thường được giã lấy nước uống hoặc nấu canh. Lá khô có thể được pha trà hoặc sắc lấy nước uống. Phần thân non, cành non được dùng để làm thuốc bằng cách phơi khô, sắc lấy nước uống. 

Xem thêm: Trinh Nữ Hoàng Cung Có Tác Dụng Gì Với Sức Khỏe?

Thành phần hóa học

Diệp hạ châu có chứa các thành phần hóa học như sau:

• Nhóm flavonoid: Kaempferol, Quercetin, Rutin, Isoquercetin, Apigenin.
• Nhóm triterpen: Stigmasterol, β-Sitosterol, Acid ursolic, Acid oleanolic.
• Nhóm alkaloid: Phyllanthin, Hypophyllanthin, Lignan, Axit hữu cơ, Vitamin (B1, B2, C) và các khoáng chất như kali, natri, canxi, sắt,…
• Các hợp chất khác: Saponins, Phyllanthusiin D và Urinaria A.

Tác dụng của diệp hạ châu

Diệp hạ châu chữa bệnh gì là một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm. Được biết, diệp hạ châu nếu được sử dụng đúng cách sẽ mang lại những tác dụng chữa bệnh như sau:

• Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan như viêm gan siêu vi B, C, xơ gan, gan nhiễm mỡ. Đồng thời giúp hồi phục chức năng gan, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là nguy cơ ung thư gan. 
• Hạ huyết áp hiệu quả, an toàn và ít gây tác dụng phụ.
• Giảm lượng cholesterol xấu (LDL) trong máu, tăng lượng cholesterol tốt (HDL), giúp bảo vệ tim mạch.
• Cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng của cơ thể, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường xung quanh. 
• Tác dụng lợi tiểu, giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể, hỗ trợ điều trị các bệnh về đường tiết niệu.
• Thanh lọc cơ thể, giải độc gan, giải độc máu, hỗ trợ điều trị mụn nhọt, rôm sảy, dị ứng.
• Điều trị các bệnh da liễu như mụn nhọt, lở loét, viêm da dị ứng, nấm da,… Bên cạnh đó, cây chó đẻ răng cưa còn có khả năng hỗ trợ trị bệnh tiểu đường, ung thư, giảm đau nhức, an thần, giải tỏa căng thẳng và chống lão hóa. 

Tìm hiểu thêm: Cách trồng cây xương khỉ

Liều lượng, cách sử dụng diệp hạ châu

Cây chó đẻ có thể được sử dụng dưới dạng:

• Trà: Pha 20g diệp hạ châu đã phơi khô vào ấm và rót nước sôi vào. Có thể uống trà cây chó đẻ thay nước lọc hàng ngày.
• Sắc lấy nước uống: Cho 30g cây chó đẻ răng cưa đã phơi khô vào nồi, thêm 1 lít nước và sắc lấy nước uống. Có thể uống nước sắc cây chó đẻ 2 lần/ngày.
• Giã lấy nước uống: Giã nát 50g lá diệp hạ châu tươi, thêm 500ml nước và lọc lấy nước uống, uống nước giã cây chó đẻ răng cưa 2 lần/ngày.
• Nấu canh: Nấu canh cây chó đẻ răng cưa với thịt heo, gà hoặc cá.
• Bột diệp hạ châu: Pha bột với nước ấm hoặc thêm vào sinh tố, nước ép theo hướng dẫn trên bao bì hoặc theo chỉ định từ những người có chuyên môn. 
• Viên nang diệp hạ châu: Sử dụng theo liều lượng được khuyến cáo trên bao bì hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Tác dụng phụ khi sử dụng diệp hạ châu

Khi sử dụng diệp hạ châu không đúng cách hoặc quá liều có thể gây ra một số tác dụng phụ như:

• Buồn nôn, tiêu chảy. 
• Hạ đường huyết quá mức. 
• Đau đầu. 
• Mệt mỏi.
• Dị ứng. 
• Hạ huyết áp, gây chóng mặt, ngất xỉu nhất là khi sử dụng chung với thuốc thuốc hạ huyết áp. 

Diệp hạ châu giá bao nhiêu?

Giá diệp hạ châu có thể thay đổi tùy thuộc vào loại sản phẩm, nguồn gốc xuất xứ và địa điểm bán. Cụ thể như sau:

• Cây chó đẻ răng cưa tươi giá bán dao động từ 20.000 – 30.000 đồng/kg.
• Loại cây chó đẻ răng cưa khô có giá dao động từ 50.000 – 100.000 đồng/kg.
• Diệp hạ châu dạng viên giá bán dao động từ 100.000 – 500.000 đồng/hộp, tùy theo thương hiệu và hàm lượng.
• Diệp hạ châu dạng trà túi lọc được bán với giá khoảng 50.000 – 200.000 đồng/hộp, tùy theo thương hiệu và số lượng túi lọc.

Theo đó, bạn có thể mua cây cau trời tại các chợ, cửa hàng rau củ quả, cửa hàng tạp hóa, các vườn thuốc Nam, nhà thuốc Đông y – Tây y hoặc mua online trên các trang thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki,…

Lưu ý khi sử dụng diệp hạ châu

Muốn sử dụng cây cau trời một cách hiệu quả, đảm bảo an toàn, hạn chế tối đa các tác dụng phụ đáng tiếc, các bạn cần nắm được một số lưu ý sau:

• Mỗi ngày chỉ nên uống 2 – 3 tách trà diệp hạ châu (khoảng 10 – 20 gram cây chó đẻ khô pha với 500ml nước sôi). 
• Hãy uống trà cây chó đẻ răng cưa vào buổi sáng hoặc buổi trưa để không ảnh hưởng đến giấc ngủ. 
• Không nên sử dụng cây cau trời quá liều vì có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, hạ đường huyết,…
• Phụ nữ mang thai, cho con bú và trẻ em dưới 6 tuổi không nên sử dụng cây chó đẻ răng cưa. Người bị các bệnh về gan, thận, tim mạch cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cây cau trời.
• Mua cây cau trời từ các nhà cung cấp uy tín để đảm bảo chất lượng và an toàn. Kiểm tra nguồn gốc, hạn sử dụng và cách bảo quản của sản phẩm.

Đọc thêm: Cây bìm bịp trị bệnh gì?

Một số câu hỏi liên quan

Ngoài những thông tin cơ bản về đặc điểm, thành phần, công dụng, cách sử dụng, lưu ý về cây chó đẻ răng cưa,… Để hiểu hơn về thảo dược này, các bạn có thể tham khảo thêm một số câu hỏi thắc mắc sau đây: 

Uống trà diệp hạ châu có tốt không?

Uống trà diệp hạ châu có nhiều lợi ích cho sức khỏe như hỗ trợ điều trị các bệnh về gan, hạ huyết áp, hạ cholesterol. Đồng thời giúp tăng cường miễn dịch, lợi tiểu, chữa bệnh da liễu, hỗ trợ điều trị ung thư, tiểu đường, giảm đau nhức, an thần, chống lão hóa,… Tuy nhiên, khi sử dụng trà cây chó đẻ răng cưa mọi người cũng cần tuân thủ theo hướng dẫn từ nhà sản xuất hoặc theo chỉ dẫn, sự tư vấn của người có chuyên môn. 

Diệp hạ châu uống nhiều có tốt không?

Mặc dù diệp hạ châu có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng nếu sử dụng quá liều hoặc lạm dụng trong thời gian dài có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như:

• Gây hại cho gan: Diệp hạ châu có tính hàn, nếu sử dụng quá nhiều có thể gây lạnh gan, dẫn đến xơ gan.
• Gây rối loạn tiêu hóa: Cây chó đẻ răng cưa có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, đầy bụng, khó tiêu,…
• Hạ đường huyết: Cây chó đẻ có tác dụng hạ đường huyết, do đó, người bị hạ đường huyết cần thận trọng khi sử dụng. Nếu sử dụng cây chó đẻ răng cưa cùng với thuốc hạ đường huyết, có thể dẫn đến hạ đường huyết quá mức, gây nguy hiểm đến tính mạng.
• Huyết áp thấp: Cây chó đẻ răng cưa cũng có tác dụng hạ huyết áp. Do đó, người bị huyết áp thấp cần thận trọng khi sử dụng. Nếu sử dụng cây chó đẻ cùng với thuốc hạ huyết áp, có thể dẫn đến hạ huyết áp quá mức, gây chóng mặt, ngất xỉu.
• Gây dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với cây cau trời với các biểu hiện như ngứa, nổi mẩn đỏ, khó thở.

Phụ nữ mang thai có được uống diệp hạ châu?

Phụ nữ mang thai không nên sử dụng diệp hạ châu vì có thể gây ra một số nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe của mẹ và bé. Lý do:

• Kích thích co thắt tử cung, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc khiến mẹ bầu sinh non.
• Gây dị tật bẩm sinh.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, cản trở sự phát triển của bé.
• Khiến thai phụ gặp phải các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, hạ đường huyết,… 

Trà diệp hạ châu có giảm cân không?

Trà diệp hạ châu có thể hỗ trợ giảm cân nhờ vào một số cơ chế tác động tích cực đến cơ thể. Lý do là bởi:

• Các hoạt chất có trong cây cau trời có khả năng tăng cường quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Khi quá trình chuyển hóa được cải thiện, cơ thể sẽ đốt cháy calo hiệu quả hơn, giúp giảm mỡ thừa và kiểm soát cân nặng.
• Cây cau trời có tác dụng lợi tiểu, giúp cơ thể thải độc và loại bỏ nước dư thừa. Việc này không chỉ giúp giảm sưng phù mà còn giúp cơ thể nhẹ nhàng hơn, hỗ trợ quá trình giảm cân.
• Cây cau trời có khả năng điều chỉnh mức đường huyết và tăng cường độ nhạy insulin. Việc kiểm soát lượng đường trong máu ổn định giúp ngăn ngừa cảm giác thèm ăn, đặc biệt là các loại thực phẩm ngọt và giàu calo.
• Trà diệp hạ châu có tác dụng kích thích tiêu hóa, giảm triệu chứng đầy hơi và khó tiêu. Khi hệ tiêu hóa hoạt động tốt, quá trình hấp thụ dưỡng chất và loại bỏ chất cặn bã sẽ hiệu quả hơn, góp phần giảm cân.
• Các chất chống oxy hóa có trong cây cau trời giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do. Từ đó giúp cơ thể duy trì sự cân bằng và cải thiện chức năng chuyển hóa, hỗ trợ quá trình giảm cân.

Mua diệp hạ châu ở đâu Hà Nội?

Để mua diệp hạ châu tại Hà Nội, bạn có thể tìm đến một số địa chỉ uy tín dưới đây:

• Nhà Thuốc Đông Y Hồng Tâm: Số 123, Phố Huế, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.
• Nhà Thuốc Đông Y Tuệ Tĩnh:  Số 8, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội
• Cửa Hàng Thảo Dược An Quốc Thái: Số 89, Nguyễn Thái Học, Quận Ba Đình, Hà Nội.
• Siêu Thị Thuốc: Một số siêu thị thuốc lớn như Medicare, Pharmacy có thể có cây chó đẻ răng cưa trong danh mục sản phẩm.
• Chợ Đồng Xuân: Khu chợ nổi tiếng với các loại thảo dược và gia vị, bạn có thể tìm thấy cây chó đẻ răng cưa tại đây.

Sử dụng diệp hạ châu có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu được sử dụng đúng cách và đúng liều lượng. Tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp bạn tận dụng tối đa các lợi ích của cây chó đẻ răng cưa đồng thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe. Nếu có bất kỳ lo ngại nào về sức khỏe khi sử dụng cây chó đẻ, hãy tham khảo ý kiến – sự tư vấn của bác sĩ.