Cây Cỏ Máu Có Tác Dụng Gì? Cách Sử Dụng Trong Chữa Bệnh

Cây cỏ máu là một loại thảo dược quý hiếm trong Y học cổ truyền. Với nhiều công dụng vượt trội trong việc hỗ trợ sức khỏe và điều trị bệnh, dược liệu này đã trở thành lựa chọn tin cậy của nhiều người trong việc chăm sóc sức khỏe tự nhiên. Từ việc bổ máu, tăng cường tuần hoàn cho đến hỗ trợ tiêu hóa và giảm căng thẳng, cỏ máu mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Chi tiết về cây cỏ máu, từ đặc điểm, tác dụng cho đến cách sử dụng an toàn và hiệu quả sẽ được thông tin trong bài viết dưới đây. 

Cây cỏ máu là cây gì? Đặc điểm tự nhiên

Cây cỏ máu còn được gọi là cây huyết đằng, kê huyết đằng, cây huyết rồng, đại hoàng đằng, hồng đăng,… (tên khoa học: Sargentodoxaceae). Đây là một loại dây leo thân gỗ thuộc họ Huyết đằng (Sargentodoxaceae). Cỏ máu được ưa chuộng bởi những đặc điểm độc đáo và nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Đặc điểm tự nhiên

• Thân: Dây leo thân gỗ, mọc lan, có thể dài đến 10 mét, đường kính thân từ 3 – 4 cm. Thân hình trụ tròn hoặc hơi dẹt, có lớp vỏ màu nâu nhạt, hơi thô ráp. Khi cắt đôi thân cây sẽ chảy ra nhựa màu đỏ như máu, đây là nguồn gốc cho tên gọi “cây cỏ máu”.
• Lá: Lá kép, mọc đối xứng, gồm 3 – 9 lá chét hình trứng, mép khía răng, mặt dưới có lông mềm. Lá có màu xanh lục đậm, dài 4 – 9cm, rộng 1,5 – 4cm.
• Hoa: Mọc thành cụm ở kẽ lá, hoa nhỏ màu trắng hoặc hồng nhạt, cánh hoa hình môi.
• Quả: Hạt bé, màu nâu đen, hình bầu dục.

Xem thêm: Cây bạc hà là cây gì? Đặc điểm tự nhiên

Phân bố

Cây cỏ máu phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á. Ở Việt Nam, cây mọc nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Hà Giang, Yên Bái,…

Thành phần hoạt chất

• Ancaloid: Có tác dụng hạ huyết áp, giãn mạch máu, giảm đau.
• Flavonoid: Mang đến hiệu quả chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do.
• Saponin: Được biết đến với tác dụng kháng khuẩn, chống viêm và tăng cường hệ miễn dịch.
• Tanin: Thường được sử dụng với công dụng cầm máu, sát khuẩn.
• Vitamin C: Là loại vitamin nổi tiếng với khả năng tăng cường hệ miễn dịch.

Cây huyết đằng không chỉ là một loại thảo dược quý giá với nhiều công dụng trong y học mà còn là một phần quan trọng trong đời sống văn hóa và truyền thống của nhiều cộng đồng dân tộc. Việc nghiên cứu và sử dụng cây huyết đằng đúng cách có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

Tác dụng của cây cỏ máu

Cây cỏ máu có nhiều tác dụng quý giá, nổi bật như:

Hỗ trợ hệ tiêu hóa:

• Giúp tiêu hóa thức ăn: Kích thích tiết dịch vị dạ dày, tăng cường nhu động ruột, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn hiệu quả.
• Điều trị các bệnh về đường tiêu hóa: Loại cây này được sử dụng để điều trị các bệnh tiêu hóa như loét dạ dày tá tràng, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, khó tiêu,…
• Giảm đau dạ dày: Có khả năng giảm đau dạ dày hiệu quả do khả năng chống viêm và làm lành vết loét.

Tìm hiểu ngay: Tác dụng của cây mật nhân trong việc điều hòa kinh nguyệt ở nữ giới

Tăng cường sức khỏe tim mạch:

• Hạ huyết áp: Cỏ máu giúp hạ huyết áp hiệu quả, an toàn cho người bệnh cao huyết áp.
• Giãn mạch máu: Làm giãn mạch máu, cải thiện lưu thông máu, phòng ngừa các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim.
• Tăng cường sức khỏe tim: Tăng cường sức khỏe tim, hỗ trợ tim hoạt động hiệu quả.

Bổ huyết, tán ứ, cầm máu:

• Bổ huyết: Chứa nhiều sắt, giúp bổ huyết, điều trị thiếu máu hiệu quả.
• Tán ứ: Có tác dụng tán ứ, tiêu tan các cục máu đông, giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.
• Cầm máu: Cây có khả năng cầm máu hiệu quả, được sử dụng để điều trị các trường hợp chảy máu cam, rong kinh, chảy máu vết thương.

Tăng cường hệ miễn dịch:

• Chống oxy hóa: Cây chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Chống viêm: Giúp chống viêm hiệu quả, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
• Nâng cao sức đề kháng: Được dùng để nâng cao sức đề kháng, phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm.

Một số tác dụng khác:

• Giảm đau nhức cơ khớp: Làm giảm đau nhức cơ khớp hiệu quả do khả năng chống viêm và giảm sưng.
• Làm lành vết thương: Làm lành vết thương nhanh chóng, hiệu quả.
• Hỗ trợ điều trị ung thư: Một số nghiên cứu cho thấy cây cỏ máu có khả năng hỗ trợ điều trị ung thư.

Đọc ngay: Những đối tượng không nên dùng cây an xoa chữa bệnh

Cách sử dụng cây cỏ máu

Để sử dụng cây cỏ máu một cách an toàn và hiệu quả, bạn có thể tham khảo một số cách sau:

Sử dụng dưới dạng sắc uống:

• Sắc uống thông thường: Lấy 20 – 30g cây huyết đằng khô rửa sạch, thái nhỏ, cho vào ấm sắc với 500ml nước, đun sôi khoảng 15 – 20 phút, sau đó tắt bếp, để nguội và gạn lấy nước uống. Có thể uống ấm hoặc chia thành nhiều lần uống trong ngày.
• Sắc uống kết hợp với các thảo dược khác: Cây cỏ máu có thể sắc uống kết hợp với các thảo dược khác để tăng cường hiệu quả điều trị. Ví dụ, có thể sắc cỏ máu với hoa hòe, lá sen, rau diếp cá để điều trị cao huyết áp; sắc cỏ máu với nhọ nồi, cỏ xước để điều trị tiêu chảy; sắc cỏ máu với ba kích, đương quy để bổ huyết.

Sử dụng dưới dạng pha trà:

• Pha trà nóng: Lấy 5 – 10g cây huyết đằng khô rửa sạch, thái nhỏ, cho vào ấm trà, đổ nước nóng vào hãm trong 5 – 10 phút, sau đó thưởng thức. Mọi người có thể thêm chút mật ong, đường phèn hoặc táo đỏ để tăng thêm hương vị.
• Pha trà lạnh: Lấy 10 – 15g cây cỏ máu khô rửa sạch, thái nhỏ, cho vào bình thủy tinh, đổ nước sôi vào hãm trong 30 phút – 1 tiếng, sau đó để nguội và cho vào tủ lạnh. Có thể thêm đá hoặc chanh vào để thưởng thức.

Sử dụng dưới dạng ngâm rượu:

• Ngâm rượu thông thường: Lấy 1kg cây huyết đằng khô rửa sạch, thái nhỏ, cho vào bình thủy tinh, đổ đầy rượu trắng, ngâm trong khoảng 2 – 3 tuần. Sau đó, lọc lấy rượu để sử dụng. Mỗi ngày uống 20 – 30ml rượu cỏ máu trước bữa ăn.
• Ngâm rượu kết hợp với các thảo dược khác: Cây huyết đằng có thể ngâm rượu kết hợp với các thảo dược khác để tăng cường hiệu quả điều trị. Ví dụ, có thể ngâm cỏ máu với sâm nhung, đẳng sâm, linh chi để bổ huyết, tăng cường sức khỏe. Ngâm cỏ máu với đinh hương, quế, hồi để điều trị đau bụng, đầy hơi.

Đọc thêm: Các bài thuốc chữa bệnh với kỷ tử

Sử dụng dưới dạng bột:

• Tán bột mịn: Lấy cây huyết đằng khô tán thành bột mịn.
• Uống bột: Mỗi ngày uống 2 – 3g bột cỏ máu pha với nước ấm trước bữa ăn.
• Dùng ngoài da: Trộn bột cỏ máu với mật ong hoặc dầu dừa để đắp lên vết thương, vết loét giúp làm lành nhanh chóng.

Đối tượng không nên uống cây cỏ máu

Loại cây này được ưa chuộng bởi những đặc điểm độc đáo và nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể sử dụng cây huyết đằng. Dưới đây là một số đối tượng không nên sử dụng cây huyết đằng:

• Phụ nữ mang thai và cho con bú: Cây huyết đằng có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, dị ứng. Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi hoặc trẻ bú.
• Trẻ em dưới 2 tuổi: Hệ tiêu hóa của trẻ em dưới 2 tuổi còn non nớt và dễ bị tổn thương. Nếu cho trẻ sử dụng, cỏ máu có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, nôn trớ ở trẻ.
• Huyết áp thấp: Do có tác dụng hạ huyết áp nên những người có bệnh huyết áp thấp không nên sử dụng cây huyết đằng vì có thể khiến huyết áp hạ thấp quá mức, nguy hiểm đến tính mạng.
• Người mắc chứng tim đập chậm: Hiệu quả làm chậm nhịp tim từ cây cỏ máu có thể ảnh hưởng xấu tới người có bệnh tim, khiến tim đập chậm hơn.
• Dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần trong cây huyết đằng. Do đó, nếu bạn có tiền sử dị ứng với bất kỳ loại thảo dược nào, tốt nhất nên tránh sử dụng cỏ máu.
• Người đang sử dụng thuốc: Cây huyết đằng có thể tương tác với một số loại thuốc, dẫn đến các tác dụng phụ nguy hiểm, tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng loại cây này.
• Người có cơ địa nhạy cảm: Một số người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị kích ứng với các loại thảo dược thì tốt nhất nên tránh sử dụng.
• Người chuẩn bị phẫu thuật: Cây cỏ máu có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu, do đó, những người chuẩn bị phẫu thuật nên ngừng sử dụng ít nhất 2 tuần trước khi phẫu thuật.

Lưu ý khi sử dụng cây huyết đằng

Khi sử dụng cây cỏ máu, có một số lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả như:

• Liều lượng và cách sử dụng: Không nên sử dụng quá liều lượng khuyến cáo, tùy vào từng bài thuốc hoặc mục đích sử dụng mà liều lượng dùng cây huyết đằng có thể khác nhau. 
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Trước khi bắt đầu sử dụng cây huyết đằng, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ – chuyên gia Y học cổ truyền, đặc biệt nếu bạn có các vấn đề sức khỏe hoặc đang dùng thuốc điều trị.
• Đối tượng không nên sử dụng: Phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ em, người bị huyết áp thấp, người có tiền sử dị ứng với cây huyết đằng và những người đang dùng thuốc điều trị các bệnh mãn tính nên tránh sử dụng hoặc cần sự tư vấn của bác sĩ.

Đọc ngay: Cam thảo trị bệnh gì? Có nên sử dụng hàng ngày hay không?

• Theo dõi phản ứng cơ thể: Khi bắt đầu sử dụng, nên theo dõi phản ứng của cơ thể. Nếu có dấu hiệu dị ứng như mẩn ngứa, khó thở, chóng mặt, hãy ngừng sử dụng ngay lập tức và tìm kiếm sự trợ giúp y tế.
• Chế biến và bảo quản: Nguyên liệu nên được rửa sạch và chế biến đúng cách để loại bỏ tạp chất và vi khuẩn. Nước uống hoặc rượu ngâm nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp. Không sử dụng nguyên liệu đã mốc, ẩm hoặc có dấu hiệu hư hỏng.
• Không kết hợp bừa bãi: Tránh kết hợp cây huyết đằng với các loại thảo dược hoặc thuốc khác mà không có sự tư vấn của chuyên gia để tránh tương tác không mong muốn.
• Thời gian sử dụng: Sử dụng cây huyết đằng theo liệu trình cụ thể và không nên dùng liên tục trong thời gian dài mà không có sự giám sát hay chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng kéo dài có thể gây ra các tác dụng phụ hoặc làm giảm hiệu quả.
• Lưu ý khi sử dụng rượu ngâm: Nếu sử dụng rượu ngâm cây cỏ máu, nên uống với liều lượng nhỏ (1 – 2 ly nhỏ mỗi ngày) và không nên lạm dụng. Người có tiền sử về gan hoặc các vấn đề liên quan đến rượu cần thận trọng.
• Nguồn gốc nguyên liệu: Đảm bảo mua cây huyết đằng từ nguồn uy tín, có xuất xứ rõ ràng để tránh mua phải sản phẩm kém chất lượng hoặc bị tẩm hóa chất.

Việc sử dụng cây huyết đằng đúng cách và tuân thủ các lưu ý trên sẽ giúp bạn tận dụng tối đa những lợi ích mà loại thảo dược này mang lại, đồng thời đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Một số câu hỏi liên quan

Dưới đây là một số câu hỏi liên quan tới cây cỏ máu mà các bạn nên tham khảo thêm. Chi tiết như sau: 

Cây cỏ máu có tác dụng phụ không?

Khi sử dụng cây huyết đằng, các bạn có thể gặp phải một số tác dụng phụ như sau:

• Buồn nôn, tiêu chảy: Đây là tác dụng phụ phổ biến nhất của cây huyết đằng, thường xảy ra khi sử dụng quá liều.
• Dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần trong cây cỏ máu, dẫn đến các triệu chứng như ngứa, rát, nổi mẩn đỏ,…

• Hạ huyết áp: Loại cây này có tác dụng hạ huyết áp, do đó người có huyết áp thấp nên thận trọng khi sử dụng.
• Làm chậm nhịp tim: Do có thể làm chậm nhịp tim nên huyết đằng thường không được khuyến khích sử dụng cho người người có bệnh tim đập chậm.
• Tương tác thuốc: Cây cỏ máu có thể tương tác với một số loại thuốc, vì thế bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào khác.

Cây cỏ máu giá bao nhiêu?

Giá cây cỏ máu có thể dao động tùy thuộc vào nhiều yếu tố như loại cây, nguồn gốc, chất lượng và hình thức. Dưới đây là giá bán tham khảo của cây huyết đằng trên thị trường hiện nay:

• Cây cỏ máu tươi có giá khoảng từ 20.000 – 50.000 đồng/kg.
• Cây cỏ máu khô được bán với giá khoảng 50.000 – 100.000 đồng/kg.
• Bột cây cỏ máu có giá khoảng 100.000 – 200.000 đồng/100g.
• Rượu thuốc cây cỏ máu giá dao động từ 200.000 – 500.000 đồng/lít.

Cây cỏ máu có tốt cho bà bầu?

Cây cỏ máu có tốt không? Cây cỏ máu không được khuyến khích sử dụng cho phụ nữ mang thai vì một số lý do sau:

• Nguy cơ động thai: Một số nghiên cứu cho thấy cây huyết đằng có thể gây co bóp tử cung, dẫn đến nguy cơ động thai. Phụ nữ mang thai có thai nhi đang phát triển trong tử cung, việc sử dụng cây huyết đằng có thể ảnh hưởng đến sự an toàn của thai nhi.
• Chưa có nghiên cứu đầy đủ: Hiện chưa có đủ nghiên cứu khoa học chứng minh tác dụng và độ an toàn của cây huyết đằng đối với phụ nữ mang thai. Việc sử dụng bất kỳ loại thảo dược nào trong thời gian mang thai đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng và có sự đồng ý của bác sĩ.

• Tác dụng phụ tiềm ẩn: Cây cỏ máu có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, dị ứng,… Những tác dụng phụ này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và thai nhi.
• Tương tác thuốc: Cây cỏ máu có thể tương tác với một số loại thuốc, dẫn đến nguy cơ gặp tác dụng phụ. Phụ nữ mang thai thường sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và thai nhi. Vì thế việc sử dụng cây huyết đằng có thể gây ra nguy cơ tương tác thuốc.

Cây cỏ máu với những đặc tính dược liệu quý giá, đã và đang khẳng định vị trí của mình trong Y học cổ truyền và hiện đại. Việc sử dụng đúng cách và hiểu rõ về cây huyết đằng không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn mang lại sự an tâm trong quá trình điều trị và phòng ngừa bệnh tật. Hãy luôn tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả tốt nhất.