Viêm khớp nhiễm khuẩn

Viêm khớp nhiễm khuẩn là bệnh lý thường gặp ở trẻ em và người cao tuổi. Đây là đối tượng khi mắc bệnh dễ gặp nhiều hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, việc trang bị các kiến thức về bệnh này là rất quan trọng, để từ đó có những phương pháp phòng tránh phù hợp.

Viêm khớp nhiễm khuẩn là bệnh lý về xương khớp, trong đó xuất hiện tình trạng nhiễm trùng. Bệnh lý này do các vi khuẩn sinh mủ không đặc hiệu gây ra. Các vi khuẩn này theo máu xâm nhập vào sâu bên trong các khớp, làm cho khớp đau nhức và sưng tấy.

Thông thường bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn thường xảy ra đối với các khớp ở các chi như khớp gối, khớp vai… Bệnh có thể khởi phát ngay tại khớp nhiễm khuẩn, hoặc có thể khởi phát ở một vị trí khác trong cơ thể, nhưng sau đó di chuyển đến vùng khớp.

Viêm khớp nhiễm khuẩn nếu được điều trị tích cực từ khi xuất hiện các dấu hiệu ban đầu thì có thể khỏi bệnh hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu không được xử lý kịp thời, có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.

Nhiều trường hợp nhiễm khuẩn làm phá hủy khớp, làm khớp mất chức năng vận động. Đôi khi, vi khuẩn từ các vùng khớp nhiễm khuẩn có thể di chuyển sang các khu vực khác gây viêm khiến người bệnh không thể đi lại. Hoặc khi vi khuẩn tới các nội tạng như gan, thận,...có thể gây ra áp xe, viêm nhiễm.

Mọi đối tượng đều có thể bị viêm khớp nhiễm khuẩn, nhưng các đối tượng dễ mắc hơn cả là:

• Người cao tuổi: Những người các khớp đã lão hóa, dễ bị tổn thương.
• Trẻ em: Hệ thống miễn dịch của cơ thể chưa hoàn thiện. Do đó vi khuẩn xâm nhập dễ phát triển thành viêm nhiễm.
• Người bệnh đang bị chấn thương vùng cổ, lưng, đầu.

Để bảo vệ bản thân khỏi bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn, mọi người phải trang bị các kiến thức về nguyên nhân cũng như các biểu hiện của bệnh. Khi bắt gặp các triệu chứng của viêm khớp nhiễm khuẩn, cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Nguyên nhân chính gây bệnh

Có nhiều nguyên nhân gây bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn. Cụ thể như sau:

• Do vi khuẩn, virus hoặc nấm. Nhiễm khuẩn do các chủng vi khuẩn là thường gặp nhất, trong đó chủ yếu là do Tụ cầu khuẩn (S. aureus). Nhiều trường hợp sau chấn thương có thể nhiễm đồng thời cả vi khuẩn gram dương và gram âm, làm tình trạng viêm nhiễm xảy ra rất nặng nề.
• Do lậu cầu (N. gonorrhoeae). Có tới gần ¾ số trường hợp nhiễm khuẩn khớp ở người trẻ tuổi do lậu cầu khuẩn. Các hoạt động tình dục không an toàn là nguyên nhân tiềm tàng dẫn tới căn bệnh này.
• Do nhiễm khuẩn thứ cấp. Người bệnh đã bị nhiễm khuẩn ở nơi khác trên cơ thể như đường tiết niệu, đường hô hấp… Các vi khuẩn từ đây lan theo đường máu đến các khớp và gây bệnh.
• Nguyên nhân khác. Viêm khớp nhiễm khuẩn có thể do các nguyên nhân khác ít gặp hơn. Đôi khi là do có vết thương đâm thủng trực tiếp vùng khớp. Hoặc phẫu thuật không tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn, gây nhiễm khuẩn trực tiếp vùng khớp.

Bệnh viêm khớp nhiễm trùng còn có thể là do các bệnh và các yếu tố khác gây nên, ví dụ như:

• Bệnh khớp mạn tính. Bệnh nhân có thể phải tiến hành thay khớp nhân tạo, phẫu thuật khớp… Do đó làm tăng nguy cơ gây bệnh. Các bệnh mạn tính cần lưu ý như viêm xương khớp, viêm khớp dạng thấp, bệnh gout…
• Dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc miễn dịch yếu. Nhiều người phải sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch, như các bệnh nhân lupus ban đỏ. Nhiều vi khuẩn nhân cơ hội hệ miễn dịch hoạt động kém sẽ tấn công cơ thể, gây ra nguy cơ cao nhiễm khuẩn.
• Da mỏng hoặc tổn thương da. Da mỏng manh, dễ gặp tổn thương cũng khiến vi khuẩn dễ dàng xâm nhập hơn. Một số người gặp bệnh lý về da như vảy nến, bệnh chàm… cũng dễ nhiễm khuẩn ở các vùng da đó.

Triệu chứng thường gặp

Viêm khớp nhiễm khuẩn là bệnh lý gặp phải khi vùng khớp bị vi khuẩn xâm nhập. Do đó, các triệu chứng của bệnh có bao gồm các biểu hiện của bệnh xương khớp và bệnh nhiễm khuẩn thông thường.

• Triệu chứng toàn thân: Người bệnh sốt cao trong nhiều ngày. Toàn thân tê mỏi, đau nhức.
• Triệu chứng tại chỗ: Khu vực khớp nhiễm trùng bị đau nhức, sưng nóng, đỏ. Cảm giác đau nhức tăng lên mỗi khi di chuyển.

Ở trẻ em, còn có thể bắt gặp các triệu chứng như:

• Trẻ biếng ăn do mất cảm giác ngon miệng. Từ đó dẫn đến sụt cân, nghiêm trọng có thể suy dinh dưỡng.
• Bé mệt mỏi, khó chịu, quấy khóc và khó ngủ về đêm.

Cần lưu ý đến những người đang dùng các thuốc chữa viêm khớp hoặc thuốc giảm đau hạ sốt. Các dấu hiệu đau sốt đặc trưng của nhiễm khuẩn khớp thường không rõ ràng ở những đối tượng này.

Khi đến các cơ sở y tế để khám bệnh, các bác sĩ sẽ tiến hành nhiều biện pháp khác nhau để chẩn đoán bệnh viêm khớp nhiễm khuẩn. Từ đó đưa ra các phác đồ điều trị hợp lý cho từng bệnh nhân.

Phương pháp chẩn đoán

Sau khi hỏi tiền sử bệnh lý và các triệu chứng người bệnh gặp phải, các bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng. Trường hợp bệnh nhân bị sưng nóng ở khu vực khớp, phần nhiều đó là viêm khớp nhiễm khuẩn. Nhưng để xác định chính xác hơn và để kiểm tra còn khu vực nào bị tổn thương không, bác sĩ sẽ làm các xét nghiệm sau:

• Xét nghiệm dịch khớp. Bác sĩ tiến hành chọc khớp và hút dịch ra, đem đi xét nghiệm. Nếu dịch không được trong, có mủ, chứng tỏ đã bị nhiễm trùng. Khi phân tích dịch mà phát hiện có vi khuẩn, sẽ xác định được nguyên nhân cụ thể gây nhiễm khuẩn.
• Xét nghiệm máu. Mẫu máu của người bệnh được đem đi nuôi cấy vi khuẩn. Từ đó có thể định danh chính xác vi khuẩn gây bệnh và khẳng định được bệnh.
• Chụp x-quang. Đây là phương pháp chẩn đoán hình ảnh thường dùng với các bệnh lý về xương khớp. Từ hình ảnh chụp x-quang có thể thấy rõ mức độ tổn thương của vùng khớp và các vùng ảnh hưởng.

Bệnh nhân sẽ được chẩn đoán mắc viêm khớp nhiễm khuẩn khi có các tiêu chuẩn sau:

• Xét nghiệm tìm vi khuẩn trong máu hoặc dịch khớp: kết quả dương tính.
• Kết hợp với hoặc có các triệu chứng lâm sàng hoặc hình ảnh x-quang xác định có viêm khớp.

Mẹo dân gian điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn

Từ xa xưa đã truyền lại nhiều mẹo để chữa các bệnh thường gặp trong cuộc sống. Thực tế cho thấy, sử dụng các mẹo dân gian điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn vẫn cho kết quả tốt mà lại đỡ tốn kém chi phí cho người bệnh.

Tuy nhiên, vì sử dụng các thành phần tự nhiên nên các mẹo thường không có hiệu quả nhanh chóng. Dưới đây là một số mẹo dân gian điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn bạn đọc có thể tham khảo.

Chữa bệnh từ đu đủ

Đu đủ là loại dược liệu có tác dụng giải độc, giảm đau, bổ tỳ do có chứa nhiều vitamin C, B1, kali, canxi, caroten.... Nhựa và hạt đu đủ xanh có tác dụng tốt đẩy lùi các loại vi khuẩn và ký sinh trùng. Do đó, dùng đu đủ để chữa viêm khớp được khuyên dùng nhiều.

Chuẩn bị: Nửa quả đu đủ xanh và 30g mễ nhân.

Cách tiến hành:

• Đu đủ xanh được rửa sạch rồi thái thành miếng nhỏ.
• Cho đu đủ và mễ nhân vào nồi nước, rồi đun đến sôi.
• Để lửa nhỏ đun liu riu. Đến khi mễ nhân chín mềm thì thêm một thìa đường và tắt bếp.
• Ăn nước đu đủ khi còn nóng để đảm bảo hiệu quả điều trị bệnh.

Chữa bệnh từ lá lốt

Lá lốt là một dược liệu tốt được sử dụng nhiều trong Đông y. Lá lốt có nhiều tinh dầu, khiến nó có tính ấm, vị cay, thích hợp để điều trị các bệnh viêm nhiễm.

Cách tiến hành:

• Chuẩn bị nắm lá lốt sạch, đun sôi với nước trong khoảng 30 phút. Lúc này các tinh chất trong lá lốt đã hòa tan vào nước.
• Để nước nguội, lọc ra uống sẽ có tác dụng tốt.
• Cần lưu ý đối với các mẹ đang cho con bú, không nên sử dụng lá lốt vì có thể làm mất sữa.

Điều trị theo Tây y

Như đa số các bệnh lý khác, điều trị viêm khớp nhiễm khuẩn theo Tây y thường được áp dụng. Bởi vì sử dụng Tây y thường mang lại hiệu quả nhanh chóng, giúp người bệnh thuận tiện trong sinh hoạt hàng ngày.

Tuy nhiên, phương pháp này lại có nhược điểm là có thể gây ra một số biến chứng về tiêu hóa, hô hấp nếu bệnh nhân lạm dụng nó. Bởi vì, ngay khi phát hiện tình trạng nhiễm khuẩn, các bác sĩ sẽ sử dụng các thuốc kháng sinh.

Dùng thuốc kháng sinh

Vi khuẩn gây bệnh được xác định từ kết quả xét nghiệm dịch khớp hoặc máu của người bệnh. Mỗi loại vi khuẩn gây bệnh sẽ nhạy cảm với một loại kháng sinh đặc hiệu.

Tuy nhiên phác đồ điều trị thường kết hợp nhiều loại kháng sinh, do vi khuẩn đã kháng kháng sinh. Trong đó có ít nhất 1 loại dùng đường tĩnh mạch.

• Nhiễm khuẩn do tụ cầu vàng: có thể sử dụng clindamycin, oxacillin…
• Nhiễm khuẩn do phế cầu: dùng penicillin
• Nhiễm khuẩn do lậu cầu: dùng penicillin hoặc ciprofloxacin.

Điều trị bằng kháng sinh thường kéo dài từ 2 đến 6 tuần. Đôi khi kéo dài hơn nếu bệnh trạng của người bệnh nghiêm trọng.

Dẫn lưu dịch khớp

Nhiều trường hợp để sớm loại bỏ vi khuẩn trong khớp, bác sĩ sẽ dẫn lưu dịch khớp. Việc loại bỏ dịch khớp bị viêm giúp nhanh chóng giảm đau và sưng đỏ ở khu vực này. Các trường hợp có dịch mủ đều tiến hành dẫn lưu dịch khớp. Đôi khi dẫn lưu thất bại, có thể tiến hành biện pháp thay thế là nội soi để hút mủ ra.

Phẫu thuật

Áp dụng cho trường hợp nhiễm khuẩn nặng ở sâu trong khớp, khó hút được mủ hoặc vùng khớp tổn thương nặng nề. Khi đó cần phẫu thuật để loại bỏ khớp, tùy tình trạng bệnh mà thay thế bằng khớp nhân tạo.

Nếu chỉ phụ thuộc vào thuốc Tây y hoặc Đông y, người bệnh không thể hồi phục nhanh chóng. Để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, hoặc để phòng tránh mắc bệnh, cần kết hợp với một số biện pháp sau.

Chế độ ăn hợp lý

Hầu hết các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể được bổ sung từ nguồn thức ăn hằng ngày. Mỗi người cần phải xây dựng chế độ ăn hợp lý đầy đủ dinh dưỡng để có thể chống lại căn bệnh viêm khớp nhiễm trùng. Trong đó cần lưu ý một số loại thực phẩm sau.

• Người bệnh viêm khớp không nên ăn các thức ăn nhiều đạm như thịt bò, hải sản,... Bởi ăn các món ăn này sẽ càng làm tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng hơn.
• Tránh ăn các đồ ăn dùng nhiều mỡ, dầu vì các món này làm kích thích các phản ứng viêm trong cơ thể.
• Cần bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D, canxi. Chú trọng ăn trứng, sữa do có hàm lượng canxi cao. Ngoài ra, bổ sung nhiều rau xanh như rau cải, rau ngót, súp lơ xanh… là cần thiết để đảm bảo đủ vitamin cho cơ thể.

Khắc phục một số thói quen xấu

Nhiều thói quen xấu hằng ngày là yếu tố nguy cơ gây bệnh. Do đó, cần khắc phục các thói quen này để việc điều trị được hiệu quả nhất.

• Cần tránh thức khuya, căng thẳng bởi stress cũng là yếu tố làm trầm trọng thêm các cơn đau và viêm nhiễm.
• Không cố làm các công việc nặng nhọc, quá sức. Khi các khớp đã bị đau và viêm nhiễm, nếu vẫn cố làm các công việc như bê vác...sẽ làm khớp trở nên quá tải. Khi đó có thể làm cho bệnh tình diễn biến càng phức tạp.
• Không sử dụng các thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau… mà không có sự chỉ định của bác sĩ. Cũng không được dừng thuốc đột ngột khi thấy các dấu hiệu đã suy giảm, vì có thể khiến bệnh càng nặng thêm.
• Cần tăng cường vận động, luyện tập thể thao

Dù là người khỏe mạnh hay là người mắc bệnh, tập thể dục cũng đem lại các lợi ích tốt. Đối với người viêm khớp, luyện tập nhẹ nhàng ở các vùng khớp là liệu pháp trị bệnh hiệu quả. Mỗi ngày, người bệnh có thể đi bộ nhẹ nhàng trong 15 phút hoặc tập các bài tập yoga đơn giản. Phải chú ý vận động hằng ngày để có được sức khỏe tốt nhất.

Viêm khớp nhiễm khuẩn là bệnh lý có thể gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào. Nó có thể là căn bệnh nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Nhưng nếu can thiệp đúng lúc, đúng cách thì người bệnh có thể nhanh chóng khỏi bệnh.