Viêm dạ dày ruột cấp

Bệnh lý viêm dạ dày ruột cấp là căn bệnh phổ biến và thường gặp ở nhiều độ tuổi khác nhau. Cúm dạ dày và các loại viêm dạ dày cấp khác thường do nhiều nguyên nhân gây ra như nhiễm vi khuẩn, virus, ký sinh trùng,… Nếu không được chẩn đoán và có phương hướng điều trị kịp thời sẽ rất nguy hiểm đến sức khỏe. Đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu thông tin chi tiết về căn bệnh này.

Viêm dạ dày cấp tính là gì và đối tượng thường mắc

Viêm dạ dày ruột cấp là bệnh lý ở đường tiêu hóa, xảy ra khi niêm mạc ruột bị tấn công bởi virus, vi khuẩn hoặc một số loại ký sinh trùng. Nhiều người cũng gọi tình trạng này với cái tên “cúm dạ dày”. Tuy nhiên, nó hoàn toàn khác với bệnh cảm cúm hay cúm mùa mà chúng ta thường thấy.

Cụ thể viêm dạ dày ruột cấp tính dẫn đến tình trạng nôn mửa, mất nước hoặc là tiêu chảy thường xuyên. Nếu không nhanh chóng xử lý, nhiều biến chứng nguy hiểm có thể xảy đến. Trường hợp xấu nhất có thể làm nguy hại đến tính mạng người bệnh.

Mặc dù vậy, các chuyên gia cho biết, điều này sẽ không xảy ra nếu bạn biết cách chăm sóc cơ thể từ ngay khi bệnh mới hình thành. Trong điều kiện tích cực, chỉ sau 7 – 10 ngày chữa trị kết hợp ăn uống, sinh hoạt hợp lý, sức khỏe sẽ được cải thiện.

Đối tượng thường mắc bệnh

Bệnh lý viêm dạ dày ruột cấp xuất hiện khá phổ biến và ở mọi đối tượng khác nhau. Tuy nhiên, nhóm có nguy cơ cao nhất là trẻ nhỏ. Bởi lẽ lúc này chức năng tiêu hóa của các bé còn chưa hoàn thiện, hệ miễn dịch yếu. 

Bên cạnh đó, những người bị nhiễm HIV, AIDS hoặc thường xuyên tiếp xúc với khuẩn hại, vệ sinh thân thể không sạch cũng dễ mắc bệnh này.

Các thể bệnh

Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, người ta chia viêm dạ dày cấp tính thành cách dạng như: 

• Viêm dạ dày ruột cấp tính hình thành khi virus tấn công.
• Viêm do nhiễm khuẩn.
• Nhiễm ký sinh trùng.
• Viêm dạ dày do mắc bệnh ở bao tử.

Một cách phân chia viêm dạ dày cấp khác, người ta lại dựa vào độ tuổi mà quy định thành các dạng: 

• Viêm dạ dày cấp tính xảy ra ở trẻ nhỏ, trẻ sơ sinh.
• Viêm ở người lớn.

Nhiều người thắc mắc viêm dạ dày cấp tính có nguy hiểm không? Thống kê cho biết, mỗi năm trên thế giới có đến khoảng 1,5 triệu trẻ nhỏ tử vong vì viêm dạ dày ruột cấp. Con số này chiếm đến 50% tỉ lệ em bé qua đời cùng thời. Đây là hồi chuông lớn cảnh báo với cha mẹ và tất cả chúng ta nên cẩn trọng với bệnh.

Nguyên nhân bị viêm dạ dày cấp tính

Như đã nói ở trên, bệnh lý cúm dạ dày xuất hiện do nhiều yếu tố khác nhau. Một số nguyên nhân thường gặp ở bệnh nhân mắc phải bệnh lý này như ký sinh trùng ở đường tiêu hóa, vi khuẩn, virus xâm nhập.

Thói quen sinh hoạt không đúng cách, phản khoa học hay môi trường sống thường xuyên bị ô nhiễm cũng là tác nhân gây bệnh.

Mặc dù bệnh đau dạ dày được chẩn đoán do nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng y học chia thành 4 nhóm chính. Cụ thể:

Viêm dạ dày ruột cấp tính do nhiễm virus

Phần lớn nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau dạ dày là do cơ thể bị nhiễm virus gây bệnh. Khi virus gây bệnh xâm nhập vào cơ thể và lưu trú tại đó thì sẽ gây viêm nhiễm ở nhiều bộ phận trong cơ thể.

Đặc biệt, chúng làm rối loạn hệ tiêu hóa ở người bệnh. Một số loại virus phổ biến được tìm thấy ở người bệnh cúm dạ dày hiện nay như:

• Norovirus: Được đánh giá là loại virus gây nguy hiểm và khiến tỷ lệ người mắc cao do khả năng xâm nhập vào mọi đối tượng và lứa tuổi khác nhau. Chúng thường xuất hiện vào khoảng tháng 11 – tháng 4 năm sau. Cho nên số người bị viêm dạ dày do virus này gây ra chiếm tỷ lệ khá cao.
• Astrovirus: Với thời gian xâm nhập và xuất hiện triệu chứng lâu từ 3 – 4 ngày, loại virus này được đánh giá đặc biệt nguy hiểm. Astrovirus sẵn sàng tấn công vào mọi cơ thể không phân biệt lứa tuổi, đối tượng chủ yếu mắc phải thường là trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ.
• Rotavirus: Loại virus xuất hiện chủ yếu vào mùa đông và thông qua đường tiếp xúc phân, miệng. Tập trung chủ yếu ở lứa tuổi trẻ nhỏ trong khoảng từ 3 – 15 tháng tuổi. Thời gian virus xâm nhập và khiến cơ thể xuất hiện các triệu chứng của bệnh thường là khoảng 1 – 3 ngày.
• Adenovirus: Tập trung vào đối tượng trẻ nhỏ trong khoảng dưới 2 tuổi, Adenovirus xuất hiện chủ yếu vào mùa hè và gây nên bệnh cúm dạ dày. Thời gian virus này ủ bệnh khá lâu, thường là 10 ngày từ khi chúng xâm nhập vào cơ thể người bệnh.

Bị đau dạ dày do nhiễm vi khuẩn

Khác với đau dạ dày do virus, nguyên nhân gây viêm bởi nhiễm khuẩn thường ít gặp hơn nhưng cũng cần đặc biệt chú ý. Cơ thể nhiễm vi khuẩn có thể xuất phát từ nhiều nguồn lây khác nhau, điển hình như:

• Enterotoxin: Khác với các loại vi khuẩn khác, Enterotoxin xâm nhập và sản sinh ra các độc tố gây viêm nhiễm ở niêm mạc ruột. Người bệnh sẽ bị tiêu chảy nước khi nhiễm khuẩn Enterotoxin.
• Exotoxin: Chúng ta có thể gọi tình trạng người bệnh nhiễm vi khuẩn này là ngộ độc thức ăn do Exotoxin xuất hiện trong các loại thực phẩm ô nhiễm. Người bệnh có thể sẽ bị nôn ói, đau bụng, tiêu chảy trong vòng 12 tiếng khi sử dụng thực phẩm ô nhiễm.
• Lây nhiễm do các loại vi khuẩn khác: Chẳng hạn như Campylobacter, Shigella, Salmonella,… Những loại vi khuẩn này sẽ tác động trực tiếp đến phần niêm mạc ruột non và gây viêm nhiễm. Người bệnh sẽ bị viêm loét gây đau đớn, khó chịu, tiêu chảy ra máu,…

Bị cúm dạ dày do ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể

Chỉ chiếm khoảng 10% trong tổng số các ca ghi nhận bị viêm dạ dày ruột cấp nhưng ký sinh trùng cũng đặc biệt nguy hiểm. Cách thức lây truyền của chúng thường thông qua đường miệng và sẽ xâm nhập một các trực tiếp vào niêm mạc ruột. Người bệnh sẽ cực kỳ khó chịu và xuất hiện nhiều triệu chứng khác nhau do những sinh vật bé nhỏ này gây ra.

Các nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân phổ biến do virus và các nguyên nhân như ký sinh trùng, vi khuẩn thì bị cúm dạ dày còn vì một số yếu tố khác. Rất nhiều trường hợp ghi nhận người bệnh bị viêm nhiễm ở dạ dày là do chung sống cùng người mắc bệnh, ăn uống mất vệ sinh gây ngộ độc, nguồn nước ô nhiễm,…

Triệu chứng của bệnh

Người bị mắc phải bệnh lý viêm dạ dày cấp tính có thể xuất hiện nhiều triệu chứng khác nhau. Thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 1 – 3 ngày nên tùy vào thể trạng người bệnh sẽ có các dấu hiệu khác nhau. Một số biểu hiện người bệnh thường gặp như:

• Tiêu chảy: Đây là dấu hiệu phổ biến thường gặp ở hầu hết bệnh nhân bị viêm dạ dày cấp tính. Bệnh nhân sẽ xuất hiện triệu chứng tiêu chảy từ mức độ nhẹ đến nặng. Có những trường hợp tiêu chảy liên tục suốt 3 ngày, kèm theo chất nhầy máu, đi kèm hồng cầu, bạch cầu,…
• Mất nước: Người bệnh bị tiêu chảy nhiều sẽ khiến cơ thể bị mất nước và mệt mỏi, đặc biệt khi cơ thể đang có hệ miễn dịch kém. Các biểu hiện cho thấy người bệnh bị mất nước thường thấy như khát khô vùng cổ họng, da miệng khô, môi nứt nẻ, tiểu ít, nước tiểu màu đậm,…
• Một số triệu chứng khác: Ngoài những biểu hiện trên thì vẫn có một vài triệu chứng khác cũng thường gặp như chán ăn, buồn nôn liên tục, co cứng ở vùng bụng. Người bị bệnh thường thấy cơ thể mệt mỏi, thiếu năng lượng, thân nhiệt cao có kèm sốt, đau bụng, buồn ngủ,…

Viêm dạ dày ruột cấp có nguy hiểm không và cách chẩn đoán bệnh

Viêm loét dạ dày là bệnh lý không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại làm ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và sức khỏe con người. Khi mắc phải căn bệnh này kèm theo các triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn, mất nước sẽ khiến hệ miễn dịch suy giảm. Từ đó, các loại virus gây bệnh khác có thể xâm nhập khiến cơ thể nhiễm bệnh.

Để xác định có phải bị viêm loét dạ dày hay không thì người bệnh cần phải đến cơ sở y tế khám chữa bệnh chuyên khoa ngay khi xuất hiện các triệu chứng. Với sự phát triển của y học cùng các thiết bị hiện đại, bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh chính xác nhất và đưa ra phương hướng điều trị kịp thời.

Điều trị bệnh viêm dạ dày cấp tính

Có rất nhiều phương pháp được đưa ra nhằm xử lý hiệu quả bệnh lý viêm dạ dày ruột cấp. Trong trường hợp không áp dụng biện pháp điều trị, bệnh có thể tự khỏi trong khoảng 7 – 10 ngày.

Tuy nhiên, tùy vào thể trạng, tình trạng bệnh và mức độ viêm loét mà chuyên gia y tế có thể áp dụng các biện pháp cải thiện khác nhau. Hiện nay, có 3 phương pháp chữa bệnh lý này là dựa vào Tây y, Đông y và chữa trị theo phương pháp dân gian.

Dùng thuốc Tây để cải thiện bệnh

Với những bệnh nhân bị viêm loét nặng, bác sĩ sẽ thường chỉ định phải chữa bằng thuốc Tây. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc điều trị viêm dạ dày ruột cấp mà cần sử dụng theo sự chỉ dẫn của bác sĩ.

Một số loại thuốc Tây thường được áp dụng đối với bệnh lý này như: 

• Thuốc hạ sốt: Các loại thuốc thường được kê đơn là Ibuprofen, Paracetamol,… Công dụng của những loại này giúp giảm đau và hạ sốt trong trường hợp viêm loét kèm theo sốt.
• Thuốc chống buồn nôn: Promethazine và Prochlorperazine là những loại thuốc thường được kê để tiêm đối với người lớn. Ondansetron là loại thuốc phù hợp sử dụng cho mọi đối tượng, kể cả trẻ nhỏ và được dùng theo đường uống đối với bệnh nhân viêm loét dạ dày.
• Thuốc chống tiêu chảy: Diphenoxylat, Loperamid,… là một số loại thuốc được kê để cầm tiêu chảy. Thuốc sẽ có tác dụng với những người bệnh đang bị suy nhược và mất nước do tiêu chảy không ngừng.

Ngoài ra còn có thuốc giúp giảm tiết axit ở trong dạ dày, thuốc kháng axit như Cimetidine, Maalox hoặc Mylanta,…

Áp dụng chữa viêm dạ dày ruột cấp bằng các bài thuốc dân gian

Đối với những bệnh nhân thể nhẹ có thể áp dụng ngay một số cách xử lý viêm loét tại nhà dễ dàng và hiệu quả. Khi bị mất nước bạn cần bù nước kịp thời cho cơ thể bằng cách uống từ từ khoảng 200ml nước. Cần dừng việc nạp vào cơ thể những thức ăn quá rắn và nên bổ sung ăn các thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa như cháo, cơm mềm,…

Ngoài ra, còn một số phương pháp điều trị đơn giản giúp giảm triệu chứng do viêm dạ dày ruột cấp gây ra nhanh chóng như: Sử dụng gừng tươi, lá tía tô,…

• Dùng gừng tươi: Uống trà gừng sẽ giảm đau bụng, buồn nôn và các triệu chứng bệnh. Bạn cắt vài lát gừng tươi vào nước ấm và sử dụng. Có thể dùng trà gừng nhiều lần để triệu chứng nhanh biến mất.
• Dùng lá tía tô: Có thể sử dụng lá tía tô bằng cách ăn sống hoặc cho chung với cháo, canh,… Tía tô sẽ giúp giảm tiết dịch vị ở dạ dày, kháng viêm, giảm đau,…
• Nghệ kết hợp cùng mật ong nguyên chất: Sử dụng mật ong nguyên chất và bột nghệ giúp kháng viêm, bổ sung lợi khuẩn và giúp giảm triệu chứng do viêm loét. Chỉ cần cho bột nghệ với mật ong vào ly nước ấm khuấy đều và dùng mỗi ngày.

Tùy vào tình trạng bệnh của mỗi người và mức độ viêm loét nặng hay nhẹ mà bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị khác nhau. Dù là chữa theo Tây y, Đông y hay áp dụng các bài thuốc dân gian thì người bệnh cũng nên sinh hoạt khoa học, sử dụng đúng liều lượng và không tự ý dùng thuốc.

Biện pháp phòng bệnh viêm dạ dày ruột cấp hiệu quả

Bệnh lý viêm dạ dày ruột cấp sẽ mang lại nhiều phiền toái và khó chịu đối với người bệnh. Do vậy, bạn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để tránh mắc phải. Mỗi người cần đặc biệt lưu ý đến những nguyên tắc giữ gìn vệ sinh và ăn uống sau để tránh mắc bệnh.

Viêm bao tử nên và không nên ăn uống gì?

Không nên:

• Không nên ăn đồ tái, đồ sống, thực phẩm mất vệ sinh, rau củ quả nhiễm hóa chất,…
• Hạn chế ăn những đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ đặc biệt là khi hệ tiêu hóa đang có vấn đề. Nên hạn chế dùng đồ chua, cay, đồ uống có cồn và các chất kích thích gây hại cho dạ dày.

Nên:

• Nên thực hiện ăn chín và uống sôi để bảo vệ đường ruột.
• Thường xuyên ăn các loại thức ăn mềm, tiêu hóa tốt để tránh tác động mạnh đến bộ máy tiêu hóa. Bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể bằng các loại rau xanh và thực phẩm giàu dinh dưỡng.

Cần thay đổi thói quen sinh hoạt như thế nào để phòng bệnh?

• Rửa tay thường xuyên và thực hiện vệ sinh cá nhân sạch sẽ để virus, vi khuẩn không xâm nhập được vào cơ thể.
• Khi tiếp xúc với người bệnh bị viêm dạ dày ruột cấp cần giữ khoảng cách để tránh lây bệnh.
• Bảo vệ môi trường sống trong lành, giữ gìn không gian sống thoáng đãng, sạch sẽ tránh tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Đối với đồ và dụng cụ cá nhân tuyệt đối không nên sử dụng chung.
• Ăn uống đúng giờ, đúng bữa. Không nên bỏ bữa, đặc biệt đối với bữa sáng. Nên ăn uống đúng liều lượng phù hợp với cơ thể, tránh ăn quá đói hoặc quá no.
• Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh, thói quen nhai chậm và nhai kỹ khi ăn để bộ máy tiêu hóa dễ dàng hoạt động.
• Sau mỗi bữa ăn không nên hoạt động thể chất quá mạnh mà nên thư giãn nghỉ ngơi.
• Dụng cụ ăn uống, nhà vệ sinh, nhà tắm,… cần được vệ sinh sạch sẽ, tránh vi khuẩn phát triển và gây bệnh.

Viêm dạ dày ruột cấp và một số thông tin quan trọng đã được trình bày ở trên. Từ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh, hy vọng người bệnh sẽ biết cách bảo vệ cơ thể của mình luôn khỏe mạnh.